13.8 C
Скопје
22/05/2025 02:01
МАКТЕЛ

     

11 години без нашиот истакнат писател и професор Науме Радически

      

Науме Радически е роден на 18 мај 1953 година во село Мешеишта, Охридско. Тој беше македонски писател, критичар, есеистичар, преведувач, редовен професор на Катедрата за македонска книжевност и јужнословенски книжевности при Филолошкиот факултет во Скопје, истражувач на македонската книжевна и културна историја, прв главен уредник на списанието „Македоника” и член на Друштвото на писателите на Македонија.

Во 1975 година, завршил студии по историја на југословенските литератури на Фило­лош­киот факултет во Скопје, а на Филозоф­скиот факултет студирал историја на уметноста со архео­ло­гија. На Филолошкиот факултет „Блаже Конески“ во Скопје, на кој работел близу три и пол децении, магистрирал во 1981 и докторирал во 1990 година, а потоа бил редовен професор по современи јужно­словенски литератури. Уметничката, кри­ти­чарската и научноистражувачката актива на Радически е разновид­на: поезија, литературна и ликовна критика, лите­ра­турна историја, есеистика итн. Одделни негови поетски творби, критичко-есеистички текстови и статии од литера­турната наука се преведувани на други јазици. Самиот тој преве­ду­вал од други јужнословенски литератури. Учествувал на голем број македонистички, славистички и балканолошки научни собири во Македонија и во странство. Учест­ву­вал во уредувањето на весници и списа­нија, како Литературен збор, Стожер, МИТ, а бил главен уредник на списанието Маке­до­ника од неговото основање. Бил член на Друштвото на писателите на Македонија.

   

Бил добитник на наградата на Културно-просветната заедница на Македонија, на наградата на ДПМ „Димитар Митрев“ и на државната награда „Гоце Делчев“ за 2007 година, за книгата „Литературна раскрсница“. Библиографија: Критичко-есеистички и научно-истражувачки трудови:

Критички интерпретации на младата македонска книжевност (1983),
Релации и континуитет (1996),
Метаморфози (1999),
Време без збор (2000),
Патишта и крстопати низ јужнословенските кни­жевности (2004, ја добил наградата на ДПМ „Димитар Митрев“),
Литературна раскрсница (2006, за која ја добил државната награда „Гоце Делчев“),
Аналитички рефлексии (2007),
Литературните погледи на Димитар Митрев (2009),
Пред алфа и пред делта – прилози за македонската другојазична литература (2011),
Словенска алка (2012),
Миладиновци (2012),
Македонски литературен потсетник, книга 1 (2013).
Бил составувач на некои избори од македон­ската лите­ра­­тура, како Дванаесет векови македонска книжевност (1997) итн.

Поезија:

Постоења и мотиви (1975),
Светол тажен вик (1984),
Контрасти (1992, за која ја добил наградата на Културно-просветна­та заедница на Македонија),
Преображение човеково (2001),
Астрални проекции (2008, 2012; редок настан во македонската книжевност поетска книга да биде преобјавена)

Радически во својата повеќегодишна истражувачка, културолошка и книжевна дејност, која зафаќа период од над триесет години, дал исклучително значаен придонес во откривањето, разјаснувањето и афирмирањето на македонските културни вредности, македонските културни дејци и книжевни творци во 20 век и воопшто на поновата македонска културна историја. Речиси сиот овој период го посветил на истражување и афирмирање на присуството, односно на застапеноста на Македонија во другите јужнословенски литератури и посебно на дејноста и творештвото на Македонците кои создавале во други јазични средини, односно на македонските дводомни писатели. Резултат на таквата истражувачка и творечка активност на Радически е трудот Пред алфа и пред делта, со поднаслов: Прилози за македонската другојазична литера­ту­ра, објавен во 2011 година од страна на издавачот „Македоника литера“ – Скопје. Овој труд на проф. д-р Науме Радически претставува најкомплетниот, најкомплексниот и најсеоп­фатниот труд во македонската книжевност што ја третираа оваа проблематика, односно што ги открива, проучува и афирмира македонските книжевни автори кои создавале на други јазици. Оваа книга на д-р Науме Радически е првата која открива и соопштува толку многу имиња кои припаѓаат на категоријата македонски творци кои создаваат во други национални и јазични средини, а кои нераскинливо се поврзани со македонската национална и културна средина. Радически бил учесник на речиси сите позначајни научни собири во јужнословенските, па и воопшто во словенските земји, афирмирајќи ја истовремено и македонската книжевност и култура. Трудовите од тие научни собири му се објавувани во зборници, списанија и други стручни или културолошки публикации на јазиците во тие земји. И преку нив, исто така, ги промовира и афирмира македонската книжевност, култура, културна историја и книжевно наследство. Библиографијата на проф. д-р Науме Радически содржи повеќе од 680 библиографски единици – научни, стручни, критичко-есеистички и други трудови. Тоа е импозантен број библиографски единици со исклучително значење за промоцијата и афирмацијата на вредностите на македонската книжевност и култура. Починал во Скопје на 7 мај 2014 година.

