19.8 C
Скопје
02/07/2025 05:22
МАКТЕЛ

   

ПРИЗМА: Солени отпремнини за директори што се предвремено разрешени

      

Пеналите за раскинатите менаџерски договори ги плаќаат граѓаните
Автор: Васко Маглешов, ПРИЗМА
Власта ги поставува. Кога опозицијата ќе дојде на власт ги разрешува. Некои и предвреме, па си поставува свои. На крајот, „пеналите“ за предвременото разрешување директори ги плаќаат граѓаните.

Директорите тужат, а судовите најчесто пресудуваат да се обесштетат со илјадници евра. Потписот на менаџерските договори со акционерските друштва во државна сопственост и со јавните претпријатија осигурува отпремнина за предвремен прекин на ангажманот.Покрај основната плата, ваквите менаџерски договори, кои во пракса се разгледувале на затворени владини седници, предвидуваат и награда за постигнатите резултати преку учество во добивката на друштвото или награда за посебно доверени задачи.БИРН анализираше какви „отпремнини“ им плаќаме на отповиканите директори и на членовите на управните одбори.

   

Жолто знаменце од ревизорите
Државниот завод за ревизија констатира одлив на пари за менаџерски „отпремнини“ | Фото-aрхива: БИРН
Во Македонија има 29 акционерски друштва и јавни претпријатија во државна сопственост. Со овие друштва и јавни претпријатија раководат менаџери, кои се избираат за период од четири години.

А владата нема проблем во еден ден на седница да разреши и да именува десетици членови на управни и надзорни одбори. Така, на 147 седница во 2019 година биле именувани 35 членови на управни и надзорни одбори и две препораки до овие одбори за именување директори.
И додека речиси никогаш јавно не се дискутира колку тие се успешни, јавна тајна е дека со стапувањето на функцијата потпишуваат договор, кој гарантира обесштетување ако директорите бидат „разрешени“ порано.

Овој „финансиски пакет“, односно „отпремнина“ може да биде минимум три, а максимум 12 месечни плати, зависно од тоа колку време биле на функцијата.
Државниот завод за ревизија токму тука детектира сериозни одливи на пари.Таков е случајот со двајца поранешни членови на Управниот одбор на МЕПСО, кои се најдоа во најновиот ревизорски извештај за ова акционерско друштво во државна сопственост.

Ревизорите најдоа кабает во компанијата и препорачаа внимателност во трошењето, бидејќи значителна сума пари се одлева поради предвремено раскинати менаџерски договори, или 37 илјади евра само во 2021 година.
Од МЕПСО реагираа дека не се единствено акционерско друштво во државна сопственост што исплаќа ваква отпремнина. Така било и со сите други вакви акционерски друштва.
Аргументите на ревизорите во извештајот се јасни – МЕПСО врши дејност од јавен интерес, па „потребно е да се преиспита потребата од предвидување право на отпремнина во менаџерските договори“.

Ваква отпремнина, како што напишаа самите, се исплаќа „единствено кај надоместоците од работен однос при заминување во пензија“.
БИРН, по трагите на тоа што исплаќаат акционерските друштва и јавните претпријатија, најде пресуда во која поранешен член на управниот одбор на МЕПСО ја тужел компанијата и барал над 15 илјади евра обесштетување. Причината била токму таа – предвремено раскинатиот договор.

Но, судот го одбил затоа што некогашниот член на управниот одбор бил осуден на условна казна за примање поткуп. Тоа бил еден од условите во договорот, поради кој не му следува отпремнина.
Тоа не било случај со друга членка на Управниот одбор на МЕПСО, која била предвремено разрешена. Во 2019 година тужела и добила 16 и пол илјади евра отпремнина. За судот немало влијание тоа што МЕПСО појаснувал дека за неа се води постапка пред Финансиската полиција зашто работела спротивно од интересите на друштвото.

„Тоа не може да влијае за донесување поинаква одлука“, пишува во пресудата.

Од инспекторска во менаџерска фотелја
Владата лани му препорача на УО на „Водостопанство“ смена на директорот | Фото: БИРН
„Шалтањето“ на функционерите од едно на друго место е препознатлива кадровска „акробатика“, па така дури ни нечие разрешување не е причина, некој функционер повторно да биде именуван за директор, и тоа на акционерско друштво во државна сопственост зад кој стои менаџерски договор.

Таков пример е кичевецот Локман Лимани. Нему владата му понуди две различни директорски фотелји. Првата во 2018 година, кога беше кадар на Беса, именуван за в.д., а потоа за директор на Државниот градежен инспекторат. Но, во 2020 година владата го разреши.Неговото име повторно се најде на владина седница во јануари лани, кога владата го избра за член на одборот директори на АД „Водостопанство на РСМ“. Овојпат како кадар на Алтернатива. Лимани потоа беше избран и за главен и извршен директор.

