Велат дека нуклеарното оружје е гаранција за мир. Но, нуклеарното оружје може да биде употребено и од терористи. Ако Русија, на пример, го искористи против Украина, ако Израел го употреби против Газа, тоа нема да запре таму. Политичарите треба да го знаат ова, предупредуваат хибакушите, луѓе што ги преживеале ужасите во Хирошима и Нагасаки. Сосема неочекувано, но и сигурно позаслужено од повеќето други годинешни кандидати и поранешни лауреати, здружението на Јапонците што ги преживеале експлозиите на атомските бомби во Хирошима и Нагасаки се добитници на Нобеловата награда за мир.
Норвешкиот нобелов комитет за мир со ваквиот избор само привидно ги заобиколи големите војни во Украина и на Блискиот Исток, бидејќи пораката против користењето нуклеарно оружје секогаш е актуелна. Рускиот претседател Владимир Путин и неговиот близок соработник Дмитриј Медведев повеќе пати јавно предупредија дека Москва го поседува најголемиот нуклеарен арсенал во светот, има нови средства за испорачување на бомби и дека нема да се колеба да ги употреби ако оцени дека се загрозени опстанокот или територијалниот интегритет на земјата. Кремљ лани се закануваше дека ќе посегне по арсеналот ако бидат загрозени дури и Крим и другите окупирани украински области, кои Москва официјално ги смета за руска територија.
На Блискиот Исток, пак, Израел пука кон Хамас во Газа и кон Хезболах во Либан од сите конвенционални оружја, но не смее да се заборави дека и Израел поседува нуклеарни бомби, кои сами по себе не го постигнуваат ефектот на одвраќање на „заколнатите непријатели“ и Иран, како нивен главен ментор, спонзор и активен поддржувач. И Иран упорно настојува да разие или да стекне нуклеарна технологија, декларативно за да ја користи за генерирање струја, но многу поверојатно за да им се придружи на нуклеарните сили, со што би и на тоа поле би се изедначила со Израел.
Северна Кореја со години наназад го развива својот атомски арсенал, а и често тестира проектили, со што претставува голема нуклеарна закана за Јужна Кореја и Јапонија, па и за САД – земји што ги смета за непријателски.
Свои атомски бомби имаат и Индија и Пакистан – соседи што хронично имаат територијални спорови, па и погранични пресметки со жртви. САД, Обединетото Кралство, Франција и Кина денес не се закануваат никому со својот нуклеарен арсенал, но се спремни да возвратат ако бидат нападнати со такво оружје. Но, се додека во хангарите и во подморниците имаат бомби, и тие се општа закана. А, и никој не може да гарантира дека во Белата куќа, во Елисејската палата или во Даунинг 10 во блиска или во далечна иднина нема да дојде лидер со „нервозни прсти“, кој лесно би го притиснал црвеното копче.
Затоа е непроценлива мисијата на луѓето од Нихон Хиданкјо, кои на залезот од својот животен век активно и упорно ги споделуваат со светот своите ужасни искуства од 1945 година, кога ги преживеале нападите со атомски бомби во Хирошима и во Нагасаки.
Со цел за да ја завршат побрзо војната и со оправдување „да спречат многу повеќе човечки жртви во безмилосни бомбардирања и судири“, САД на 6 август 1945 година фрлија атомска бомба врз јапонскиот град Хирошима, а три дена подоцна и врз Нагасаки. Да не капитулирала веднаш Империјата на изгрејсонцето, Американците имале спремни уште неколку бомби. Директно од експлозијата, а и како последица од радијацијата, во Хирошима загинаа меѓу 90.000 и 166.000 луѓе, а во Нагасаки уште 60.000 до 80.000. Точниот број никогаш нема да биде познат, ако се имаат предвид луѓето што загинале од канцер и од други болести поврзани со радијацијата.
Движењето на преживеаните од атомските бомби во Хирошима и Нагасаки, познати како хибакуши, ја добива Нобеловата награда за мир, за неговите напори да постигне свет без нуклеарно оружје и за демонстрирањето преку лични сведоштва, дека нуклеарното оружје никогаш повеќе не смее да биде користено. Извонредните напори на Нихон Хиданкјо и на други хибакуши придонесоа многу за воспоставувањето нуклеарно табу – соопшти Норвешкиот нобелов комитет за мир.
Притоа се забележува дека луѓето што го преживеале пеколот во Хирошима и Нагасаки долго време биле прикриени и заборавени. Во 1956 година локалното здружение на жртви, заедно со жртвите од нуклеарните тестови низ Пацификот, ја формирале Јапонската конфедерација на луѓе што страдале од атомски и термонуклеарни бомби. Името подоцна било скратено во Нихон Хиданкјо, а денес е највлијателното од сите здруженија на хибакуши. Од година на година здружението има се помалку членови, но нуклеарната закана не стивнува.
Еден ден хибакушите повеќе нема да бидат меѓу нас како историски сведоци. Но, со силната култура на сеќавање и посветеност, нови генерации во Јапонија го чуваат и го пренесуваат нивното искуство. Тие инспирираат и поучуваат луѓе низ светот. На тој начин тие помагаат да се задржи нуклеарното табу, кое е услов за мирољубива иднина на човештвото – соопшти Нобеливиот комитет. Во низа истражувања за најголемите ризици за уништување на човештвото, нуклеарните арсенали се на првото место, пред удар на астероид, незапирливо ширење вирус или одметнат систем на вештачка интелигенција.
„Часовникот на апокалипсата“ на Билтенот на атомските научници со години наназад одбројува едвај некоја минута до самоуништување на човештвото како последица од нуклеарен холокауст. Стрелките на часовникот сега одбројуваат едвај 90 секунди до полноќ, најблиску до самоуништување од кога било досега. Во времето кога бил воспоставен како „мерка за ризикот“ во 1947 година, часовникот одбројувал 7 минути до полноќ, а најдалеку бил во 1991 година, по крајот на Студената војна, кога стрелката била 17 минути до полноќ.
Тошијуки Мимаки од Нихон Хиданкјо, укажува дека светот денес е многу опасно место за живеење и го спореди своето детство со сегашноста на децата од Газа. Во Газа децата се во крв. Исто како што беше во Јапонија пред 80 години – изјави Мимаки.
Заблагодарувајќи се за наградата, тој тврди дека е можен свет без нуклеарна закана. Велат дека нуклеарното оружје е гаранција за мир. Но, нуклеарното оружје може да биде употребено и од терористи. Ако Русија, на пример, го искористи против Украина, ако Израел го употреби против Газа, тоа нема да запре таму. Политичарите треба да го знаат ова – предупреди Мимаки.
Право да предлагаат кандидати за Нобеловата награда за мир имаат пратеници и министри од влади ширум светот, судии од избрани меѓународни судови, универзитетски професори по историја, социјални науки, право, филозофија, теологија и религија, директори на мировни институти, членовите на Норвешкиот нобелов комитет и поранешни добитници на наградата. Нобеловата награда за мир лани ја доби иранската активистка Наргес Мохамади „за нејзината борба проти репресијата на жените во Иран и за борбата за промовирање човекови права и слобода за сите“. Мохамади сѐ уште не ја примила лично наградата, бидејќи отслужува казна во озлогласениот затвор Евин во Техеран.
