Церемонијата на погребението на Владиката Тимотеј започна утрово во 9 часот во црквата „Света Софија“ со Заупокоена Света литургија со која чиноначалствува Неговото блаженство Архиепископ Охридски и Македонски г.г. Стефан, во сослужение со надлежните епархиски архијереи на МПЦ – ОА, како и со претставници од другите Помесни православни цркви.
На Светата литургија присуствува и делегација од Општина Охрид предводена од градоначалникот Кирил Пецаков, како и голем број верници.
Посмртните останки на упокоениот Митрополит Дебарско-кичевски, господин Тимотеј, ќе бидат погребани денеска на пладне, во јужната апсида на храмот на „Свети Пантелејмон“ на Плаошник во Охрид.
По повод упокојувањето на владиката Тимотеј, Општина Охрид денешниот ден го прогласи за Ден на жалост, така што откажани се сите културно-забавни збиднувања на територијата на Општината. Но новинарот и уредник на Религија.мк пишува дека погребот поминал со скандал:
По 43 години архијереј, посветени на македонската црква, Владиката Тимотеј си замина на Оној Свет. Не знам како го замислувал својот испраќај, но најмалку од се би сакал да го види она што вчера се случуваше во Света Софија, катедралната црква на Охридската Архиепископија, од каде низ историјата биле испратени голем број архијереи на оваа црква. Таму Горе, на Оној Свет, неговиот Дух можеби и ќе осознае што сè се случуваше по неговата физичка смрт, ако воопшто и сака да дознае.
А, овде долу, во неговата световна црква, вчера се случи најголемиот срам, најголемата брука, најголемото непочитување што може да го добие еден покоен владика.
Епископот Партениј веројатно ќе остане запишан во историјата на православната црква како единствениот викарен епископ, на кого му беше забрането да служи на опелото на сопствениот владика. Му беше забрането со молитва и служба да се опрости за последен пат од човекот од кого го доби монашкиот потсртиг, од човекот кој му беше Татко во неговата духовна мисија.
И не само на Партениј, вчера во Света Софија и на живата Црква и беше забрането да го испрати својот Духовник на последниот пат, бидејќи токму монаштвото на Дебарско-кичевската епархија е живоста и на Епархијата и на Црквата. Храмовите, црквите и манастирите без монасите и монахињите се празно ехо на Божјиот глас. Но, вчера во Света Софија им беше забрането на сите монаси и архимандрити од Бигорската Обител да учествуваат во литургијата и опелото на нивниот владика. И да Вие вчера во Охрид не го погребавте само Тимотеј, Вие ја погребавте Црквата.
Тоа што, утре, задутре, некои ќе Ве убедуваат за некакви протоколи, за некакви одлуки, демек од практични причини било тоа, слободно да им ја плукнете в лице вистината, дека на Викарниот епископ на Тимотеј и на неговите монаси им беше забрането да служат опело и тоа од една едноставна причина … Да и се удоволи на една патолошки љубоморна суета. И нека ечи оваа вистина во Православниот свет, нека стаса и до најмалата монашка пештерска ќелија, таму некаде на крајот од светот. Затоа што за ваков грев нема никакво оправдание.
Не постои човечки разум, за христијански да не зборуваме, кој може вакво нешто да разбере. Љубопитен сум да знам што вчера им кажале на оние владиците од СПЦ и БПЦ, кои беа на опелото и литургијата во Охрид, кога ги прашале, а ги прашале, зошто викарниот епископ не служи? Служи викарниот епископ на Патријархот на СПЦ, а не служи викарниот епископ на покојникот.
Зарем некој сериозно мисли дека на овој начин, вчера го пониживте Партениј? Му се осветивте? Му се заканивте? Напротив, треба да бидете свесни дека само што од него направивте жив светец. Го издигнавте на пиедесталот од каде ниту едно оцрнување нема да го симне.
Зарем некој сериозно мисли дека, сега кога го нема Тимотеј, тој исти ќе се осмели да тргне, (а веќе тоа го прави, бидејќи тоа е пораката од вчера), а и со себе да ја повлече целата Црква во пресметка со Бигорски? На таквите кажете им дека Партениј има повеќе монаси и монахињи, од они што имаат верници во своите епархии. Зошто потребата за собласнување на верници и предизвикување нови и нови поделби?
Од оние 43 години како архијереј на МПЦ-ОА, јас владиката Тимотеј го познавав 25 години. Мојата и неговата професија беа испреплетен. За разлика од некои други владици, со кои имам, или сум имал, пријателски релации, со Тимотеј се разбиравме строго професионално. Тој беше човек кој знаеше да биде дрзок, знаеше да биде строг, знаеше да биде пис на јазик, но секогаш беше достапен, коректен, никогаш не правеше компромиси со своите ставови и принципи и не беше лош човек.
