4.8 C
Скопје
15/02/2025 01:02
МАКТЕЛ

   

Што го прави фентанилот толку опасен и како луѓето можe да сe спречи предозирање?

     

Соединетите држави се соочуваат со криза на смртни случаи од предозирање. Во 2021 година, повеќе од 106.000 Американци ги загубија животите поради предозирање со дрога – вклучително и повеќе од 1.100 тинејџери само таа година.

Синтетичките опиоиди, кои првенствено го вклучуваат моќниот лек фентанил, се главниот двигател на смртните случаи од предозирање, со речиси 7,5 пати вкупно зголемување од 2015 до 2021 година, според американскиот Центар за контрола и превенција на болести. Предозирањето и труењето се третата водечка причина за смрт кај децата и адолесцентите на возраст од 19 години и помлади.

   

Во 2022 година, американската Администрација за борба против дрога заплени над 50 милиони лажни апчиња на рецепт и повеќе од 4536 килограми фентанил. Сето ова доаѓа бидејќи родителите и старателите се сè позагрижени за труењата со фентанил кај тинејџерите и младите кои несвесно консумираат апчиња со фентанил илегално продадени под маската на помалку моќен лек.

Многу луѓе можеби не знаат за фентанилот и неговата легитимна употреба, но е корисно – и потенцијално спасувачко – да се знае што го прави толку опасен и што може да се користи за да се отстранат неговите ефекти.

Фентанил е различен од смирувачот за животни ксилазин, познат и по неговото име на улица, „транк“, но тие се повеќе се користат заедно. Дали постои начин да се открие дали фалсификуваните лекови имаат фентанил или ксилазин во нив? И како можат родителите и загрижените членови на семејството да ги заштитат своите најблиски од предозирање со фентанил?

За да нè води низ прашањата за овие лекови, разговарав со медицинскиот аналитичар на Си-Ен-Ен, д-р Леана Вен, лекар за итни случаи и професор по здравствена политика и менаџмент на Факултетот за јавно здравје на Институтот Милкен на Универзитетот Џорџ Вашингтон. Таа е и претседател на советодавниот одбор за Behavioral Health Group, мрежа на центри за амбулантско лекување и закрепнување со опиоиди низ САД. Претходно, таа служеше како комесар за здравство на Балтимор, каде што ја надгледуваше стратегијата за превенција на опиоиди во градот.

 

Си-Ен-Ен: Што е фентанил и за што треба да се користи?

Д-р Леана Вен: Фентанил е исклучително моќен опиоиден лек. Тој е помеѓу 50 и 100 пати посилен од морфиумот, кој е уште еден вообичаен опиоиден лек.

Постојат легитимни медицински намени за фентанил. На пример, пациентите со рак кои имаат ужасна болка може да доживеат олеснување со фентанил фластер или пастила. Или некој кој штотуку си ја скршил раката и има потреба од итно олеснување на болката може да има корист од шприцот со фентанил.

Овие настани се случаи во кои на пациентите им се дава фентанил во соодветни медицински услови, за специфични медицински индикации. Повеќето предозирање со опиоиди не се должат на фентанилот кој е пренасочен од легитимна медицинска цел.

Многу фентанил се произведува во нелегални, тајни лаборатории. Токму овој незаконски користен синтетички фентанил е најчесто поврзан со неодамнешните смртни случаи од предозирање.

Си-Ен-Ен: Што го прави фентанилот толку опасен?

Фентанил, исто така, може да се направи во форма на апчиња и може да се меша со други фалсификувани апчиња

Вен: Фентанил, како и другите опиоиди, предизвикува поспаност и седација. Некој кој зема премногу фентанил ќе ја изгуби свеста и ќе престане да дише. За неколку минути, тие би можеле да умрат бидејќи не дишат и не добиваат кислород до нивните органи.

Бидејќи фентанилот е толку силен опиоид, земањето дури и мала количина може да биде смртоносно. Друг елемент што го прави фентанилот толку опасен е тоа што многу луѓе можеби не се свесни дека ја земаат моќната дрога. Тоа е многу евтино за правење, па затоа некои дилери на дрога мешаат фентанил со други недозволени супстанции, како што се хероин, бензодиазепини, кокаин, МДМА (попозната како екстази или моли) и метамфетамини. Фентанил, исто така, може да се направи во форма на апчиња и може да се меша со други фалсификувани апчиња. Некои луѓе можеби мислат дека земаат помалку моќен опиоид како што е оксикодон, но всушност добиваат фентанил.