   

Најново

(ВИДЕО) ВАКОВ СРАМ САД НЕМААТ ДОЖИВЕАНО НИКОГАШ: Претседателот на Јужна Африка се пошегува со Трамп – НЕМОЖАМ ДА ТИ ПОДАРАМ АВИОН?!

Sase Ivanovski

Македонија за првпат добива претставник во Ревизорскиот одбор на НАТО

Sase Ivanovski

Германија формира тенковска бригада на источното крило на НАТО

Sase Ivanovski

Гренланд даде дозвола за копање на анортозит – еколошка алтернатива на алуминиум

Sase Ivanovski

(ВИДЕО) Комити направија одлична атмосфера во Куп финалето меѓу Вардар и Струга

Sase Ivanovski

Палевски: Не е реално времето со видеото од дворот на Манев

Sase Ivanovski

Уште една пресуда во случајот „Рибникар“: Кецмановиќ ќе мораат да ѝ платат отштета на тешко повредената наставничка по историја

Sase Ivanovski

Лавров: Русија нема да дозволи да биде измамена со примирје

Sase Ivanovski

Во Србија властите планираат зголемувње на пензиите годинава и просечна плата од најмалку 1.174 евра до крајот на 2026

Sase Ivanovski

САД размислуваат дали повторно да ги прогласат талибанците за странска терористичка организација

Sase Ivanovski

Билетите се распродадоа: АЕК го чека пекол, Алкалоид ќе игра пред полни трибини

Sase Ivanovski

ФФМ донесе одлука: Бројот на клубови во ПМФЛ се намалува од 12 на 10

Sase Ivanovski

Затворски казни за расистички навреди кон Винисиус

Sase Ivanovski

Владата ги запре финансиските средства за Дневниот центар кој згрижува деца од улица – Пет месеци функционираат со донации

Sase Ivanovski

Љубчо Георгиевски: Ванчо Михајлов не бил фашист

Sase Ivanovski

Нема чисти чаршафи за креветите на Клинички центар

Sase Ivanovski

Нова: Кривична за Милчо Манчевски и неговата „Банана филм“ – обвинителството ја почна постапката

Sase Ivanovski

(ВИДЕО) Премиерот одговара за Скај њуз за мигрантите пред средбата со Стамер во Тирана

Sase Ivanovski

Рамафоса повика на обновување на односите со САД, Трамп презентираше запис за наводен геноцид

Sase Ivanovski

САД прифатија луксузен Боинг 747 од Катар како подарок

Sase Ivanovski

Д-р Самади за „Њузмакс“: Ракот на простата Бајден го имал најмалку пет години, ова што го објавија нема никаква смисла

Sase Ivanovski

Петтата рунда разговори меѓу САД и Иран ќе се одржи в петок во Рим

Sase Ivanovski

Актерката Весна Петрушевска – лауреат на фестивалот „Денови на комедија“ Куманово

Sase Ivanovski

Западни држави обвинија руски хакери за кампања на кибер напади

Sase Ivanovski

ФОТО + ДОКУМЕНТИ: Македонија една од можните дестинации за мигранти, Обединети Нации дале зелено светло, објавува британски Тајмс

