-4.2 C
Скопје
10/02/2025 07:45
МАКТЕЛ

Страв од нуклеарна катастрофа во Запорожје: Дали Европа е подготвена за такво сценарио?

Нападите врз најголемата европска нуклеарна централа во југоисточна Украина продолжуваат да ја загрижуваат цела Европа. Станува збор за нуклеарната централа Запорожје.
Запленета од Москва набргу по инвазијата на Украина во 2022 година, централата често е во вкрстен оган, што станува постојан извор на загриженост за меѓународните набљудувачи. Некои дури предупредуваат на нуклеарна катастрофа, слична на Чернобил.

Во последниот загрижувачки инцидент во април, беспилотно летало ја погоди фабриката, при што двете страни си ја префрлаа вината една на друга.
„Нападот со беспилотни летала камикази врз Запорожје беше „чин на лудило““, изјави поранешниот главен нуклеарен инспектор на Меѓународната агенција за атомска енергија (МААЕ), Роберт Е. Кели за Euronews. Тој додава дека „навистина не постои можност таквите напади“ да предизвикаат експлозија на фабриката.

МААЕ потврди дека не забележала никакви структурни оштетувања по последниот инцидент, на 7 април, иако остро го осуди нападот.
„Некои претходни напади на Запорожје резултираа со прекини на струја. Технички, ова е многу опасно. Без струја, нуклеарните реактори не можат да се оладат, прегреат и можат да експлодираат – исто како Чернобил. Но, шансите тоа да се случи денес се „суштински еднакви на нула. Реакторот во Чернобил наеднаш стана полна со сета таа вода во него, која се претвори во пареа за дел од секундата и само ја разнесе зградата на парчиња“, вели Кели.

Тој додава дека реакторите што денеска се градат се градат по сосема други принципи.
„Реакторите во Чернобил вклучуваат тони запалив графит за контрола на нуклеарната реакција, додека реакторот за вода под притисок (PWR) на Запорожје не. немаат таков проблем со запаливост, што е огромна предност Водата не гори“, објасни Кели.

Тој забележува дека реакторот во Чернобил бил во обична индустриска зграда која била уништена од експлозија на пареа и голем пожар.
„PWR (освен неколку постари руски реактори) секогаш се гради во масивна бетонска и челична купола дизајнирана да ја содржи пареата по експлозијата и да го забави секое истекување на радиоактивни изотопи во околината. Се чини дека голем број фактори дополнително го намалуваат ризикот во споредба со 1986 година. За време на претходните прекини на електрична енергија во Запорожје, снабдувањето со електрична енергија беше пренасочено од други извори, како што е блиската електрана на јаглен во Запорожје – најголемата термоелектрана во Украина – и од дизел генераторите шанси за опасно затемнување“.

Секој реактор во Запорожје моментално е во режим на исклучување, за разлика од Чернобил, кој беше целосно оперативен. И покрај тоа што Москва ја презеде контролата врз фабриката, персоналот на фабриката главно остана на своето место, намалувајќи го ризикот од погрешно ракување.

„Украинските граѓани кои Русите ги принудија да останат во Запорожје и да ја водат оваа фабрика две години треба да бидат третирани како херои, а улога во тоа би можела да има МААЕ. Постои тенденција да се третираат како соработници на окупаторите. Мислам дека треба да добијат медал затоа што и служеа на земјата во тешка ситуација, поминаа низ пекол“, додава Кели.

Дали Европа е подготвена?
Краткиот одговор, се чини, е да.

Во моментов работат повеќе од 150 реактори во 27 земји-членки на ЕУ. Секоја земја има агенција за нуклеарна подготвеност, дури и оние без реактори.
„Координацијата е многу зголемена по катастрофата во Фукушима во 2011 година“, изјави за Euronews Јан Јохансон, специјалист за итни случаи во Шведската агенција за радијациона безбедност.

Насоките за нуклеарна безбедност обично се воспоставуваат на меѓународно ниво од страна на МААЕ. Во Европа, организацијата која ги координира безбедносните процедури во различни земји е ХЕРКА, додека ЕМСРЕГ е тело на ЕУ кое обезбедува нивна имплементација во одделни земји.
„ХЕРКА беше доста активна во однос на Украина, во обидот да се договори и да разговара што да прави ако има нуклеарна несреќа во Украина“, вели Јохансон.

