14.8 C
Скопје
31/05/2023 02:11
МАКТЕЛ

     

ПРИЗМА: Солени отпремнини за директори што се предвремено разрешени

    

Пеналите за раскинатите менаџерски договори ги плаќаат граѓаните
Автор: Васко Маглешов, ПРИЗМА
Власта ги поставува. Кога опозицијата ќе дојде на власт ги разрешува. Некои и предвреме, па си поставува свои. На крајот, „пеналите“ за предвременото разрешување директори ги плаќаат граѓаните.

   

Директорите тужат, а судовите најчесто пресудуваат да се обесштетат со илјадници евра. Потписот на менаџерските договори со акционерските друштва во државна сопственост и со јавните претпријатија осигурува отпремнина за предвремен прекин на ангажманот.Покрај основната плата, ваквите менаџерски договори, кои во пракса се разгледувале на затворени владини седници, предвидуваат и награда за постигнатите резултати преку учество во добивката на друштвото или награда за посебно доверени задачи.БИРН анализираше какви „отпремнини“ им плаќаме на отповиканите директори и на членовите на управните одбори.

 

Жолто знаменце од ревизорите
Државниот завод за ревизија констатира одлив на пари за менаџерски „отпремнини“ | Фото-aрхива: БИРН
Во Македонија има 29 акционерски друштва и јавни претпријатија во државна сопственост. Со овие друштва и јавни претпријатија раководат менаџери, кои се избираат за период од четири години.

  

А владата нема проблем во еден ден на седница да разреши и да именува десетици членови на управни и надзорни одбори. Така, на 147 седница во 2019 година биле именувани 35 членови на управни и надзорни одбори и две препораки до овие одбори за именување директори.
И додека речиси никогаш јавно не се дискутира колку тие се успешни, јавна тајна е дека со стапувањето на функцијата потпишуваат договор, кој гарантира обесштетување ако директорите бидат „разрешени“ порано.

    

Овој „финансиски пакет“, односно „отпремнина“ може да биде минимум три, а максимум 12 месечни плати, зависно од тоа колку време биле на функцијата.
Државниот завод за ревизија токму тука детектира сериозни одливи на пари.Таков е случајот со двајца поранешни членови на Управниот одбор на МЕПСО, кои се најдоа во најновиот ревизорски извештај за ова акционерско друштво во државна сопственост.

Ревизорите најдоа кабает во компанијата и препорачаа внимателност во трошењето, бидејќи значителна сума пари се одлева поради предвремено раскинати менаџерски договори, или 37 илјади евра само во 2021 година.
Од МЕПСО реагираа дека не се единствено акционерско друштво во државна сопственост што исплаќа ваква отпремнина. Така било и со сите други вакви акционерски друштва.
Аргументите на ревизорите во извештајот се јасни – МЕПСО врши дејност од јавен интерес, па „потребно е да се преиспита потребата од предвидување право на отпремнина во менаџерските договори“.

Ваква отпремнина, како што напишаа самите, се исплаќа „единствено кај надоместоците од работен однос при заминување во пензија“.
БИРН, по трагите на тоа што исплаќаат акционерските друштва и јавните претпријатија, најде пресуда во која поранешен член на управниот одбор на МЕПСО ја тужел компанијата и барал над 15 илјади евра обесштетување. Причината била токму таа – предвремено раскинатиот договор.

Но, судот го одбил затоа што некогашниот член на управниот одбор бил осуден на условна казна за примање поткуп. Тоа бил еден од условите во договорот, поради кој не му следува отпремнина.
Тоа не било случај со друга членка на Управниот одбор на МЕПСО, која била предвремено разрешена. Во 2019 година тужела и добила 16 и пол илјади евра отпремнина. За судот немало влијание тоа што МЕПСО појаснувал дека за неа се води постапка пред Финансиската полиција зашто работела спротивно од интересите на друштвото.

„Тоа не може да влијае за донесување поинаква одлука“, пишува во пресудата.