Осум месеци подоцна, односно во септември лани, името на Лимани уште еднаш се најде на владина седница. Сега како предлог за разрешување. Владата му препорача на Управниот одбор на Водостопанство да го раскине менаџерскиот договор со него, како и сите други менаџерски договори. Предложи да се склучат нови, со претходна согласност од Министерството за финансии.

Покрај тоа, владата им предложи на членовите на Управниот одбор да го преполоват надоместокот за членство за следните 12 месеци за 50 проценти.
Сево ова се случи откако претходно вработените во Водостопанство излегоа на протест да си ги бараат неисплатените плати.
За шест месеци оттогаш следуваше партиска „перестројка“ и реконструкција на владата. Во неа, Алтернатива, од која дојде Лимани, излезе од владината коалиција.

Но, тој уште е директор на Водостопанство.
Скапи функционерски смени
Освен отпремнините се досудуваат и судски трошоци | Фото: БИРН
Доверливо. Под оваа ознака во март 2015 година, Фондот за здравствено осигурување склучил менаџерски договор со Сашо Стефановски од ВМРО-ДПМНЕ за ангажирање како директор. Претходно на таа функција го именувала владата.

Стефановски со Фондот требало да директорува четири години, односно до март 2019.
Но, во 2017 година се случи промена на власта, па тој беше отповикан од функцијата. На негово место дојде Ден Дончев од ВМРО-Народна, која беше дел од Коалицијата предводена од СДСМ.
Предвременото раскинување на договорот беше и причината поради која Стефановски побарал Фондот да му исплати 12 бруто плати. Го тужел Фондот дека го прекршил членот 17 од склучениот менаџерски договор, кој пропишува обесштетување.

Тоа право може да се ускрати само доколку директорот сторил кривично дело утврдено со правосилна судска пресуда, што не било случај.
Во првостепената пресуда, судот одлучил дека Фондот на Стефановски треба да му исплати вкупно 21 илјада евра, односно 12 месеци по 110 илјади денари бруто плата. Поранешниот директор, според пресудата, бил разрешен по 28 месеци, односно пред да му истече договорот.

Освен овие пари, судот го задолжил Фондот да му плати и речиси 3.700 евра трошоци за судската постапка.
Сличен е случајот и со Драган Димески од партијата ПОДЕМ, кој бил избран за директор за информатичка технологија и член на Управниот одбор на АД Пошта на Северна Македонија, со договор што бил потпишан во 2016, а требало да важи четири години. Но, веќе следната 2017 година, без образложение надзорниот одбор одлучил да го отповика за член.

Димески ја тужел Пошта на Северна Македонија за истата причина, како и Стефановски. Во пресудата пишува дека „без образложение тужителот се отповикува од член на Управен одбор и директор за маркетинг и продажба“.
Граѓанскиот суд во Скопје му досудил 11 илјади евра и уште 1.500 евра судски трошоци.
Во депото од судски пресуди, вакви примери има и за поранешен директор на Акционерско друштво за издавање деловен простор под закуп Градски трговски центар. Судот му определил 36.800 евра и речиси 2.000 евра судски трошоци.

Камата за задоцнето плаќање
Има пример, во кој отповикан менаџер не се задоволил само со отпремнината што му била исплатена. Барал да му се исплатат и камати за задоцнето плаќање.
Виктор Стевковски бил член на Управниот одбор на Пошта. Нему, како и на останатите функционери, поради предвремено раскинатиот договор судот му досудил речиси 11 илјади евра како обесштетување.

Откако Пошта му ги исплатила парите со задоцнување, Стевковски ја тужел за неисплатена камата за задоцнето плаќање. Сепак, Апелација оценила дека тоа не е предвидено во менаџерскиот договор.
Затворени владини седници и најава за ревизија
Во година со загуби договорено менаџерско осигурување од 45 илјади евра | Фото: БИРН
Не е првпат ревизорите да детектираат спорни менаџерски договори.

Тоа е така ако се погледнат и минатите извештаи што тие ги изготвуваат.
Таков е извештајот на ревизорите за АД Пошти од 2020 година, во кој пишува дека, иако Пошта во годината кога е правена ревизијата имала загуби од 10 милиони евра, за седуммина директори било склучено менаџерско осигурување од 45.000 евра.

А за тоа владата дала согласност на затворена седница уште во 2016 година. Впрочем и анализата на БИРН на судските пресуди покажа дека одобрувањето на овие менаџерски договори е на затворени владини седници.
Засега на темава има само најава на премиерот Димитар Ковачевски дека ќе прави ревизија на менаџерските договори, но во делот на висината на платите.
Како што рече самиот, „ако ги погледнете и менаџерските договори на директори на јавни претпријатија што прават загуби со години и на членови на управни одбори, ќе видите поголеми плати од двајца министри заедно“.