На прашањето како изгледа планот за одговор на нуклеарниот инцидент, Јохансон забележува дека подготовката е најважниот дел.
„Што и да се случи, дури и до топење на јадрото, ќе биде потребно извесно време пред да се случи. Ако нешто тргне наопаку, генерално ќе знаеме се за тоа пред вистинското истекување на радијацијата“, вели тој.

Во најлошото можно сценарио – експлозија со испуштање радијација – ќе биде евакуирана област во радиус од пет километри околу инцидентот (зона на претпазливост). Кога ќе се открие опасност, целото население во радиус од 25 километри – Зоната за акциско планирање за итна заштита – се предупредува со аларми, сирени и СМС порака.

Се огласуваат аларми по улиците и куќите. Секоја куќа во близина на нуклеарна централа, барем во Шведска, е опремена со радио приемник кој се активира во случај на итност.
„Нормалниот дом треба да биде добар, дури и во случај на големо ослободување на радиоактивно зрачење“, вели Јохансон, а истото важи и за училиштата.

Сите граѓани имаат и таблета со јод која ја блокира апсорпцијата на зрачењето и на тој начин го спречува ризикот од рак на тироидната жлезда. Секое домаќинство ги добива на секои пет години. А дали е неопходно да се проголта пилулата зависи од степенот на истекување на зрачењето.

Кога луѓето ќе се засолнат, неопходно е да се вклучи телевизија или радио или да се следат најавите на властите на социјалните мрежи. Во Шведска, локалните медиуми се исто така обучени да дистрибуираат ваков тип на настава.
„Следните чекори зависат од количеството на истечениот радиоактивен материјал, како и од метеоролошките фактори. Вежбаме неколку пати во текот на годината. Веруваме дека имаме прилично ефикасен систем, а властите знаат што да прават“, заклучи Јохансон.

Најново

Суперфалшификати са открити в разбитата печатница за пари в Шумен, банкоматите “мамели” и банкомати

Sase Ivanovski

17 умствени трикови за решавање на животни ситуации и проблеми

Sase Ivanovski

Остров во Панама е прва жртва на глобалното затоплување

Sase Ivanovski

Кралот Чарлс обожава мартини

Sase Ivanovski

Македонската ракија во Австралија

Sase Ivanovski

ИЛОН МАСК ЌЕ ОТКРИЕ ЗЛОУПОТРЕБИ НА МИЛИЈАРДИ ДОЛАРИ ВО ПЕНТАГОН Трамп најави ригорозни проверки во многу институции на САД

Sase Ivanovski

ХЕЛИКОПТЕР СЕ УРНА ВО ГЕРМАНИЈА Загинаа двајцата пилоти, не се знае причината за несреќата

Sase Ivanovski

ДОНЧИЌ ИСФРЛЕН ОД ДАЛАС ПОРАДИ КОЦКАЊЕ И КАЗИНА? Дали транферот на Словенецот во Лејкерс нема врска со тежината и другите шпекулации?

Sase Ivanovski

ЈОКИЌ И ДОНЧИЌ СЕ ПРЕДЕБЕЛИ ЗА НБА Научниците утврдиле дека се „класични татковци“, па поради тоа доминираат на терените

Sase Ivanovski

Од 9 јануари 2012 една улица во Прага го носи името „Македонска“

Sase Ivanovski

Претрес во велешко, пронајдено оружје и муниција, приведени две лица

Sase Ivanovski

Гопеш, прекрасно планинско село на надморска височина од 1.140 метри, се наоѓа во областа Ѓават-Кол, во западниот дел од Општина Битола

Sase Ivanovski

Во центарот на Скопје почна да се гради најголемата џамија на Балканот

Sase Ivanovski

Претседателката на Форумот на жени на СДСМ Даниела Колева: Нашата борба е борба за секоја жена

Sase Ivanovski

KOД 2025 – Фросина Кулакова и жртвите на пешачки премини и судските лавиринти

Sase Ivanovski

Сијарто: И Уангарија го преиспитува своето учество во Meѓународниот кривичен суд

Sase Ivanovski

Казни од 9000 евра за три струмички компании за загадување на животната средина

Sase Ivanovski

Орбан со остри критики кон ЕУ: Бриселските бирократи ја уништија Европа

Sase Ivanovski

Зошто да се почне баш од Васо: Затоа што ете, до тука било!