 

Си-Ен-Ен: Што може да се искористи за да се отстранат ефектите на фентанил?

Вен: Постои опиоиден противотров, налоксон, кој може да ги промени ефектите на опиоидите, вклучително и фентанил. Налоксон е достапен како спреј за нос и како интрамускулна инјекција.

Силно би советувал секој што користи опиоиди – без разлика дали се препишани опиоиди или недозволени дроги – да носи налоксон со себе. Ако самите се предозираат, не можат да си го спасат животот, но луѓето кои користат дроги веројатно ќе бидат и покрај други кои користат дрога, и тие можат да помогнат во реанимација. Дополнително, тие би можеле однапред да им кажат на пријателите и семејството каде е нивниот налоксон, за да можат луѓето околу нив да го администрираат доколку се открие дека не реагираат.

Членовите на семејството на оние кои користат опиоиди, исто така, треба да носат налоксон, и да се погрижат да научат како да го користат овој противотров.

Некој кој земал фентанил може да бара повеќе од една доза за да се реанимира. Исклучително е важно да се јавите и на 911 ако некој не реагира и веројатно е предозиран. Не чекајте да пристигнат болничарите пред да дадете налоксон – дајте го што е можно поскоро. Но, повторно, задолжително јавете се на 911 за да добиете брза медицинска помош.

 

Си-Ен-Ен: Дали налоксонот делува на други лекови, како хероин, бензодиазепини или ксилазин за смирување на животните?

Вен: Налоксон делува на отстранување на предозирање од хероин. Сепак, не делува против бензодиазепините, кои се посебна класа на лекови од опиоидите. Исто така, се чини дека не делува против ксилазин, кој е средство за смирување кое не е одобрено за употреба кај луѓе, но најчесто се користи за смирување на големи животни, како што се коњите. Ксилазин, вообичаено наречен транк, е пронајден измешан во други лекови, исто така, и исто така може да биде фатален.

Ова е уште една причина да се јавите на 911 кога ќе наидете на некој што има сомневање за предозирање. Дури и ако земале фентанил или друг опиоид, постои можност да имаат и нешто друго во снабдувањето со лекови што можеби нема да реагира на налоксон.

 

Си-Ен-Ен: Дали постои начин да се открие дали фалсификуваните лекови имаат фентанил во нив?

Вен: Не можеш да кажеш само со гледање на лекот. Понекогаш, фалсификуваните лекови изгледаат поинаку од вистинските лекови бидејќи доаѓаат во неквалитетно пакување или имаат неправилна форма, ознаки или бои, но честопати изгледаат речиси идентично. Исто така, не можете едноставно да откриете дали може да е загадена со фентанил.

Постои метод, кој го поддржуваат застапниците за намалување на штети, за тестирање на фентанил во резервите на лекови со користење на тест ленти за фентанил. Американскиот центар за контрола и превенција на болести има дополнителни информации за тоа како да се користи овој тест. Забележете дека само затоа што една таблета нема фентанил во неа не значи дека секоја пилула од тој добавувач нема да ја има. Исто така, тест лентите за фентанил нема да земат ксилазин или други потенцијално смртоносни загадувачи.

Си-Ен-Ен: И како можат родителите и загрижените членови на семејството да ги заштитат своите најблиски од предозирање со фентанил?

Вен: Научете ги вашите деца фалсификуваните лекови често се контаминирани со фентанил и каква е опасноста од фентанил. Мала количина може да го запре нивното дишење и да биде фатална. Тие не треба да веруваат во она што го добиваат од незаконски добавувач; тоа е како да играте руски рулет бидејќи не знаете дали може да содржи фентанил.

Знајте ги знаците на предозирање и носете со себе налоксон. Можете да се распрашате за добивање налоксон во вашата локална аптека, а многу државни и окружни здравствени одделенија нудат и налоксон. За тинејџерите кои имаат зависност од опиоиди или користат дроги поради други основни состојби како депресија или анксиозност, достапна е помош. Започнете со контактирање на вашиот педијатар. Телефонската линија на федералната влада 24/7, 988, исто така може да обезбеди ресурси за лекување.

 

Најново

НЕ ПРИФАЌАМЕ ДОГОВОР МЕЃУ САД И РУСИЈА БЕЗ УЧЕСТВО НА УКРАИНА Зеленски стравува дека Путин ќе сака да постигне двострани преговори со Трамп

Sase Ivanovski

(ВИДЕО) Шекеринска: Поголеми издвојувања за одбраната се со цел да избегнеме војна

Sase Ivanovski

Го гласаа за да го врати уставното име, а сега разговара да ни ги смени и грбот и химната. За ова ли гнијат уставобранителите по затвори?