Од инспекторска во менаџерска фотелја
Владата лани му препорача на УО на „Водостопанство“ смена на директорот | Фото: БИРН
„Шалтањето“ на функционерите од едно на друго место е препознатлива кадровска „акробатика“, па така дури ни нечие разрешување не е причина, некој функционер повторно да биде именуван за директор, и тоа на акционерско друштво во државна сопственост зад кој стои менаџерски договор.

Таков пример е кичевецот Локман Лимани. Нему владата му понуди две различни директорски фотелји. Првата во 2018 година, кога беше кадар на Беса, именуван за в.д., а потоа за директор на Државниот градежен инспекторат. Но, во 2020 година владата го разреши.Неговото име повторно се најде на владина седница во јануари лани, кога владата го избра за член на одборот директори на АД „Водостопанство на РСМ“. Овојпат како кадар на Алтернатива. Лимани потоа беше избран и за главен и извршен директор.

Осум месеци подоцна, односно во септември лани, името на Лимани уште еднаш се најде на владина седница. Сега како предлог за разрешување. Владата му препорача на Управниот одбор на Водостопанство да го раскине менаџерскиот договор со него, како и сите други менаџерски договори. Предложи да се склучат нови, со претходна согласност од Министерството за финансии.

Покрај тоа, владата им предложи на членовите на Управниот одбор да го преполоват надоместокот за членство за следните 12 месеци за 50 проценти.
Сево ова се случи откако претходно вработените во Водостопанство излегоа на протест да си ги бараат неисплатените плати.
За шест месеци оттогаш следуваше партиска „перестројка“ и реконструкција на владата. Во неа, Алтернатива, од која дојде Лимани, излезе од владината коалиција.

Но, тој уште е директор на Водостопанство.
Скапи функционерски смени
Освен отпремнините се досудуваат и судски трошоци | Фото: БИРН
Доверливо. Под оваа ознака во март 2015 година, Фондот за здравствено осигурување склучил менаџерски договор со Сашо Стефановски од ВМРО-ДПМНЕ за ангажирање како директор. Претходно на таа функција го именувала владата.

Стефановски со Фондот требало да директорува четири години, односно до март 2019.
Но, во 2017 година се случи промена на власта, па тој беше отповикан од функцијата. На негово место дојде Ден Дончев од ВМРО-Народна, која беше дел од Коалицијата предводена од СДСМ.
Предвременото раскинување на договорот беше и причината поради која Стефановски побарал Фондот да му исплати 12 бруто плати. Го тужел Фондот дека го прекршил членот 17 од склучениот менаџерски договор, кој пропишува обесштетување.

Тоа право може да се ускрати само доколку директорот сторил кривично дело утврдено со правосилна судска пресуда, што не било случај.
Во првостепената пресуда, судот одлучил дека Фондот на Стефановски треба да му исплати вкупно 21 илјада евра, односно 12 месеци по 110 илјади денари бруто плата. Поранешниот директор, според пресудата, бил разрешен по 28 месеци, односно пред да му истече договорот.

Освен овие пари, судот го задолжил Фондот да му плати и речиси 3.700 евра трошоци за судската постапка.
Сличен е случајот и со Драган Димески од партијата ПОДЕМ, кој бил избран за директор за информатичка технологија и член на Управниот одбор на АД Пошта на Северна Македонија, со договор што бил потпишан во 2016, а требало да важи четири години. Но, веќе следната 2017 година, без образложение надзорниот одбор одлучил да го отповика за член.

Димески ја тужел Пошта на Северна Македонија за истата причина, како и Стефановски. Во пресудата пишува дека „без образложение тужителот се отповикува од член на Управен одбор и директор за маркетинг и продажба“.
Граѓанскиот суд во Скопје му досудил 11 илјади евра и уште 1.500 евра судски трошоци.
Во депото од судски пресуди, вакви примери има и за поранешен директор на Акционерско друштво за издавање деловен простор под закуп Градски трговски центар. Судот му определил 36.800 евра и речиси 2.000 евра судски трошоци.

Камата за задоцнето плаќање
Има пример, во кој отповикан менаџер не се задоволил само со отпремнината што му била исплатена. Барал да му се исплатат и камати за задоцнето плаќање.
Виктор Стевковски бил член на Управниот одбор на Пошта. Нему, како и на останатите функционери, поради предвремено раскинатиот договор судот му досудил речиси 11 илјади евра како обесштетување.

