Како што се множат предупредувањата на институциите и надзорните органи на Европската унија за здравјето на италијанската медиумска средина, италијанскaтa премиерка се повеќе инсистира на тоа дека нема проблеми со слободата на медиумите во таа земја. Наместо тоа, таа вели дека новинарите кои укажуваат на медиумски притисок всушност „манипулираат со вистината“, пишува бриселски „Политико“. Како што наведува „Политико“, двете страни се судрија околу годишниот извештај на извршната власт на ЕУ за владеењето на правото, во кој е утврдено дека независните медиуми во Италија се под закана.
По објавувањето на извештајот, Мелони возврати со писмо до претседателката на Европската комисија Урсула фон дер Лајен, тврдејќи дека нејзиниот тим паднал на „лажни вести“. Италијанската лидерка потоа обвини три мејнстрим левичарски весници за критички коментари од извештајот, тврдејќи дека тие дејствувале како „заинтересирани страни“ и манипулирале со наодите на Комисијата. „Кои се овие актери? „Домани“, „Ил Фато Квотидиано“, „Република“, изјави Мелони пред камерите. Тој пример го следеа италијанските десничарски медиуми кои објавија список на таканаречени новинари „анти-Мелони“.„Влеговме во нова, поопасна фаза“, изјави за „Политико“, Франческа Де Бенедети, уредничка на весникот „Домани“, додавајќи дека новинарите „се опишуваат како агресори“.
„Ние сме прикажани како непријатели, а проблемот е што ова го отвора патот за кампања на омраза“, предупреди таа. Организациите за слобода на медиумите ги осудија кампањите за дезинформации што ги спроведуваат провладините медиуми и ја подвлекоа опасноста од креирање списоци на новинари кои се сметаат за „антивладини“. „Концептот „новинари против Мелони“ премногу потсетува на списоци за забрана, што е неприфатлива практика која, за жал, сè уште не враќа на почетокот: нелиберален потег што некои би сакале Италија да го прифати“, велат од италијанскиот новинарски синдикат ФНСИ. Сепак, и Мелони и министерот за надворешни работи Антонио Тајани постојано ги негираа обвинувањата дека владата ја поткопува слободата на медиумите.
Тајани, чија партија „Форца“ е дел од италијанската владејачка коалиција, но и дел од семејството на десноцентристичката Урсула фон дер Лајен од Европската народна партија, тврди дека во Италија немало повреда на слободата на печатот бидејќи „сите кажуваат што сакаат“. На оние кои предупредуваат на ризици за владеењето на правото во земјата, Тајани им рече дека „не ја знаат италијанската ситуација“. Италијанската влада официјално не одговори на барањето на „Политико“ за коментар. Серијата екстремни инциденти откако Мелони ја презеде функцијата предизвика загриженост за демократското назадување на земјата.
Во јуни, Мелони го повика италијанскиот претседател Серџо Матарела да интервенира откако тајните новинари од онлајн медиумот Fanpage тајно снимиле поединци од младинското крило на нејзината екстремно десничарска партија „Браќата на Италија“ како даваат фашистички, расистички и антисемитски изјави. Италијанската лидерка веднаш ги обвини новинарите на медиумите дека користат „режимски методи“ за селективно таргетирање на нејзината партија, додека „Фанпејџ“ ги бранеше сопствените новинарски методи. Пред еден месец, новинарите на италијанската државна телевизија РАИ стапија во штрајк во знак на протест, како што нивниот синдикат го нарече „гушење на контролата“ од страна на владата.
Синдикатот изјави дека администрацијата на Мелони „се обидува РАИ да ја претвори во гласноговорник на владата“. И РАИ и владата ги отфрлија наводите. Франческа Де Бенедети изјави за „Политико“ дека дебатата за независност на РАИ е пример за поширок тренд на опаѓање на слободата на медиумите откако Мелони ја презеде функцијата. Во последниве години, нејзината влада поднесе неколку тужби за клевета, особено против „Домани“ и новинарот на весникот Роберто Савијано. „Ние во „Домани“ први ги доживеавме овие напади, но сега ситуацијата достигна огромни размери“, додаде Де Бенедети.
Весникот потсетува дека Италија годинава падна за пет места во годишниот извештај на „Репортери без граници“ за слободата на печатот во светот – на 46-то место. Полска, Унгарија, Малта, Албанија и Грција се единствените европски земји кои се пониски на таа скала.m Документираните прекршувања на слободата на медиумите, како што се физички напади, вознемирување или психичко малтретирање, напади на имот, цензура и правни инциденти, се зголемени во Италија откако владата на Џорџа Мелони ја презеде функцијата, се вели во извештајот на Брза реакција за слободата на медиумите (МФРР). Меѓу октомври 2022 и јуни 2024 година, пријавени се 193 инциденти, од 75 во претходните 22 месеци. Повеќе од една четвртина од нив се однесуваат на постапки на државни или јавни функционери.
МФРР изјави за „Политико“ дека силната реакција на Мелони на нивниот извештај всушност ги потврдува објавените наоди. „Во Италија моментално нема простор за критичко новинарство, бидејќи штом изразите критички идеи, станувате цел на вербални напади и кампањи за клевета, кои најчесто се иницирани од оние кои имаат политичка моќ“, велат од МФРР. Тие ги отфрлија и обвинувањата дека извештајот го напишале самите новинари. „Новинарите во никој случај не беа коавтори на извештајот“, тврдат од МФРР. Организациите за слобода на медиумите ја повикаа Европската комисија да ги интензивира своите напори и да ја зајакне својата улога во заштитата на слободата на медиумите во Европа.
Во заедничкото писмо до Урсула фон дер Лајен испратено во јули, 26 организации побараа од претседателот на Комисијата на ЕУ да се погрижи слободата на медиумите, заштитата на новинарите и пристапот до информации од јавно значење да останат високи политички приоритети за неа. Но, се чини дека овие приоритети не се на врвот на листата на задачи на Фон дер Лајен, пишува „Политико“. Во јуни, велат тие, Фон дер Лајен се обиде да го одложи објавувањето на извештајот на Комисијата за владеењето на правото во кој ја критикуваше Италија, истовремено барајќи поддршка од Рим за втор мандат како претседател на Европската комисија, што предизвика незадоволство кај медиумските организации.
„Нема преговори за основните права содржани во договорот со ЕУ! Европската народна партија беше целосно неуспешна со унгарскиот премиер Виктор Орбан. Тие или Фон дер Лајен не треба да ја прават истата грешка со Мелони или со некој друг!“ напиша директорката на Европската федерација на новинари Ренате Шредер на платформата Икс. Ниту Де Бенедети не е оптимист за интервенцијата од Брисел. „Европската комисија се правеше дека не гледа, како што направи со Орбан.
Сега ја прави истата грешка со Мелони“, изјави Де Бенедети. „Но, кога станува збор за слободата на медиумите, имаше толку многу епизоди што е непобитно дека има проблеми. Се надевам дека Комисијата ќе реагира“, рече таа. Портпаролот на Комисијата изјави за весникот дека Брисел ќе одговори на писмото на Мелони до Урсула фон дер Лајен „во догледно време“, додавајќи дека ќе продолжи да „соработува со сите земји-членки во конкретно следење“ на спроведувањето на објавените препораки.
