Во последното велигденско обраќање пред неговата смрт, Папата Франциск упати повик за мир, слобода и солидарност со сите кои страдаат од војни, сиромаштија и неправда ширум светот. Во продолжение во целост го пренесуваме неговиот последен говор. Папата Франциск почина денеска (понеделник 21.04.2025 г.) на 88-годишна возраст, само ден по неговото последно појавување на балконот на базиликата „Свети Петар“ во Ватикан, каде што одржа обраќање по повод Велигден. Неговата смрт следуваше по подолг период на влошено здравје и респираторна криза што го остави во критична состојба во последните месеци. На Велигден, тој се појави во инвалидска количка и им се обрати на верниците, но главната порака беше прочитана од друг.
Во својот последен говор, папата упати силен апел за прекин на насилствата ширум светот и за поголемо сочувство кон маргинализираните луѓе. „На овој ден, сакам сите да ја обновиме надежта и да ја разбудиме нашата доверба во другите – дури и во оние кои се различни од нас, кои доаѓаат од далечни земји, носејќи непознати обичаи и идеи! Сите сме Божји чеда!“, стои во пораката. Тој подвлече дека не може да има мир без слобода на религија, мисла и изразување, ниту без почитување на различните ставови. Посебен акцент беше ставен на конфликтот во Израел и Газа:
„Ги чувствувам страдањата на христијаните во Палестина и Израел, како и на целиот израелски и палестински народ. Ги повикувам завојуваните страни на прекин на огнот, ослободување на заложниците и итна помош за народот што гладува и копнее по иднина исполнета со мир“, порача папата. Пораката опфати и други глобални кризи, како во Украина, Јемен, Сирија, Либан, Мијанмар и неколку региони во Африка, при што повика на итни хуманитарни и политички решенија.
„Ги повикувам сите со политичка одговорност да не потклекнуваат на логиката на стравот која води кон изолација, туку да ги користат ресурсите за помош на сиромашните, борба против гладот и поддршка на иницијативи за развој. Овие се вистинските ’оружја‘ на мирот – оружја што градат иднина, наместо да сеат смрт!“, нагласи тој. Во говорот, папата побара и ослободување на воени и политички затвореници и повика на „вистинско разоружување“ како клучен чекор кон траен мир. Со порака на надеж, воскресение и човечност, Папата Франциск го заврши своето последно велигденско обраќање: „Во Господовата Пасхална Тајна, животот победи над смртта. Тој ни дава сигурност дека и ние сме повикани кон живот без крај, каде повеќе нема да се слуша тресокот на оружјето и ехо на смртта. Христос воскресна – навистина воскресна!“ Во продолжение пренесуваме превод на целосен текст на последната велигденска порака на папата Франциск, објавена од Ватикан на Велигден 2025 година: Христос воскресна, алелуја! Драги браќа и сестри, среќен Велигден! Денес, конечно, пеењето на „алелуја“ повторно одекнува низ Црквата, преминувајќи од уста на уста, од срце на срце, и тоа ги тера Божјите луѓе ширум светот да пролеат солзи радосници.
Од празниот гроб во Ерусалим ни доаѓа неочекувана радосна вест: Исус, кој беше распнат, „не е овде, воскресна“ (Лука 24:5). Исус не е во гробот – тој е жив! Љубовта победи над омразата, светлината над темнината, вистината над лагата. Простувањето победи над одмаздата. Злото не исчезна од историјата; ќе биде присутно до крајот, но повеќе нема надмоќ; повеќе нема власт над оние кои ја прифаќаат милоста на овој ден. Сестри и браќа, особено вие кои поминувате низ болка и тага – вашиот безгласен плач е чуен, вашите солзи се изброени; ниедна не е заборавена! Во страдањата и смртта на Исус, Бог го зел врз себе целото зло во светот и, со своето бескрајно милосрдие, го победи. Тој ја искорени демонската гордост што го труе човечкото срце и поттикнува насилство и корупција насекаде. Јагнето Божјо е победник! Затоа денес со радост можеме да изјавиме: „Христос, мојата надеж, воскресна!“ Воскресението на Исус е основата на нашата надеж. Во светлината на овој настан, надежта веќе не е илузија. Благодарение на Христос – распнатиот и воскреснатиот – надежта не разочарува! Spes non confundit! (Римјаните 5:5). Таа надеж не е бегство, туку предизвик; не мамка, туку сила.
Сите што ја полагаат својата надеж во Бога ги довeруваат своите слаби раце во Неговите силни и моќни раце; тие дозволуваат Тој да ги крене и да тргнат со Него. Заедно со воскреснатиот Исус, тие стануваат поклоници на надежта, сведоци на победата на љубовта и на разоружената сила на Животот. Христос воскресна! Овие зборови ја опфаќаат целата смисла на нашето постоење, зашто ние не сме создадени за смрт, туку за живот. Велигден е празник на животот! Бог нè создаде за живот и сака човечкото семејство повторно да воскресне! Во Неговите очи, секој живот е скапоцен! Животот на детето во утробата на мајката, како и животите на старите и болните, кои во сè повеќе земји се третираат како товар. Секојдневно сме сведоци на страшна жед за смрт и уништување во многубројните конфликти што беснеат во светот. Колку насилство гледаме, често дури и во семејствата, насочено кон жените и децата! Колку презир има кон ранливите, маргинализираните и мигрантите! На овој ден, сакам сите да ја обновиме надежта и да ја разбудиме довербата во другите – дури и во оние кои се различни од нас или доаѓаат од далечни земји, со непознати обичаи, начин на живот и идеи! Зашто сите сме Божји деца!
