Сенатот на САД, контролиран од републиканците, во петокот го отфрли предлогот на демократите да се спречи претседателот Доналд Трамп да нареди нова воена сила против Иран без одобрение од Конгресот, неколку часа откако претседателот изјави дека ќе разгледа нови напади врз Исламската Република. Со гласањето (53-47) беше отфрлена резолуцијата за воени овластувања со која претседателот Трамп се врати на функцијата и која ќе бараше одобрение од Конгресот за да се нареди нова воена акција против Иран. Предлог-законот беше во голема мера по партиски линии, но демократскиот сенатор Џон Фетерман, кој ја претставува Пенсилванија, гласаше против него, додека републиканците, вклучувајќи го и Ранд Пол, кој го претставува Кентаки, гласаа „за“.
Демократскиот сенатор Тим Кејн, главен спонзор на резолуцијата, со години се обидува да ја потврди моќта на Конгресот да објавува војна, одземајќи ја и од демократските и од републиканските претседатели. Кејн рече дека неговиот напор имал за цел да нагласи дека Уставот на САД му дава на Конгресот, а не на претседателот, право да објавува војна, и да бара секое воено дејствување против Иран да биде експлицитно овластено, или со објавување на војна или со овластување за употреба на воена сила, од страна на федералната влада.
„Ако мислите дека претседателот требаше да дојде во Конгресот, без разлика дали сте за или против војна со Иран, ќе ја поддржите“ резолуцијата, „ќе го поддржите Уставот, кој го издржа тестот на времето“, рече Кејн пред гласањето. Членовите на Конгресот вршат притисок да бидат информирани за бомбардирањата што САД ги започнаа минатиот викенд во Иран, како и за судбината на залихите од високо збогатен ураниум на Исламската Република.
Трамп се закани со нови бомбардирања во Иран
Претходно вчера, американскиот претседател Трамп зборуваше со остар тон за врховниот лидер на Иран, ајатолахот Али Хамнеи, додавајќи дека не би ја исклучил можноста за наредба за нови бомбардирања доколку Техеран повторно почне да збогатува ураниум на алармантно високо ниво.
Тој реагираше на изјавата на ајатолахот Хамнеи во неговото прво појавување по 12-дневната војна што ја започна Израел и заврши приближно два дена по 24 часа откако американските стратешки бомбардери бомбардираа три клучни ирански нуклеарни објекти. По доверливите брифинзи од членовите на тимот на претседателот Трамп до високите претставници на Претставничкиот дом и Сенатот во четврток и петок, демократските политичари рекоа дека не се убедени дека нуклеарните објекти на Иран се „уништени“, како што тврдеше претседателот Трамп по нападите.
Противниците на предлогот на Кејн тврдеа дека нападот врз Иран бил изолирана, ограничена операција во рамките на прерогативите на претседателот, а не почеток на целосни непријателства. Републиканскиот сенатор Бил Хагерти, кој го претставува Тенеси и беше амбасадор во Јапонија за време на првиот мандат на Трамп (2017-2021), возврати дека предлогот ќе го спречи кој било претседател да преземе брзи мерки против која било земја што е непријател на Соединетите Американски Држави. „Не треба да му ставаме синџир на нозете на нашиот претседател во услови на криза, кога животите се во прашање“, тврдеше тој.
Конгресот бара информации за бомбашките напади
Претседателот Трамп отфрла секаков сомнеж за штетата што американските бомбардирања ја нанесоа врз нуклеарната програма на Иран. Иран инсистира дека е негово суверено право да има нуклеарна програма за политички цели и со децении негира дека се стреми да се здобие со нуклеарно оружје, како што го обвинуваат западните влади и Израел. Според американскиот закон, Сенатот има прерогатив и приоритет во објавувањето на каква било војна и затоа требало веднаш да го разгледа и гласа за предлогот на Кејн – тој беше поднесен претходно овој месец. За да стапи на сила, ќе мора да помине и во Сенатот и во Претставничкиот дом. Но, претседателот на Долниот дом, републиканецот Мајк Џонсон, верен сојузник на претседателот, претходно оваа недела нагласи дека не мисли дека сега е време за нешто такво. За време на првиот мандат на Доналд Трамп – во 2020 година – истиот сенатор, Кејн, поднесе слична резолуција за ограничување на можноста на претседателот да нареди војна против Иран. Таа мерка беше одобрена и од Сенатот и од Претставничкиот дом, но без бројот на гласови потребни за надминување на претседателското вето.
Осуда од Иран за Трамп
Иранскиот министер за надворешни работи, Абас Арагчи, денес го осуди „непочитувачкиот и неприфатлив“ став на американскиот претседател Доналд Трамп, кој тврдеше дека неговата армија „уништила“ нуклеарни постројки во Иран, но самиот се погрижил врховниот лидер Али Хамнеи да биде поштеден од „ужасна смрт“. „Ако претседателот Трамп навистина сака да се постигне договор, тој мора да го остави настрана својот непочитувачки и неприфатлив тон кон врховниот лидер на Иран, големиот ајатолах Хамнеи, и да престане да ги повредува своите милиони искрени поддржувачи“, изјави иранскиот министер за надворешни работи, Арагчи, преку Икс.
„Големиот и моќен ирански народ, кој му покажа на светот дека израелскиот режим нема друг избор освен да трча кај „тато“ за да избегне уништување од нашите ракети, не ги цени заканите и навредите“, нагласи иранскиот министер за надворешни работи, додавајќи дека „добрата волја раѓа добра волја, а почитта раѓа почит“. Со лут тон, американскиот претседател вчера го критикуваше Техеран преку мрежата Трут Сошал за тврдењето дека ја добил 12-дневната војна со Израел, објавувајќи дека го запира секој процес за укинување на санкциите против Техеран.
Трамп: Го спасив Хамнеи од ужасна смрт
Доналд Трамп го обвини иранскиот лидер дека „лаже“ за обемот на штетата предизвикана од бомбардирањата на нуклеарните постројки на неговата земја. Врховниот лидер, исто така, тврдеше дека Иран го победил Израел и успеал да го „удри“ Вашингтон. „Знаев точно каде е и не сакав да дозволам Израел, ниту американските вооружени сили, убедливо најмоќните и најважните во светот, да му го завршат животот“, возврати американскиот претседател преку страницата за социјална мрежа што ја поседува.
„Го спасив од ужасна смрт“, се пофали тој, и „нема потреба дури ни да каже „благодарам, претседателе Трамп“!“ додаде тој, пишувајќи ги последните четири зборови со големи букви за нагласување, како што е неговиот обичај. Американските стратешки бомбардери погодија три клучни ирански нуклеарни постројки во раните утрински часови на 22 јуни, кога САД се вклучија во војната што ја започна Израел на 13 јуни, со јавно декларирана цел да го спречат Иран да се здобие со нуклеарно оружје. Техеран секогаш негира дека има таква цел.