Sase Ivanovski

Тошковски: Потребни се сериозни системски реформи за да обезбедиме брза, ефикасна и координирана реакција во секоја кризна ситуација

Sase Ivanovski

„РАСИЗМОТ И ОМРАЗАТА НЕ СЕ АЛТЕРНАТИВА“ Повеќе од 200.000 луѓе на улиците во Минхен, против екстремната десница

Sase Ivanovski

Драма во авион: патник извадил пиштол и среде лет се заканувал дека ќе ги убие сите

Sase Ivanovski

(Видео) Повеќе од 30 луѓе загинаа во автобуска несреќа во Мексико

Sase Ivanovski

Британскиот министер за здравство разрешен поради непримерни коментари на социјалните мрежи

Sase Ivanovski

Николоски: Поголем проблем во судството од корупцијата е немањето морал и однос кон јавноста

Sase Ivanovski

Адвокатурата, родителите, јавноста, нападите, вистината и правдата!

Sase Ivanovski

(ВИДЕО) Пожар во зграда во Москва, заробени стотина луѓе

Sase Ivanovski

Ахмети вели во Косово треба да победат опозициските сили!

Sase Ivanovski

Во Албанија е откриено најголемото подземно термално езеро во светот

Sase Ivanovski

Николоски: Ќе се гради и патот Букојчани – Кичево за целосно автопатско поврзување од Скопје до Охрид и Струга

Sase Ivanovski

Вучиќ со коментар за инцидентот со автомобилот во кој се возеше

Sase Ivanovski

На Табановце уапсен Германец, кој се обидел во државата да внесе дрога, солзавци, ножеви…

Sase Ivanovski

Скопјанец, сред ноќ, грабнал познаник за долг од 20.000 денари

Sase Ivanovski

Запленети над 2.400 фалсификувани текстилни производи и обувки во Куманово

Sase Ivanovski

Муцунски: Чест и задоволство да го следам првиот натпревар од сезоната на ФК Престон Лајонс

Sase Ivanovski

Први редовни парламентарни избори од независноста на Косово

Sase Ivanovski

Можни се мерки на Владата за контрола на цените

Sase Ivanovski

Автомобил излета од патот кај Злетово, возачот тешко повреден

Sase Ivanovski

СДСМ: ДПМНЕ ја вдоми и сестрата на министерот Љутков

Sase Ivanovski

“Преврски – препознавање нарцисоидна злоупотреба” е книга која ќе придонесе да ги поврзеш искуствата низ кои си поминувал во релациите со другите и да ти ги разјасни нејаснотиите што те мачат!!!

Sase Ivanovski

Малески: Во 90тите македонците во Канада донираа 1 милион долари за лобирање за Македонија

Sase Ivanovski

Прекрасниот Хотел Панорама од 1969 година во Словачка од Зденек Тихак, е изграден за Светското првенство во скијање во 1970 година

Sase Ivanovski

Возач прегазил пешак, па избегал

Sase Ivanovski

ГРАДИМЕ ДА ТРАЕ на НАША ТВ! ЕВРОКОДОВИ – ЕВРОПСКИ СТАНДАРДИ ЗА КОНКУРЕНТНО И КВАЛИТЕТНО ГРАДЕЖНИШТВО

Sase Ivanovski

Адвокатот на семејството на Васил Јованов – Сашо Дуковски – побара „правда во судница, а не на улица“ и да не се применува талионското право – „око за око заб за заб“

Sase Ivanovski

Трамп ќе се сретнe со Зеленски следната недела, сака да се види и со Путин

Sase Ivanovski

Осврт кон филмот Mulholland Drive во режија на филмскиот автор David Lynch (1946-2025). Прикажан во Kinoteka.mk

Sase Ivanovski

Во Шпанија се упасени пет лица за планирање терористички напади

Sase Ivanovski

ПРЕД 99 ГОДИНИ Е РОДЕНА АКТЕРКАТА РАДМИЛА САВИЧЕВИЌ

Sase Ivanovski

(ВИДЕО) ЛУДИЛО, ОВА Е ТРАГИ КОМЕДИЈА: Во советот на Град Скопје не ја препознаа градоначалничката, таа толку долго се нема појавено на совет што заборија како изгледа?!?!