Сакам повторно да се надеваме дека мирот е можен! Од Светиот Гроб, Црквата на Воскресението, каде годинава Велигден заеднички го слават католиците и православните, нека светлината на мирот се рашири низ Светата Земја и целиот свет. Изразувам блискост со страдањата на христијаните во Палестина и Израел, како и на целиот израелски и палестински народ. Загрижувачки е растечкиот антисемитизам во светот. Во исто време, мислам на народот на Газа и особено на христијанската заедница таму, каде што ужасниот конфликт продолжува да предизвикува смрт и уништување, создавајќи драматична и жална хуманитарна состојба. Ги повикувам завојуваните страни: прогласете прекин на огнот, ослободете ги заложниците и помогнете му на народот што гладува и копнее по мирна иднина! Да се молиме за христијанските заедници во Либан и Сирија, кои минуваат низ чувствителен период од нивната историја. Тие копнеат за стабилност и активно учество во општествениот живот. Ја повикувам целата Црква да не ги заборави христијаните од саканиот Блиски Исток во своите мисли и молитви. Посебно мислам и на народот на Јемен, кој страда од една од најсериозните и најдолготрајни хуманитарни кризи поради војната, и ги повикувам сите на конструктивен дијалог за изнаоѓање решение.
Нека воскреснатиот Христос ѝ подари мир на Украина, разурната од војната, и нека ги охрабри сите страни да продолжат со напорите за постигнување праведен и траен мир. На овој свечен ден, да не ги заборавиме Јужен Кавказ и надежта дека наскоро ќе биде потпишан и спроведен конечен мировен договор меѓу Ерменија и Азербејџан, што ќе донесе посакувано помирување во регионот. Нека светлината на Велигден ги инспирира напорите за промовирање на хармонија на Западен Балкан и ги поддржи политичките лидери во нивните напори за смирување на тензиите и кризите, и, заедно со партнерските земји во регионот, да ги одбегнуваат опасните и дестабилизирачки постапки. Нека воскреснатиот Христос, нашата надеж, донесе мир и утеха на африканските народи – жртви на насилство и конфликти, особено во Демократска Република Конго, Судан и Јужен Судан. Нека ги поддржи и оние кои страдаат од тензии во Сахел, Рогот на Африка и областа на Големите Езера, како и христијаните кои во многу места не можат слободно да ја исповедаат својата вера. Не може да има мир без слобода на религија, мисла, изразување и почитување на туѓите ставови.
Мир, исто така, не е можен без вистинско разоружување! Потребата секој народ да се брани не смее да прерасне во трка за вооружување. Велигденската светлина нè поттикнува да ги урнеме ѕидовите што создаваат поделби и имаат сериозни политички и економски последици. Таа светлина нè повикува да се грижиме едни за други, да ја зајакнеме меѓусебната солидарност и да работиме за севкупниот развој на секој човек. Во овој период, да не го заборавиме народот на Мијанмар, кој со години се соочува со вооружени конфликти и сега храбро се справува со последиците од разорниот земјотрес во регионот Сагаинг, кој одзеде илјадници животи и остави многу преживеани – меѓу кои и сираци и стари лица – во тешка состојба. Се молиме за жртвите и нивните најблиски и од срце им благодариме на сите храбри доброволци кои учествуваат во спасувачките и хуманитарните акции. Најавата за прекин на огнот од неколку актери во земјата е знак на надеж за целиот народ на Мијанмар. Ги повикувам сите со политичка одговорност во светот да не подлегнуваат на логиката на стравот, што води до изолација, туку да ги користат ресурсите за помош на оние во потреба, за борба против гладот и за поддршка на иницијативи што поттикнуваат развој. Тоа се „оружјата“ на мирот – оружја што градат иднина, наместо да сеат смрт!
Нека начелото на хуманоста биде водилка на нашите секојдневни дела. Во свет каде што конфликти напаѓаат недолжни цивили, училишта, болници и хуманитарни работници, не смееме да заборавиме дека не се цели што се гаѓаат – туку луѓе, секој со душа и човечко достоинство. Во ова Јубилејна година, нека Велигден биде и повод за ослободување на воени и политички затвореници! Драги браќа и сестри, Во Господовата Пасхална Тајна, животот и смртта влегоа во величествена борба, но Господ сега живее засекогаш (сп. Пасхална секвенца). Тој нè исполнува со сигурност дека и ние сме повикани на вечен живот, каде повеќе нема да има оружја и смрт. Да му се довериме нему, зашто само Тој може сè да направи ново! (сп. Откровение 21:5) Среќен Велигден на сите! Извор: Новинска агенција МЕТА
