Благодарение на развојот на комуникациите, ние, родители, баби, дедовци, можевме директно, на Интернет, да ги следиме натпреварите.Со возбуда го следевме настапот на нашите деца, вљубени во кошарката како спорт. Тие, со ентузијазам влегоа да тренираат, да учат кошарка, во, барем за мене, најбрендираното име во Македонија, нашиот клуб „ Вардар„.
Од турнирот на кој учествуваа нивни врсници од Србија, Бугарија, Словенија, Црна Гора, БиХ, се вратија со убедлив пораз. Последно место. Гледав дел од натпреварите и токму тоа што го видов и почувствував, ме натера јавно да го споделам и да го изнесам своето видување и својот став за младите и спортот во нашата земја. Ќе се навратам само на натпреварот со белградски „Партизан„.Нашите деца загубија ни помалку, ни повеќе, туку дури со 60 коша разлика.
Да, разлика во кошеви, разлика во резултат кој боли, секако, најмногу нив, децата, кои на паркетот се трудат да парираат, да се натпреваруваат со нивните врсници, но не боли и нас, нивните родители, баби, дедовци, соученици. Не боли и не тера да се запрашаме, што е тоа што нашите деца ги прави резултатски инфериорни. Инфериорноста во резултатот, според мене, има општествена, организациона, социјална подлога или причина, предизвикана од низа секојдневни појави, што започнуваат од домот, преку образованието и начинот на кој се организира спортувањето меѓу најмладите, па се до девалвираните индивидуални и колективни вредности.
Семејството е основата во кое на децата треба да им се вградуваат вистинските вредности, да се стимулира желбата за натпреварување, за докажување на реални основи со вложување на труд, да се упатува на препознавање на доброто од лошото. Семејството е тоа кое првично треба на детето му ја всади самодовербата, да го поттикнува да верува во себе и во своите можности, да му дава крилја дека секогаш може повеќе и подобро.Верувам дека поголемиот дел од нашите деца, особено оние кои спортуваат, го јакнат во себе индивидуалното, но, за жал, впечаток ми е, дека колективната самодоверба е на најниско ниво. Во конкретниот пример за кој пишувам, тоа беше многу видливо. На паркетот, во кошаркарските натпревари, тогаш кога требаше да се соочат со своите врсници и кога им беше дадена можност да се споредат, тие, наместо цврстина и одважност,покажаа недозволива инфериорност, исплашеност, чувство на пониска вредност во старт, што никако не му прилега на спортот. Бодрењето од страна на управата на клубот, на тренерите, изостана во целост, а тоа, и покрај добрите потези на децата, како да ги дестимулираше.
Проблемот е дали тие деца кои излегуваат на паркет, се токму тие кои треба навистина да се таму, затоа што вредат, знаат, имаат натпреварувачки дух и не признаваат пораз, едноставно се борат, гинат на теренот за себе, за клубот, за нас. Или, во изборот на вистинските таленти има и некои други критериуми. Организацијата на работа во клубовите, начините на тренинзи, интензитетот, препознавањето на талентот и развојот на препознаените индивидуални вредности е многу важна и комплексна работа, особено кога се работи за малолетници. За тоа се потребни вистински професионалци, со одлични педагошки, па и психолошки знаења.
Во нашата реалност, родителите, плаќаат за нивните деца, да го практикуваат спортот кон кој покажале љубов и желба. Плаќањето е месечно, тренинзите ги определува клубот, салата во која се тренира по правило е најмена од некое училиште, условите се какви- такви, а тренерите …. е тие се тие за кои главно не знаеме ништо, или знаеме многу малку. Работат под капата и во име на клубот. Како тие ги доживуваат поразите на клубот во кој ги тренираат децата? Плачат ли после изгубените натпревари заедно со децата кои ги одбрале да се натпреваруваат, а родителите платиле да одат на турнир за да си ги измерат силите? Како ли ги тешат после катастрофалните загуби и со кои зборови ги убедуваат дека и натаму треба да останат во спортот заедно со нив? Солзите на поразените деца, на таа возраст, сигурно остануваат во нивните неубави спомени, оставаат траги. Се плашам дека таквите порази водат и до фрустрации. Истовремено, се сомневам дека некој подлабоко размислува за тоа.
Дали имаат клубовите стратегија за тоа како треба да работат со децата,како да им влеват самодоверба и од нив да градат личности без страв, со натпреварувачки дух и борбеност. Победите и поразите се составен дел на спортот, но, загубите не би требало да се доживуваат со солзи заради катастрофални разлики. Можеби по некоја солза кога се работи за разлика од еден до два коша, какви сум видел на тарените по светот , но тогаш солзи има и на двете страни и кај тие што губат и кај тие кои победуваат. Тоа се толкува како среќа. Сепак, катастрофалните резултати се плод на лоша работа, тренерска недоволна компетентност, немање ораганизациони предуслови за добри резултати, па и општествена какафонија во спортот и работата со младите.
Оттука, сите мораме да се запрашаме каде се младите, каде ни е спортот, како се практикува, каде сме ние во сето тоа. Како народ, ќе успееме ли инстуционално да создадеме што подобри услови за да изградиме не случајни спортски индивидуи, туку колективно способни за врвни резултати, полни со самодоверба и без фрустрации дека доаѓаат од мала земја. Млади спортисти желни за натпревар и победа, кои од турнирите ќе ни се враќаат со солзи радосници, поразите ќе ги прифаќаат спортски, без тага и чемер од постигнато, туку како мотив за поголемо вложување во себе, за нови себедокажувања, за јакнење на самодовербата.
Николчо Николовски