Sase Ivanovski

Агенцијата за национална безбедност започнува со примена на полиграфско тестирање

Sase Ivanovski

Пандов: Некои полицајци кои работат во затворот Шутка не треба да носат униформа – го срамат затворскиот систем

Sase Ivanovski

(ВИДЕО) Илиевски: Шокантно е што за Мицкоски не се приоритет здравството, платите и стандардот, туку промена на грбот и химната

Sase Ivanovski

Се огласи Кремљ за нападот на Чернобил:„Уште една измислица“

Sase Ivanovski

Зеленски во Минхен: Русија се подготвува за војна со НАТО следната година

Sase Ivanovski

Едукативна трибина за одговорно играње игри на среќа

Sase Ivanovski

Министерот за одбрана на Трамп: Дипломатијата е важна, но на крајот се важни куршумите и тенковите

Sase Ivanovski

Тројца тешко повредени откако со автомобил излетале од патот кај Македонска Каменица

Sase Ivanovski

(ВИДЕО) ЗЕКИ ПАША ЈАЛИСИ Позната како најскапата куќа во Турција која се наоѓа на брегот на Босфорот во Истанбул.

Sase Ivanovski

Палевски повторно бара изземање на обвинителите, вели дека фалсификувале докази

Sase Ivanovski

Со пакет мерки да ги решиме грбот, химната и другите заостанати прашања, порача Таравари

Sase Ivanovski

Пандов: На дисциплинска двајцата затворски полицајци кои му го дале телефонот на Васил Јованов

Sase Ivanovski

Во ресторан струмичанец избодел сограѓанин

Sase Ivanovski

Жена украла 1000 евра од дебитна картичка, ја поттикнал пријател

Sase Ivanovski

Сума од 12 милони евра од ТАВ за реновирање на 8-ми Септември

Sase Ivanovski

Трошоците на животот во јануари 2025, во однос на јануари 2024 година зголемени за 4.9 %

Sase Ivanovski

Одбраната тврди дека не ги видела пораките што наведуваат дека Палевски планирал да оди во Москва

Sase Ivanovski

ПАРТИЈАТА НА ВЛАСИТЕ ИМА НОВ ЛИДЕР Стерјо Папули е избран за претседател

Sase Ivanovski

ЗАМРЗНАТИ 2,9 МИЛИОНИ ЕВРА НА ФИРМАТА СО КОЈА ПРАВЕЛ ДУБАРИ ДИРЕКТОРОТ НА РЕК БИТОЛА Наместен тендерот за ископ во рудникот Брод Гнеотино

Sase Ivanovski

KРИВИЧНИ ПРИЈАВИ ЗА ДИРЕКТОР И СЛУЖБЕНИЦИ ВО РЕК-БИТОЛА И ЗА ТРОЈЦА ОД БЈН Правно лице го оштетило буџетот за 178.370.320 денари

Sase Ivanovski

ИЗРАЕЛСКИТЕ ЗАЛОЖНИЦИ ЌЕ БИДАТ ОСЛОБОДЕНИ В САБОТА Хамас сака да го зачува примирјето во Газа

Sase Ivanovski

ЗАГИНА ПАЛЕСТИНЕЦ ВО ИЗРАЕЛСКИ НАПАД ВРЗ ГАЗА Примирјето меѓу Хамас и Ерусалим е на стаклени нозе

Sase Ivanovski

(ВИДЕО) ДВАЈЦА АВСТРАЛИСКИ БОЛНИЧАРИ РЕКОА ДЕКА ЌЕ УБИВААТ ИЗРАЕЛСКИ ПАЦИЕНТИ Ќе ги праќале во џенемот

Sase Ivanovski

ГИ ЗАПОЗНАВАМЕ РЕТКИТЕ БОЛЕСТИ Болест поврзана со хепатоцитен нуклеарен фактор 1β (HNF1β)

Sase Ivanovski

АМЕРИКАНСКАТА ЦЕНТРАЛНА БАНКА НЕ ГО СЛУША ТРАМП Нема да брза со намалување на каматите

Sase Ivanovski

ТРАМП Е СИГУРЕН ДЕКА ЌЕ ГО РЕШИ ПРОБЛЕМОТ СО ТИК-ТОК Може да го продолжи и рокот за престап на мрежата