Sase Ivanovski

(ВИДЕО) Изјава на Николоски по средбата со УКЕФ во Лондон

Sase Ivanovski

(ВИДЕО) Патот за ЗОВИЌ и СКОЧИВИРСКАТА КЛИСУРА

Sase Ivanovski

(ВИДЕО) Арсовска: Ги вратив сите долгови кои ги направиле моите претходници

Sase Ivanovski

(ВИДЕО) Арсовска: Пола Скопјани не плаќаат данок на имот а бараат врвни услуги од градот

Sase Ivanovski

(ВИДЕО) Арсовска: На нашите инспектори за животна средина редовно им вадат пиштоли и палки, често завршуват во Болница со повреди

Sase Ivanovski

(ВИДЕО) Toп Тема – Управен го поништи изборот на уставната судијка Елизабета Дуковска

Sase Ivanovski

И синот на премиерот ќе студира на Машински

Sase Ivanovski

(ВИДЕО) ВМРО-ДПНЕ: Денот во 60 секунди – Стратешкото партнерство со Обединетото Кралство ќе биде транспарентно, во Македонија се инвестира во здравствените капацитети за подобра здравствена заштита

Sase Ivanovski

Претседателката Сиљановска-Давкова го достави предлогот за гувернер на Народната банка

Sase Ivanovski

Контраспин: Кога премиерот лови „забегани“

Sase Ivanovski

Ако живеете во изнајмен стан, синдикалната кошница достигнува до 80.000 денари месечно

Sase Ivanovski

Трамп ја претстави американската „Златна купола“, ракетен систем инспириран од израелската „Железна купола“

Sase Ivanovski

Сиљановска-Давкова: Родовата еднаквост не значи предност, туку еднаков терен за сите

Sase Ivanovski

Политико: Нема прекин на огнот во Украина. Никогаш

Sase Ivanovski

Додека хуманитарната помош сè уште не е стигната во Газа, Израел е „многу блиску“ до извршување воени злосторства

Sase Ivanovski

Компанијата „Релиф“ произведува биоразградлива хартија од листовите на дрвата без токсични хемикалии

Sase Ivanovski

(ВИДЕО) Хорор игрите „Dead Island 2“ и „Happy Game“ бесплатни на платформата Epic Games до четврток

Sase Ivanovski

Ленче Ристоска бара јавно извинување од Латас за клевети

Sase Ivanovski

Некој должи многу, некој штеди повеќе – кредитите и депозитите пораснале за 12 отсто

Sase Ivanovski

Изработен документ со насоки за заштита на демократијата од информациски закани

Sase Ivanovski

ЦИКП: Законот за работно ангажирање на лица се усвои со меѓупартиски консензус

Sase Ivanovski

(ВИДЕО) Играта „Wоrld of Warcraft“ ќе може да се игра само со едно копче по новото ажурирање

Sase Ivanovski

Поставена скулптурата „Горчливото сеќавање на детството“ во Паркот „Украина“

Sase Ivanovski

Јаневска: Градиме образовен систем кој ќе ги исполни целите на Стратегијата за паметна специјализација

Sase Ivanovski

МВР: Уапсени четворица криминалци осомничени за убиства

Sase Ivanovski

Поранешен украински политичар застрелан пред училиште во Мадрид

Sase Ivanovski

ЕК за нападите врз United Media: Од суштинско значење е новинарите да ја извршуваат својата работа без заплашување

Sase Ivanovski

Тошковски: Реновирани спортските капацитети на полициското одморалиште во Пониква, работиме на целосно унапредување на сите полициски капацитети

Sase Ivanovski

ЈП „Комунална хигиена“: Висар Ганиу пласира лажни вести во обид да ја покрие неспособноста

Sase Ivanovski

Трипуновски: Имаме сериозен раст во делот на откупот и пласманот на земјоделските производи според податоците на ДЗС

Sase Ivanovski

Проф. д-р Татијана А. Балоска е избрана за декан на Факултетот за детективи и безбедност на АУЕ – ФОН!