Откако Пошта му ги исплатила парите со задоцнување, Стевковски ја тужел за неисплатена камата за задоцнето плаќање. Сепак, Апелација оценила дека тоа не е предвидено во менаџерскиот договор.
Затворени владини седници и најава за ревизија
Во година со загуби договорено менаџерско осигурување од 45 илјади евра | Фото: БИРН
Не е првпат ревизорите да детектираат спорни менаџерски договори.

Тоа е така ако се погледнат и минатите извештаи што тие ги изготвуваат.
Таков е извештајот на ревизорите за АД Пошти од 2020 година, во кој пишува дека, иако Пошта во годината кога е правена ревизијата имала загуби од 10 милиони евра, за седуммина директори било склучено менаџерско осигурување од 45.000 евра.

А за тоа владата дала согласност на затворена седница уште во 2016 година. Впрочем и анализата на БИРН на судските пресуди покажа дека одобрувањето на овие менаџерски договори е на затворени владини седници.
Засега на темава има само најава на премиерот Димитар Ковачевски дека ќе прави ревизија на менаџерските договори, но во делот на висината на платите.
Како што рече самиот, „ако ги погледнете и менаџерските договори на директори на јавни претпријатија што прават загуби со години и на членови на управни одбори, ќе видите поголеми плати од двајца министри заедно“.

  

Најново

(ВИДЕО) Бројот на заболени со мултиплекс склероза расте, а терапијата е недостапна за голем број од нив

Sase Ivanovski

(ВИДЕО) КИНЕСКИ ВОЕН АВИОН ЗА МАЛКУ ЌЕ СРУШЕШЕ АМЕРИКАНСКИ ШПИОНСКИ АВИОН ВО ЈУЖНО КИНЕСКО МОРЕ

Sase Ivanovski

ПРОИЗВОДИТЕЛОТ НА ГРАФИЧКИ КАРТИЦИ НВИДИА СЕ ПРИКЛУЧИ НА КЛУБОТ КОМПАНИИ КОИ ВРЕДАТ НАД 1000 МИЛИЈАРДИ ДОЛАРИ НА БЕРЗАТА

Sase Ivanovski

Кадиров повика да се прогласи вонредна состојба во Русија

Sase Ivanovski

„НУЛА ОТПАД“ ЌЕ ГО СОБИРА ГАБАРИТНИОТ ЕЛЕКТРИЧЕН И ЕЛЕКТРОНСКИ ОТПАД ОД ДОМОВИТЕ НА КАРПОШАНИ

Sase Ivanovski

Борел бара итно продолжување на Дијалогот Белград – Приштина

Sase Ivanovski

Русија им подели 1,5 милиони пасоши на жители од окупираните територии

Sase Ivanovski

Организаторите на „Ролан Гарос“ за потегот на Ѓоковиќ: Нема официјални правила што смеа да кажат играчите

Sase Ivanovski

Нема да останете сами, ја имате поддршката од целата заедница, им порача Ѓоргиевска на луѓето со мултипла склероза

Sase Ivanovski

Општина Пробиштип врз основа на барање од месните заедници и со поддршка од Советот на општината воведува бесплатен линиски превоз за повеќе населени места во рамки на територија на општина Пробиштип

Sase Ivanovski

Софиското обвинителство предлага да му се одземе имунитетот на Борисов

Sase Ivanovski

НАТО: Нападите врз мировниците во Косово мора да престанат

Sase Ivanovski

ЛУДА ЛОГИКА НА ИЛЧЕ ГЕБЕЛС: Ако не се прифатат уставните измени, оваа влада го губи легитимитетот

Sase Ivanovski

Милановиќ: Престанете да повторувате дека Косово е Србија!

