Според податоците од Агенцијата за вработување, во јуни имало 101.510 невработени што секој месец се пријавуваат и се регистрираат како активни баратели на работа. Дополнително, има уште 46.201 таканаречени пасивни невработени
Бројот на невработени што активно бараат работа, што значи дека секој месец се пријавуваат во Агенцијата за вработување, во јуни бил 101.510. Бројката во континуитет се намалува од почетокот на годината кога биле евидентирани 105.803 невработени. Во однос на пред една година, пак, бројот на активни баратели се намалил за 5.539. Во Агенцијата се пријавуваат и таканаречени пасивни баратели на работа, кои не се обврзани да се пријавуваат секој месец. Обично, тие или не веруваат дека Агенцијата за вработување ќе им најде работа, или не сакаат да работат, но ќе се пријавуваат за да остварат здравствено осигурување, или некои други права. Во јунската евиденција имало 46.201 таков невработен. Наспроти повеќе од 100.000 невработени што тврдат дека бараат работа, сите работодавачи постојано повторуваат дека им требаат работници. Вчера, во Агенцијата за вработување беа евидентирани 6.976 слободни работни места. Простата математика би кажала дека за секое слободно работно место има по 14 невработени. Работодавачите велат дека не можат да најдат работници според квалификации. Од Организацијата на работодавачи велат дека состојбата е алармантна.
– Во изминативе години невработеноста се намалува, но тоа не е резултат на отворените нови работни позиции или, пак, промена во ставот за вработливоста на луѓето што бараат работа, туку се должи на стареењето на нацијата, на иселувањето на младите луѓе. Како голем предизвик за нашата економија е невработеноста на младите луѓе кои се и најработоспособни, но со најмала желба за работење – изјави за „Слободен печат“ Владанка Трајкоска, претседателка на Организацијата на работодавачи на Македонија.
Таа вели дека „пазарот на труд има свои уникатни предизвици“, потенцирајќи дека уделот на младите од 15 до 29 години е 18,2 отсто во вкупниот број невработени.
– Во последниве години малку повеќе зборуваме за овој недостиг на работоспособно население, или подобро кажано вработливи луѓе. Ова го велам од причина што во Агенцијата за вработување на крајот од 2023 година како невработени се евидентирани 103.000 луѓе, а меѓу нив активни баратели на работа на возраст од 15 до 29 години се регистрирани 19.240 лица што претставува 18,2 отсто од вкупниот број невработени. Многу е важно е да се види и структурата на овие лица што се евидентирани како невработени и дали тие навистина „сакаат да работат“ – вели Трајкоска.
Ако се погледне структурата на невработените, таа е разочарувачка во однос на квалификациите. Агенцијата за вработување дава статистика само за активните баратели на работа, а според неа од 101.510 невработени во јуни дури 60.863 се без образование, или со основно образование, а тоа се дури 60 проценти! Со непотполно средно образование се 8.440, со средно образование – 24.639, со више 660, со високо 6.337. Но, посебно паѓа в очи и дека има 551 магистер и 20 доктори на науки, кои исто така активно бараат работа!
Но, од друга страна, по огласите има отворени позиции од хигиеничари до менаџери. На прашањето каде има најголем недостиг на работници, Трајкоска вели: „Накратко кажано, состојбата со недостиг на работна сила е алармантна речиси во сите професии“.
– Едноставно, нема професија за која понудата на работна сила е задоволителна. Она што на последниот состанок со министерката за образование го разговаравме меѓу другото беше и неусогласеноста меѓу образовниот систем и пазарот на труд. Од таа причина континуирано се залагаме за поголема вклученост во креирање на образовните политики на работодавачите со цел надминување на предизвиците со недостиг на стручен и едуциран кадар – изјави Трајкоска.