Sase Ivanovski

ЌЕ СЕ РАЗВЕДАТ ЛИ БЈАНКА И КАНЈЕ ИЛИ НЕ? Еве зошто Ценсори веќе не го поднесува контроверзниот рапер

Sase Ivanovski

СИЛЕН ДОЖД ГО ПОГОДИ ГРЧКИОТ ОСТРОВ КЕФАЛОНИЈА Страшно невреме му се заканува и на Закинтос

Sase Ivanovski

АКО НИЕ ЈА ТРПИМЕ ГРЕТА ТУНБЕРГ, ВИЕ ЌЕ ГО ТРПИТЕ ИЛОН МАСК Десната рака на Трамп загрме во Минхен

Sase Ivanovski

НЕРЕДОТ НЕ СМЕЕ ДА СТАНЕ МОДЕЛ ЗА НОВ СВЕТСКИ ПОРЕДОК Штајнмајер ја обвинува владата на Трамп за безобѕирност

Sase Ivanovski

АМЕРИКАНСКАТА ВОЈСКА СЕ ПОВЛЕКУВА ОД ЕВРОПА!? Потпреседателот Венс во Минхен ќе соопшти важна одлука

Sase Ivanovski

СЕ ОГЛАСИ ТИМОТ НА МИЛИЦА ТОДОРОВИЌ ЗА АПСЕЊЕТО НА НЕЈЗИНИОТ СВРШЕНИК! Еве што велат најблиските соработници на пејачката

Sase Ivanovski

УКРАИНА Е ПОДГОТВЕНА ДА ПРЕГОВАРА ЗА СЀ! Само украинскиот народ може да одлучи за промена на границите

Sase Ivanovski

(ВИДЕО) ВЛАТКО ЃОРЧЕВ Е МАКЕДОНЕЦОТ КОЈ ГИ МОЛЕЛ АМЕРИКАНЦИТЕ ДА НЕ ЈА РУШАТ ВЛАДАТА НА ГРУЕВСКИ Поранешната вработена во Стејт департментот покажа фотографија од поранешниот пратеник

Sase Ivanovski

ЌЕ СЕ УРИВА ДИВОГРАДБАТА НА КИРО КРСТЕВСКИ ПЛАТНИК Спорната парцела ѝ припадна на Општина Центар

Sase Ivanovski

РУСИТЕ ДОБИЛЕ ОЧИЛА КОИ ЕКСЛОДИРААТ ШТОМ СЕ ВКЛУЧАТ Спречена саботажа од сомнителна донација на опрема

Sase Ivanovski

АЕРОДРОМ ОРГАНИЗИРА БЕСПЛАТЕН СКРИНИНГ НА ТИРОИДНАТА ЖЛЕЗДА Први се прегледаа деветтоодделенците од „Гоце Делчев“

Sase Ivanovski

Ивор Мицковски: Трамп со Путин исцртува нов светски поредок

Sase Ivanovski

ЕДИНСТВЕНИОТ ДИПЛОМИРАН ОЏАЧАР КАЈ НАС Е – ОЏАЧАРКА „Загадениот воздух и пожарите се последица на нечисти оџаци и горење сè и сешто“

Sase Ivanovski

НОВ ПЕДИЈАТРИСКИ ПУНКТ ВО ПОЛИКЛИНКАТА БИТ ПАЗАР Идејата е да се отворат пунктови и на другите скопски поликлиники

Sase Ivanovski

МОДЕРНА КУЈНА ОД 100.000 ЕВРА ЗА ГРАДИНКАТА „СРНИЧКА“ Таму се готви за половина од децата во Аеродром

Sase Ivanovski

Синот на норвешката принцеза повторно обвинет за силување: Нападнал ТВ-презентерка во подрумот на својот замок

Sase Ivanovski

Ванг Ји: Кина ќе „игра до крај“ доколку САД продолжат да ја потиснуваат

Sase Ivanovski

Тинејџерка нападнала социјална работничка во Тетово

Sase Ivanovski

Штип: Општината со бесплатни канти за ѓубре ќе им помага на пензионерите и самохраните родители

Sase Ivanovski

Здружение „Просветление“ бара да му се врати стариот статус на предметот Етика во религиите

Sase Ivanovski

На целиот потег од Карпош 1 до поликлиника „Букурешт“ покрај булеварот Партизански Одреди нема ниту една корпа за ситни отпадоци