Sase Ivanovski

Борел со Милатовиќ: Црна Гора е најнапредната земја кандидат

Sase Ivanovski

Фатени двајца бегалци од „Идризово“, на слобода биле само околу еден час

Sase Ivanovski

Киднапирана па пуштена малолетничка од Скопје, киднаперот бил нејзиниот дечко

Sase Ivanovski

Ангелова со 200 гласа разлика пред второпласираниот е избрана за нов ректор на УКИМ

Sase Ivanovski

Агенција за филм ѝ одговори на продукциската куќа на Милчо Манчевски

Sase Ivanovski

Трагедија во Грција, гром уби Британец додека пловел на даска

Sase Ivanovski

(ВИДЕО) МИРКА КЛАСНАТА НА БРИТАНСКИОТ МИНИСТЕР ЗА НАДВОРЕШНИ ДАГЛАС ХЕРТ МУ ПРАВЕЛА ПИНЏУР

Sase Ivanovski

Харадинај: Курти да поднесе оставка, тој и Вјоса Османи го уназадија Косово!

Sase Ivanovski

Oсмани: Со Весела Чернева, како советничка на Петков ги водевме најтешките преговори

Sase Ivanovski

За Георгиев критиките од амбасадорот Коп и шефот на државата Пендаровски не се пријатни, но не влијаеле врз него

Sase Ivanovski

Арсовска: Рекет број 1 пред Новак Ѓоковиќ е Христијан Мицкоски – „Ќе дојдеме до Девојачки мост“, дофрли Славески

Sase Ivanovski

Битиќи од МЕФ: Го отворивме патот за одржлива и просперитетна енергетска иднина

Sase Ivanovski

Советничката на Петков под истрага за оддавање на тајни информации на власта во Скопје

Sase Ivanovski

При крај се подготовките за ревидирање на позитивната листа на лекови, за една недела ќе може да се аплицира, вели Меџити

Sase Ivanovski

МТСП: Во тек е исплата на образовниот додаток за трет мерен период за учебната 2022/2023 година

Sase Ivanovski

AETM: Успешно реализирана еко-акција на Водно со заедницата за е-трговија

Sase Ivanovski

За претседателот на Судскиот совет критиките се непријатни, но не отстапува од тврдењето дека се работи законски и без корупција

Sase Ivanovski

Спасовски учествуваше на регионалната конференција на МАРРИ „Успешни заедно! Регионални согледувања и пристапи за спречување и борба против трговијата со луѓе“

Sase Ivanovski

Вратите на Хубо Маркет се повторно отворени

Sase Ivanovski

Арсовска: Господата од СДСМ и Мицковистите функционираат одлично

Sase Ivanovski

Арсовска: Господата од СДСМ и Мицковистите функционираат одлично

Sase Ivanovski

Нема договор за повлекување на специјалните единици од Звечан, се огласи МВР на Косово

Sase Ivanovski

Џафери: Иницијативата за една изборна единица заглавена во Комисијата за политички систем

Sase Ivanovski

ЕУ преиспитува дали Унгарија е способна да претседава следната година

Sase Ivanovski

Решена мистеријата зошто позелене водата во Венеција

Sase Ivanovski

Основните јавни обвинителства во државава добиваат 18 нови јавни обвинители

Sase Ivanovski

Шефот на „Вагнер“ бесен: Зошто по ѓаволите пуштате дронови да летаат кон Москва?

Sase Ivanovski

Седум деца од Македонија во мрежата на трговците со луѓе

Sase Ivanovski

Спасовски: Ја цениме поддршката на САД, кои се гаранција за стабилност на регионот

Sase Ivanovski

(ВИДЕО) Сојуз на глуви: Татко претседател, ќерка генерален секретар, старосватица секретарка, кум…

Sase Ivanovski

ФОКУС: Биљана Ангелова е нов ректор на УКИМ

Sase Ivanovski

Американскиот КФОР пристигна во Лепосавиќ на Косово како засилување на италијанскиот контингент

Sase Ivanovski

Излезе од затвор собранискиот чувар Алими, кој ги даде клучевите за отворање на вратите на Собранието

Sase Ivanovski

Штом стигнат амандманите за измена на Уставот во Собрание, не може да се додаваат нови

Sase Ivanovski

Јанчева од СДСМ ѝ ја побара на градоначалничката Арсовска финансиската картичка на Градот