Sase Ivanovski

(ВИДЕО) WOW!

Sase Ivanovski

Ветон Зеколи: Група од 25 млади претставници на младински организации на политички партии во Северна Македонија го завршија првиот модул на Академијата

Sase Ivanovski

Зоран Здравески Извршен директор во DIRECT MEDIA United Solutions Скопје:На бензинска, на каса чекаме 10 души и на ред доаѓа ептен харизматично, 10-тина години младо детенце

Sase Ivanovski

Буркина Фасо ги лансира првите автохтони 100% електрични автомобили🇧🇫

Sase Ivanovski

(ВИДЕО) Шербеџија: Ќе создадеме супер човек од камен, железо, жица, но без срце

Sase Ivanovski

Митко Бојмацалиев: Честит 102-ри роденден почитуван претседател на Главниот одбор на Сојузот на борците од Народноослободителната антифашистичката војна на Македонија 1941-1945

Sase Ivanovski

Славко Газиќ: Неетички маркетиншки потег

Sase Ivanovski

Бранимир Јовановиќ: СЕВЕРНА ИЛИ НЕ, МАКЕДОНИЈА Е ОЛИГАРХИЈА-Одлуката на Уставниот суд за поништување на Данокот за солидарност е срамна, но и сосема очекувана.

Sase Ivanovski

Жарко Димитриоски: Горд момент за Тим 40 и Стопанската комора!

Sase Ivanovski

Судот во Тунис осуди опозициски политичари и новинар на неколку години затвор

Sase Ivanovski

Вучиќ: Имаме речиси пет милијарди евра на сметка, БДП годинава достигнува 90 милијарди

Sase Ivanovski

Вардар Неготино ја надтрча и ја порази Победа

Sase Ivanovski

Туск и Фон дер Лајен: ЕУ мора да дејствува за борба против илегалната миграција

Sase Ivanovski

(ФОТО) Неготино ѝ оддаде почит на Фросина и на жртвите на сообраќајно насилство

Sase Ivanovski

Никола Саркози од денеска ќе носи електронска алка на ногата

Sase Ivanovski

Галетановски: Ако се кандидирам за скопски градоначалник, не гледам ни анкети ни рејтинзи!

Sase Ivanovski

СДСМ бара итно укинување или намалување на ДДВ-то за струја и парно

Sase Ivanovski

Ѓорѓиевски: ВМРО-ДПМНЕ има повеќе кандидати за градоначалник на Скопје

Sase Ivanovski

Левица поднесе предлог-закон за кривична одговорност на судиите

Sase Ivanovski

Се запали училишна просторија во Струмица

Sase Ivanovski

Трамп го брани предлогот за Газа, вели дека територијата ќе биде „предадена“ на САД од страна на Израел

Sase Ivanovski

УЈП: Пад на прометот во маркетите во четвртокот и петокот за 22,12 проценти

Sase Ivanovski

Во Кичево се степале две малолетнички

Sase Ivanovski

Уапсени две лица во Охрид, на пазар продавале боксирачи, лисици, ножеви, палки…

Sase Ivanovski

Малолетен пешак прегазен во Ново село, општина Желино

Sase Ivanovski

Крајбрежна стража: Нема преживеани во падот на авионот на Алјаска со 10 луѓе. Еве што знаеме.

Sase Ivanovski

Во Битола малолетен мотоциклист тешко повреден во судир со возило

Sase Ivanovski

Хероин пронајден кај тројца штитеници во малолетничкиот затвор во Волковија

Sase Ivanovski

Проданоски: Имплементацијата на системот „Безбеден град“ ќе придонесе за поголема сообраќајна култура и безбедност на граѓаните, а со тоа и безбедна држава

Sase Ivanovski

Енергетска победа: Балтичките земји се исклучуваат од руската електро-мрежа

Sase Ivanovski
Вчитувам....