Трансмедијалниот и трансдисциплинарен проект „На работ“ на авторите Гоце Наневски и Дориан Јовановиќ, кој содржи повеќе просторни сегменти од целината распределени во предизвикувачкиот амбиент на Чифте амам, ќе биде отворен на 10 септември, во 20 часот. Изложбата ќе биде поставена до 27 септември, а куратор е д-р Ана Франговска, кустос советник.
– Посебните делови, кои го чинат целото, се изведувани во разновидни техники и медиуми кои, на некој начин, се преплетуваат едни во други надминувајќи ги границите на чистите медиумски пристапи во создавање на еден концептуален конгломерат од сензорни агломерации. Во нив се инкорпорираат разновидни искуства и сознанија од повеќе дисциплини, преплетувајќи ги уметничките проседеа со оние на политиката, социологијата, антропологијата, механиката, електрониката, звукот, подвижните слики, перформансот, импровизацијата итн.
„На работ“ е ангажирана контекстуална реакција на општествено-политичкиот галиматијас, кој секојдневно го живееме откако сме земја во транзиција. Тој се занимава и со дневнополитички прашања, но на прво место стои социолошкиот аспект, меѓучовечките односи, генетскиот код на „малиот“ или „големиот“ човек, начините на живеење… Наневски и Јовановиќ, всушност, спроведуваат социјален конструктивизам, кој се користи во социологијата и според кој реалноста не е вродена, туку општествено конструирана преку јазикот, симболите и споделените значења.
Оттука, преку својот проект „На работ“, тие ги конструираат, деконструираат или реконструираат општествените реалности. Тие ги преиспитуваат или критикуваат овие конструирани реалности, истакнувајќи ги начините на кои се обликуваат општествените норми и вредности. Сѐ започнува со едно видео, според кое е насловен и целиот проект, кое говори за апсурдноста на политичките ветувања за подобар живот, наспроти реалниот живот од нашето секојдневие. Оттука се размотува „клопчето“, па продолжува да се занимава со колективни или индивидуални приказни, со создавање на ритуали од секојдневни банални активности, со какофонијата помеѓу шундот и авангардата, воопшто со граничните позиции, и сето тоа предадено низ многу призми и слоеви.
Нивните дела може да се интерпретираат и низ аспект на теориите на Бодријар и на Фуко, односно преку концептот на „хиперреалност“ или концептот на „надзор“. Бодријар истражува како медиумите и симулациите ја заменуваат и ја искривуваат реалноста, особено во контекст на потрошувачката култура и современата уметност. Теоријата на Бодријар во проектот „На работ“ се гледа, главно, во критиката на медиумската сатурација, консумеризмот и замаглувањето на реалноста и претставувањето.
Фукоовата теорија, пак, истражува како моќта функционира преку дискурси (системи на знаење) и како уметноста може и да ги рефлектира и да им одолее на овие структури на моќ. Неговите теории за надзор, дисциплина и биополитика се аспекти кои го поврзуваат проектот „На работ“ со критика на системите за контрола и авторитет.
Инсталацијата, видеото и вокалниот перформанс „На работ на релативноста“, подвижните слики со социјален експеримент „Антропосфера – На работ на среќата“, видеото „На работ(а)“, инсталацијата „На работ на нулата“, видеоперформансите и објекти „Рекет“ и „На работ на мислата“ или, пак, комплексната инсталација со видеопроекција „На работ на конструкцијата – The Revolution will be Televised“ и многуте други сегменти од целокупниот проект ги критикуваат или предизвикуваат општествените норми и структури на моќ, ги истражуваат социјалните идентитети и како тие се конструирани или перципирани, ги вклучуваат заедниците, ја применуваат идејата како форма на социјален коментар или активизам, размислуваат за секојдневниот живот и човечката состојба низ социолошкиoт објектив.
Ваквите проекти, кои инкорпорираат социолошки перспективи, изградени со вештините, префинетиот уметнички сензибилитет и духовитост/досетливост во критичноста на авторскиот тандем Наневски-Јовановиќ, побудуваат размисла, предизвикуваат перцепции и поттикнуваат општествени промени – напиша д-р Ана Франговска.
Дориан Јовановиќ е роден 1969 год. во Белград, Р. Србија. Во 1974 год. се доселува во Скопје каде што завршува основно и средно образование и каде во 1987 год. се запишува на студии по компјутерска техника и информатика на Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“. Студиите ги завршува во 1994 год., а во периодот 1993-1994 е на едногодишна размена во САД на колеџот Бард, каде што изучува компјутерска музика, електронски перформанс и посебна музичка програма, „Music Program Zero“, под менторство на Бен Борец (Benjamin Boretz).