Sase Ivanovski

Универзитетот во Тетово го поништи конкурсот за избор на ректор, ќе распишат нов за да немало надворешни притисоци

Sase Ivanovski

СКАНДАЛОЗНО: АПЕЛАЦИЈА МУ ЈА НАМАЛИ КАЗНАТА ЗАТВОР НА МЕДИСКИОТ САТРАП МАРЈАН ДОКАЗ ОД 3 НА 2 ГОДИНИ

Sase Ivanovski

(ВИДЕО) ДАНЕЛА РАСПАЛИ ПО СОВЕТНИЦИТЕ: Уличари,по 500 евра паушал зимате за да попувате место да работите

Sase Ivanovski

Битиќи: Цените на зеленчукот се намалија за 40 отсто по замрзнувањето, затоа ги одмрзнуваме

Sase Ivanovski

Три девојчиња годинава биле цел на сексуална експлоатација, изјави министерката Тренчевска

Sase Ivanovski

Студент на Економскиот факултет во Крагуевац се заканил дека на пладне сите ќе ги убие

Sase Ivanovski

Борел: Русија нема да преговара додека не победи во Украина

Sase Ivanovski

Вашингтон побара средба меѓу американскиот и кинескиот министер за одбрана, Кина не прифати

Sase Ivanovski

Дадилката на Коста К.: Беше добро и послушно дете. Ништо во неговото однесување не навестуваше вакво злосторство

Sase Ivanovski

Лајчак се обидува да договори средба меѓу Курти и Вучиќ, засега безуспешно

Sase Ivanovski

Вучиќ: Државите на Квинта итно да спроведат мерки кои ќе ја гарантираат безбедноста на Србите

Sase Ivanovski

Украина негира вмешаност во нападот со дронови врз Москва

Sase Ivanovski

Лога го потпиша Упатството за внесување етничка припадност во матичните книги

Sase Ivanovski

Нападот на Москва го изврши Украина, објави руското Министерство за одбрана

Sase Ivanovski

Борел го осуди насилството на Косово

Sase Ivanovski

Москва нападната со дронови, соборени од руската противвоздушна одбрана

Sase Ivanovski

Полска забрани влез на руски и белоруски камиони во земјата

Sase Ivanovski

Агелер: Зимата повторно ќе се врати, итно да се зголемат енергетските ресурси

Sase Ivanovski

СДСМ и ВМРО-ДПМНЕ се обвинуваат меѓусебно за долговите на Град Скопје

Sase Ivanovski

Пендиков се врати во Охрид да даде изјава пред истражителите, ќе присуствува и на утрешното судење

Sase Ivanovski

Битиќи: Нема услови да се зголемат цените на производите по одмрзнувањето, но ќе реагираме ако има потреба

Sase Ivanovski

Премиерот Ковачевски на Безбедносниот форум на Глобсек 2023 во Братислава

Sase Ivanovski

Вучиќ до НАТО: Ако албанскиот окупатор пука, тогаш ситуацијата ќе биде сосема поинаква

Sase Ivanovski

КФОР ги повика Приштина и Белград да преземат одговорност за состојбата во северно Косово

Sase Ivanovski

Иницијативата за измени на Уставот на проверка во Министерството за правда

Sase Ivanovski

Специјалниот известувач на ЕУ Крамон порача Приштина да не праќа полиција во северно Косово

Sase Ivanovski

МВР во координација со Амбасадата на САД спроведе тактичка вежба „Лебед 2023”

Sase Ivanovski

Николај Денков доби мандат да формира Влада во Бугарија

Sase Ivanovski

ЛУДА ИДЕЈА: ЦВЕТАН ДИМОВ ВО ЧАИР ДА СЕ НАПРАВИ УШТЕ ПОТЕСНА ОД ШТО Е?!

Sase Ivanovski

Денеска избори за нов ректор на УКИМ: Во трка се шест кандидати

Sase Ivanovski

Костадинов: Одлуките што треба да се донесат ќе дефинираат два блока – проевропски и изолациски

Sase Ivanovski
Вчитувам....