Sase Ivanovski

Ректорот на АУЕ – ФОН, проф. д-р Саво Ашталкоски и претседателката на Институтот на сметководители и овластени сметководители на Република С. Македонија – ИСОС, м-р Весна Прентоска, потпишаа Меморандум за соработка

Sase Ivanovski

Второ место за Дино Табаковски од АУЕ-ФОН на Универзитетско првенство во шах

Sase Ivanovski

АУЕ-ФОН: 21 Мај – Светски ден за културна разноликост за дијалог и развој „Различни култури. Заедничка иднина. Еден универзитет.“

Sase Ivanovski

Студентите од четврта година на Факултетот за дизајн и мултимедија, при АУЕ – ФОН остварија посета на печатницата „Пропоинт“

Sase Ivanovski

Помогни им на животните – биди Херој!

Sase Ivanovski

Наставен кадар од АУЕ- ФОН на ЕРАЗМУС+ мобилност во Бугарија: Интерактивни предавања за дигитална комуникација и заштита на лични податоци

Sase Ivanovski

Развој на Cloud-базирани сервиси со AWS и AI алатки

Sase Ivanovski

Студентите на Факултетот за правни и политички науки на АУЕ-ФОН зедоа учество на практична работилницита која ја организира (ЦУП) во рамките на проектот „Поттикнување на доброто управување и реформите во јавната администрација

Sase Ivanovski

Одбележување на 22 годишниот јубилеј на АУЕ –ФОН со промоција на новата генерација дипломци и Саем за кариера

Sase Ivanovski

Откриена тајната на добрите партии на Роџерс Мато од Вардар…

Sase Ivanovski

ГРАДИНКАТА ,,ПРОЛЕТ” ВО КАРПОШ НАПОЛНИ 60 ГОДИНИ

Sase Ivanovski

ЈАВЕН ОГЛАС за прибирање понуди од здруженија за организирање и реализирање на културната манифестација во Општина Карпош, Карпошово културно лето 2025 година

Sase Ivanovski

НАГРАДЕНИ ЕКО –ДВОРОВИТЕ ВО ОСНОВНИТЕ УЧИЛИШТА ВО КАРПОШ

Sase Ivanovski

ГРАДИНКАТА „ОРЦЕ НИКОЛОВ“ ОД КАРПОШ ОДБЕЛЕЖА 80 ГОДИНИ ОД СВОЕТО ПОСТОЕЊЕ

Sase Ivanovski

ЈАКИМОВСКИ РАЗГОВАРАШЕ СО ОСНОВЦИТЕ ОД КОЗЛЕ ЗА ПОДОБРУВАЊЕ НА УСЛОВИТЕ НА МЛАДИТЕ КАРПОШАНИ

Sase Ivanovski

ОСНОВЦИТЕ ОД „ВЛАДО ТАСЕВСКИ“ ОД КАРПОШ ДЕЛ ОД ПРВИОТ НАУЧЕН КАРАВАН

Sase Ivanovski

Општина Карпош започна акција за испитување на нисконапонската електрична инсталација во сите основни училишта и детски градинки на своја територија

Sase Ivanovski

МЕЃУНАРОДНА ЕКСКУРЗИЈА ЗА НАЈДОБРИТЕ УЧЕНИЦИ – СПОРТИСТИ ОД КАРПОШ

Sase Ivanovski

ДРЖАВНО СРЕБРО ЗА ОДБОЈКАРКИТЕ ОД ООУ „ВЛАДО ТАСЕВСКИ“ ОД КАРПОШ

Sase Ivanovski

ЈАКИМОВСКИ: ЛЕГАЛИЗАЦИЈАТА НА ЕДЕН ОД ОБЈЕКТИТЕ ЗА КОЈ БЕВ ОСУДЕН ЈА ВОДЕЛ АДВОКАТ ПАНЧЕ ТОШКОВСКИ

Sase Ivanovski

ВМРО-ДПМНЕ ЗБОРУВА (БОБАН СТЕФКОВСКИ)

Sase Ivanovski

Стефковски: Изградивме градинки, спортски сали, асфалтиравме улици во општина Гази Баба, тоа е доказ дека покажавме како се работи

Sase Ivanovski

Средба на Градоначалникот на Гази Баба со младите таленти од ООУ „Дане Крапчев“

Sase Ivanovski

Потпишан Меморандум за соработка помеѓу Општина Гази Баба и Македонскиот полициски синдикат!

Sase Ivanovski
Вчитувам....