Со музика започнува активно да се занимава уште од средното училиште и од самиот почеток во насока на употреба на студиската технологија како креативна алатка за композиција. За таа цел, конструира различни уреди кои што се користат во процесот на снимање (мали миксери и ефекти) и создава услови за повеќеканално (домашно) снимање уште во средината на ’80-те. Првата група ја формира во 1989, „Плавајс“, којашто многу брзо (1990) прераснува во фејк-џез составот „Сет“ (денес „Сетстат“). Од 1993 год. го започнува проектот „Стринг форсис“ (String Forces) којшто во 1995 год. прераснува во активна група со која што работи до денес и со којашто има пет студиски албума, едно ЕП (EP) и пет албума во живо.
Во почетокот на 2000-те започнува со истражување на Македонската чалгија како посебна форма во македонската традиционална музика, изучува свирење на ут и, исто така, започнува со истражување на слични (на чалгијата) традиции во музиката на Блискиот исток: турска, арапска, персијска. Во 2004 год. учествува во формирањето на составот „Калдрма“ со којашто се реализира еден албум во 2004 год. Во 2006 година заедно со членовите на „Оркестар Пеце Атанасовски“ организира школа за чалгија со гости-предавачи (за инструментите) од Палестина/САД, Холандија и Турција и, секако, Македонија.
Со учесници од школата во 2008 год. започнува ансамблот „Чалгија саунд систем“, којшто е формиран со цел за зачувување и продолжување на чалгиската традиција во Македонија. Со овој состав работи до денес и позади себе имаат два албума и трет во подготовка. Во слична насока е и Добрила и Дориан дуо, состав настанат за време на пандемијата којшто ја носи македонската традиционална музика во едни сосема нови води и со својата иновативност особено беше препознаен надвор од Македонија. Со овој состав досега има издадено два студски албума („Апокриф“, 2021, „SJF Records“ и „Пиле шарено“, 2023, „SJF Records“).
Во 2006 год. неформално започнува со солистички проект наречен Аксиотомик (Axiotomic) во којшто ги спојува различните пошироки интереси: електронска музика, импровизација и видеоперформанс. Со овој проект, иако е, пред сѐ, проект со фокус на жив настап, има еден албум и две ЕП-а (EP), последниот со визуелниот уметник Стефан Шашков.
Поради специфичноста на изразот, Аксиотомик е често дел од мултимедијални дела/изложби/инсталации. Неколку од нив се во соработка со уметникот-скулптор Дејан Спасовиќ, две мултимедијални изложби („Освежување на меморијата“ во 2013 во Белград и „Unknown Unknowns – An Introduction to Mysteries“, претставено на павиљонот на Р. Србија на Миланското дизајн-триенале) со кураторот Иван Мангов од Белград, Р. Србија, како и амбиенталната изложба „Капење“ со визуелниот уметник Стефан Шашков при крајот на 2023 год.Во 2021 год. за неговата работа во рамките на традиционалната музика од „World Music Asocijacija“ на Србија ја добива наградата „Војин Малиша Драшкоци“ за посебен придонес во развојот на world music-изразот во регионот.
Гоце Наневски (1974), роден во Скопје, во 1996 дипломира на УКИМ, Факултет за ликовни уметности – Скопје, во класата на проф. Васил Василев, а 2002 магистрира на истиот факултет. Од 2004 е вработен на ФЛУ при УКИМ Скопје, редовен професор на Катедрата за скулптура и трансмедиумски истражувања. Од февруари 2023 година е Продекан за финансии на ФЛУ. Во периодот 2012-2016 бил Продекан за настава.
Предметот на неговите уметнички интереси вклучува широки интердисциплинарни истражувања во морфологијата на скулптурата, инсталацијата, објектот и скулптурата во големи размери, кинетиката, звукот, амбиентот, фотографијата, перформансот и видеоуметноста. Групно изложувал во Кавадарци, Скопје, Кошице, Битола, Приштина, Торино, Лисабон, Сараево, Цетиње, Баку, Минхен, Загреб, Каиро, Њујорк, Брисел, Варна, Ксанти, Велес, Прилеп, Лос Анџелес, Калдас Да Раиња, Трст, Торес Ведрас, Констанца и многу други.