Sase Ivanovski

СЛАВЕСКИ: Пратениче Апасиев не е во ред да лажете, патните трошоци веќе се вклучени во бруто платите на сите работници

Sase Ivanovski

(ВИДЕО) ОРДАНОВСКИ: Трамп ја мрази Европа затоа што таа е се што он не е, слобода, толеранција, хуманизам, солидарност, транспарентност, демократија, соживот…

Sase Ivanovski

Денес се збогуваме со проф. д-р Јован Јуруковски, истакнат гинеколог и акушер, чие влијание во медицината и образованието ќе остане запаметено

Sase Ivanovski

ФЗОРСМ: Управата за извршување на санкиции алармираше за нередовност на здравственото осигурување на издржување на казна затвор

Sase Ivanovski

Повеќе од 60 отсто од странските инвеститори со намалени нарачки и недостиг на работна сила

Sase Ivanovski

Руски дрон ја погоди нуклеарната централа во Чернобил, тврди Украина

Sase Ivanovski

АНАЛИЗА: ММФ алармира за реформи и одржливост на пензискиот систем, ќе се надмине сумата од 2 милијарди евра

Sase Ivanovski

Контраспин: Неколку извртувања на вистината на Ангеловски за ЕУ во „Само вистина“

Sase Ivanovski

Студенти развија апликација за следење на жешките точки и еколошкиот статус на Охридското и Преспанското Езеро

Sase Ivanovski

Европската комисија вети дека ќе преземе цврсти и непосредни мерки против тарифите на Трамп

Sase Ivanovski

„Мечиња за дечиња“ – уметничка акција за заштита на личните податоци и за лажни вести

Sase Ivanovski

Федерален судија ѝ нареди на администрацијата на Трамп да ги „одмрзне“ средствата за стотици организации

Sase Ivanovski

ЕФЦСН: Чекор кон побезбеден информациски простор во Европа

Sase Ivanovski

“Министерство за внатрешни работи – МВР”: МВР во мобилизација на сите потенцијали за успешно спроведување на безбеден сообраќај

Sase Ivanovski

Герасимовски: Дебар Маало со серенади, вино и поезија ги прослави Свети Трифун и Свети Валентин

Sase Ivanovski

(ВИДЕО) Трипуновски од Кавадарци: Со новите Програми и Уредби кои што ги донесовме за тековната 2025 година посветуваме сериозен акцент на лозарството

Sase Ivanovski

ВМРО-ДПМНЕ: Собранието ќе расправа по предлог Концепцијата за гимназиско образование, откако ќе биде изготвена преку отпочнатиот инклузивен процес

Sase Ivanovski

(ВИДЕО) СДСМ: Шокантни изјави на Таравари, Владата создаде економска криза, сега ѝ требаат теми за дефокусирање

Sase Ivanovski

СДСМ: Шокантно е што за Мицкоски не се приоритет здравството, платите и стандардот туку промена на грбот и химната

Sase Ivanovski

Министерство за правда-МП, достави до Влада допис за предлог за разрешување на државен јавен обвинител

Sase Ivanovski

(ВИДЕО) СДСМ: По бурните реакции на стручната јавност против концепција за гимназиско образование – бараме јавна расправа во Собранието

Sase Ivanovski

Премиерот Мицкоски оствари средба со претседателот на Европскиот совет Антонио Кошта

Sase Ivanovski

ВМРО-ДПМНЕ: СДС без никакво чувство за граѓаните, повторно во заштита на капиталот, трговците и високите цени

Sase Ivanovski

Министерот Дурмиши оствари состанок со трговците и диструбутерите за одлуката за ограничување на маржата

Sase Ivanovski

Санкционирани 809 сообраќајни прекршоци, 232 за брзо возење

Sase Ivanovski

СРЕДБА НА ПРЕТСЕДАТЕЛОТ ГАШИ И ЕДУАРДАС БОРИСОВАС, АМБАСАДОР НА ЛИТВАНИЈА

Sase Ivanovski

Меџити: Ако има улици со имиња од Русија и Украина, зошто не и од албанската историја?

Sase Ivanovski

Меџити: Законот за правична застапеност ќе ја унапреди правичната застапеност, балансерот имаше контраефекти

Sase Ivanovski

Нема табу теми – Меџити потврди разговори за химната, грбот и јазикот, но не и договор

Sase Ivanovski

Изет Меџити: Работиме на долгорочни решенија кои ќе стават крај на загадувањето изјави првиот вицепремиер

Sase Ivanovski
Вчитувам....