Што ги интересира родителите? Новороденчето е симбол на нов почеток – и физички, и емоционален. Тоа не е само „мало човече“, туку личност што веќе учи, чувствува и комуницира. Периодот на новороденчето е време на чудо, одговорност и љубов – време кое брзо минува, но засекогаш останува запаметено. Првите 28 дена по раѓањето на бебето се познати како новороденечки период. Тоа е време на огромни и брзи промени, време кога секој здив, секое движење и секоја реакција на новороденото има свое значење. Што претставува новороденечкиот период? Овој период започнува со првиот плач – знак дека белите дробови започнале со работа. Во тие први мигови, организмот на бебето минува низ драматични промени: од мајчината поддршка, преминува на самостојно дишење, одржување на телесна температура, варење, излачување и адаптација на целокупниот метаболизам. Тоа е време на огромен физички и физиолошки напор, но и време кога се поставуваат темелите за понатамошниот раст и развој.
Новороденчето во првите денови На прв поглед, новороденчето изгледа поспано и мирно, но неговиот организам не мирува. Еве што најчесто ги интересира родителите:
- Телесна тежина: Во првите неколку дена се губат 5–10% од родилната тежина, се должи на губиток на течности, верникс, мекониум, адаптацијата на лактацијата, што е нормално. Потоа постепено се добива на тежина.
- Кожа: Може да биде црвенкаста, да има бело-сивкаст слој (верникс) или ситни лупења – сето тоа е во рамки на нормалното.
- Движења: Рефлексите се важен дел од прегледот – бебето има природни движења како цицање, Моро рефлекс, рефлекс на автоматски од, рефлекс на палмарно фаќање, плантарен рефлекс(Бабински)
- Сон: Новороденчињата спијат околу 16–18 часа дневно, но во кратки интервали.
- Плач: Тоа е единствениот начин на кој комуницира. Со тек на време, родителите учат да го препознаат – дали се работи за глад, непријатност или потреба за блискост.
Медицинска грижа и следење Во текот на новороденечкиот период, бебето е под надзор на медицинскиот тим. Се прават:
- Преглед веднаш по раѓањето, со кој се одредува виталноста на новороденото (Аpgar скор)
- Скрининзи за наследни метаболички болести како хипотироидизам, цистична фиброза и фенилкетонурија
- Скрининг на слух и срцеви аномалии
- Редовна проверка на тежината, рефлексите, бојата на кожата и дишењето
- Први вакцини што се примаат во родилиште се : Хепатит Б и БЦГ за туберкулоза (зависно од земјата)
Првиот преглед кај матичниот педијатар треба да се направи најдоцна 7 дена по напуштање на болницата.
Период на чувствителност – и за бебето и за родителите Ова е најтешкиот период, период на адаптација на новороденото, но истовремено и на родителите кон него. Новороденчето не знае да зборува, но знае да чувствува. Го чувствува ритамот на срцето на мајката, мирисот на таткото, топлината на домот. Неговото тело, иако мало, има неверојатна способност за адаптација и преживување. Но истовремено, ова е и период кога е најранливо, најподложно на инфекции, затоа е важно:
- Да се одржува редовна и соодветна хигиена, температура на околината и соодветно облекување.
- Да се следи за било каква промена, жолтица, одбивање храна, летаргија или покачена температура.
- Да се овозможи безбедна средина – бебето да спие на грб, главчето свртено на страна која ќе се менува наизменично, на цврст душек, без перници и меки предмети.
- Да се почитува инстинктот – родителот е најдобар набљудувач и заштитник.
Заклучок: Новороденчето е симбол на нов почеток – и физички, и емоционален. Тоа не е само „мало човече“, туку личност што веќе учи, чувствува и комуницира. Периодот на новороденчето е време на чудо, одговорност и љубов – време кое брзо минува, но засекогаш останува запаметено.
Д-р Маја Ангелеска – специјалист педијатар