Имаше едни добри времиња кога меѓу новинарите имаше десетина кои месечно еднаш со часови дремевме пред Архиепископија, чекајќи ги синодските одлуки. Во тие денови, некогаш ќе добиевме чај, ако Тимотеј речеше: „Однесете им по еден чај да не смрзнат. а мрзнат за џабе …“, некогаш и глатко на телефон ќе одбрусеше: „Сиктер бре битанги едни …“ Не му замерувавме … затоа што секогаш ја кажуваше вистината, онолку колку што му дозволуваше границата. Секогаш креваше телефон на новирани, дури и за време на синодските седници. Имаше и такви моменти кога ќе му звоневме за тој да крене, надевајќи се да слушнеме што зборуваат… Убави времиња беа тоа… Сега се е поинаку.
Многу нешта од она што се случува, а што и допрва ќе се случува во МПЦ-ОА по неговата смрт, Тимотеј не ги заслужи. Можеби принципот за неправење компромиси со своите принципи и со Црквата, беше една од причините што на неговиот погреб не дојдоа политичките актери. Десните го сметаа за лев, левите не го чувствуваа за свој. А тој беше лик на Црквата и најтрагично е што токму од Црквата денес доаѓаат сите омаловажувања, и тоа смислени како по расипнички удбачки шаблон.
Кој и зошто во МПЦ-ОА дозволи Петар и Григориј да бидат комисија за попис и ревизија на епархиите со кој раководеше Тимотеј? Едниот за кого Тимотеј не гласаше ниту за избор за Митрополит, а воедно и човек за кој има епархиска црковна одлука за разрешување поради финансиски малверзации, и вториот со кого во Црквата сите овие години беа како „куче и маче“. Нема ли други владици во Синодот, па мораше овие двајца да ги чешлаат епархиите? Или одлуката е намерно така структурирана за да повторно предизвика конфликт во Австралија? Зарем некој сериозно мисли дека во Епархијата во Австралија со која раководеше Тимотеј, некој ќе му дозволи да Петре да прави попис и ревизија? Зошто потреба од отворање на стари конфликти?
Тимотеј замина, но неговото заминување отвори огромен предизвик за МПЦ-ОА. Тој жив можеше некои предизвици да ги бајпасира, бидејќи беше единствениот кој можеше да превенира конфликти меѓу владиците, иако од денешна дистанца изгледа како да тие конфликти само биле замрзнувани, за да сега по неговата смрт се вратат во живот.
Дебарско-кичевската епархија и Австралиско-сиднејската се две епархии во кои Синодот ќе треба да избере нови владици, без разлика што некој веќе толкува дека во Сиднеј немало што да се бира нов владика, бидејќи таа епархија била времена, и сега кога умеел Тимотеј, требало да се спои во една. Погодувате во која?
Но, поголем предизвик е епархијата во Охрид. Поради истите патолошко љубоморни суети, само два часа по смртта на Тимотеј почнаа калкулациите и амбициите кој да влезе во резиденцијата на Плаошник. Без разлика на тоа што Епархијата има викарен епископ, првата одлука за „чувар на епархискиот трон“, беше тоа да биде Архиепископот Стефан. Во ред, но тоа само навестува дека Синодот на МПЦ-ОА и тоа во полн состав и тоа токму поради суетите на еден човек од старт размислува дека Викарниот епископ не може да биде избран за Митрополит. Точно е дека на викарниот по дифолт не му следува местото, но логично е, христијански е да тој има право на избор. Но, не … Владиците на МПЦ-ОА, немајќи храброст да му се спротивстават на еден лик, предвреме одлучуваат да му се одземе правото воопшто и да се размислува за негов избор. Како да е човек со ограничена деловна способност.
Онаа повозрасна група архијереи може и да се разбере, некои од нив веројатни се и уценети, но што станува со онаа млада генерација владици, кои нели израснаа нив манастирите на МПЦ-ОА? Што е со нивната христијанска самосвест? Каде нивниот порив да се борат за иднината на црквата? Спиете ли мирно кога гледате и знаете што сè се случува пред Ваши очи? Сега е Партениј, ама утре ќе бидете Вие. Тоа што сега му се случува на Партениј, утре ќе му се случува на Климент, на Јаков, на Никола …
Архиепископот Стефан, кој за себе знае да каже дека со години се обидува да балансира меѓу различните струи во МПЦ-ОА, демек како помирител, имаше емотивен говор во Света Софија на испраќањето на Тимотеј. Но, Дедо Стефане, не се проблем зборовите … проблем се делата. Со зборови Црква не се води. Со дела и одлучност се води. И ова сега е преломен период за МПЦ-ОА. Од Вас зависи. Од Вашите дела зависи, на пример дали Света Софија ќе стане Ставропигија на Архиепископија, нешто на што Тимотеј остро се противеше, или ќе остане храм на епархијата. Тоа секако е првата одлука. Сите одлуки потоа ќе зависат од нејзе.
Крстосницата има два правца. Едниот во кој Вие сте поглаварот кој ќе остане запишан во историјата на Црквата.
На вториот пат најдобро е да ја симнете Белата Пана и да му ја дадете на Петар. Барем ќе знаеме и кој ја води црквата и каде ја води црквата и зошто ја води црквата.
Народот секогаш вели. Како правите, така ќе ни прават.
И да, не мачете се да обвинувате други беспотребно. Ако врз вашите одлуки во Синод, некој може да влијае, врз моите текстови не може никој.
Марјан Николовски, преземено од Религија.мк
