Имате лош ден? Дали сте потиштени, депресивни или негативни? Луѓето можеби ве советуваат да се расположите, да се фокусирате на позитивното и да се концентрирате на поволната страна, но некои експерти ова го нарекуваат токсична позитивност, пренесува „Јаху“. Во ред е да сте тажни, депресивни или негативни, бидејќи претерано позитивното размислување ни прави повеќе штета отколку корист, велат експертите. „Повеќето луѓе имаат добро познавање на позитивните емоции и како да управуваат со нив“, вели Дороти Салхоу, предавач во Германското друштво за позитивна психологија. Таа наведе десет позитивни емоции: задоволство, инспирација, радост, спокојство, самодоверба, гордост, интерес за светот, благодарност, љубов и приврзаност. Сепак, истакнува Салхоу, негативните емоции често се занемаруваат, иако „важно е да се дозволи целиот опсег на чувства“.
Кога објаснува, таа користи метафора: „Ако ги потиснуваш твоите негативни чувства, тие одат во подрумот и таму работат на својата сила. Во одреден момент се враќаат посилни“. Друга аналогија се негативните чувства како топка што се турка под вода – во еден момент таа излегува со голема сила. Доколку се обидете да ги потиснете, се создава маѓепсан круг во кој чувствата стануваат сè помоќни. Сличен став има и професорката Астрид Шутц. Таа е раководител на одделот за психологија на личноста и дијагностика на Универзитетот во Бамберг. „Ако на некој му кажете да не размислува за розовиот слон, нема да размислува за ништо друго. Исто е и со негативните емоции“, рече таа. Постојаното потиснување значи и постојан стрес, а непријатните чувства се многу важни и поради друга причина. „Негативноста е едноставно дел од сè. Не би можеле да уживаме во позитивното ако нема контраст со негативното“, објаснува Шутц.
Негативните емоции се повеќе од контраст на убавите, тие ни даваат важни сигнали дека нешто не е во ред. Во текот на човечката еволуција, емоциите како страв, лутина, тага и срам ги штителе луѓето. Срамот нè штити од социјален острацизам, страв од опасност. Лутината е сигнал за неправда или прекршување на важни вредности и знак дека мора да застанеме за себе. Психолозите велат дека нашиот мозок постојано бара нешто што е погрешно, па дури и опасно. Тоа го обезбедил човечкиот опстанок. Денес, таа заштита повеќе не ни е потребна, но негативните емоции се сè уште корисни – тие даваат знаци дека нешто важно е под закана. На пример, се лутиме на партнерот затоа што во наш интерес е нашата врска да функционира. Затоа, треба да внимаваме и на лошите чувства, но не премногу за да не нè обземе негативноста. Салхоу објаснува дека негативните емоции ги перципираме многу посилно, поради што ни е потребен сооднос од еден до три за емоционална рамнотежа – три позитивни емоции во споредба со една негативна.
Слушате совети од социјалните мрежи? Немојте. Ситуацијата на социјалните мрежи како Инстаграм е сосема спротивна: среќни луѓе, одлични искуства, совршени домови – корисниците ги покажуваат само своите најдобри страни, а тоа сепак е само дел од нивниот живот. „Социјалните мрежи дејствуваат како засилувач на феномени како токсичната позитивност“, рече Шутц. Затоа е уште поважно да се обезбеди добар баланс на негативни и позитивни чувства офлајн. Но, како може да се постигне ова? Иако тој термин звучи малку банално – „безгрижноста“ помага кога се работи на сите чувства. „Живејте во моментот, забележете: како е сега во моментов? Прифатете ги вашите чувства, дури и негативните, но не се задржувајте на лошите моменти. И секогаш постапувајте според позитивните“, заклучува таа.