   

Најново

ПАЃААТ КАМАТИТЕ НА КРЕДИТИТЕ, РАСТАТ НА ДЕПОЗИТИТЕ – еве ги најновите движења на каматните стапки за фирмите и граѓаните

Sase Ivanovski

(ВИДЕО) ПОМЛАДИОТ БРАТ ПАДНА ОД МОТОР, ПОСТАРИОТ ТРИУМФИРАШЕ Маркез ја освои Големата награда на Холандија

Sase Ivanovski

Мицкоски: Македонскиот идентитет за мене не е само кујната туку и македонските револуционери Делчев, Груев и Сандански

Sase Ivanovski

Агелер: Три децении покажавме како изгледа вистинско пријателство и вистинско партнерство

Sase Ivanovski

Мојсоска: Не спие обвинителството само во Чаир – ОЈО Струга е во длабок сон

Sase Ivanovski

Николоски за ТВ Франс 24: Работиме паралелно на развој на двата паневропски коридори 8 и 10, бараме силна подршка од европските земји

Sase Ivanovski

Телефонски разговор Макрон-Путин по речиси три години

Sase Ivanovski

ММФ: Економскиот раст на БиХ забавува, а инфлацијата повторно расте

Sase Ivanovski

(ВИДЕО) Гарсија блесна и против Јувентус, Реал Мадрид обезбеди четвртфинале на Светското клупско првенство

Sase Ivanovski

Истражување: Секој 10-ти Црногорец давал мито во последната година

Sase Ivanovski

Муртезани: Изјавата на еврокомесарката Марта Кос ја отсликува европската перцепција за идентитетот

Sase Ivanovski

Димитриеска -Кочоска на ОН Конференција во Севиља: Зеленото финансирање -клуч за одржлив развој

Sase Ivanovski

(ФОТО ГАЛЕРИЈА) Мицкоски: Ќе продолжиме да ги следиме европските вредности не затоа што тоа ни го наложува некој, туку затоа што тоа е нашиот пат и избор

Sase Ivanovski

Филипче се сретна со Кос: СДСМ останува силен промотор на европската идеја – време е за обединување, не за калкулации

Sase Ivanovski

Директорот на Бирото за јавна безбедност Јанев во посета на моторното одделение на МВР

Sase Ivanovski

Движење ЗНАМ – За Наша Македонија: На Вториот Конгрес избрани новите органи и тела на партијата

Sase Ivanovski

Медведев фрустриран од својот противник: Зошто не игра вака секој ден и не заработува милиони?

Sase Ivanovski

Неуспешен обид по 40-пат за конституирање на Собранието на Косово

Sase Ivanovski

СДСМ: Што ќе правите кога ќе ги промовирате сите проекти на СДСМ, патот Фариш-Дреново беше 90% направен

Sase Ivanovski

ВМРО-ДПМНЕ секогаш ќе биде на страна на граѓаните кои на јавна сцена ќе бидат нападнати од носители на јавни функции, како Костадин Костадинов

Sase Ivanovski

ВИДЕО | Ким Јонг-ун им оддаде почит на севернокорејските војници убиени во Курск, се проценува дека бројката е околу 1000

Sase Ivanovski

Филипче: Македонија заложник на туѓи агенди – ЕУ алармира на влијание од Србија, Унгарија, Русија и Кина

Sase Ivanovski

АЛИЈАНСА НА АЛБАНЦИТЕ: Денес ја презентираме нашата критичка анализа конОперативниот план за активни програми за вработување и услуги на пазарот на трудот за 2025 година, објавен од Агенцијата за вработување на Република Северна Македонија

Sase Ivanovski

Уставниот суд го одби барањето на подносителката Билјана Ванковска- Цветковска која се жалеше дека е неуставно да им се ограничи минутажа на МТВ за политичките кандидати

Sase Ivanovski

Димитриеска-Кочоска: Уште две банки заинтересирани за финансирање на брзата пруга –– првото повлекување на средства е планирано за 2027 година

Sase Ivanovski

Сенатот го изгласа буџетскиот „мегазакон“ на Трамп, со одлучувачки глас на потпретседателот Џеј Ди Ванс

Sase Ivanovski

Димитриеска-Кочоска со отчет по повод една година од формирањето на Владата: Ги стабилизиравме јавните финансии, го намаливме јавниот долг и постигнавме економски раст над очекувањата

Sase Ivanovski

Специјалната известувачка на ОН: Израел води политика на апартхејд и геноцид

Sase Ivanovski

Во Турција набрзо ќе почне разоружување на ПКК

Sase Ivanovski

Зеленски одликува 226 украински војници

Sase Ivanovski

Германија финансира дронови за Украина

Sase Ivanovski

ШЕКЕРИНСКА ВО ПОСЕТА НА АТИНА НА СРЕДБА СО ЗАМЕНИЧКАТА МИНИСТЕРКА ЗА НАДВОРЕШНИ РАБОТИ КОЈА Е ПОРАНЕШНА АМБАСАДОРКА ВО СКОПЈЕ

Sase Ivanovski

Путин разговараше со Макрон: Украинскиот конфликт е директна последица на политиките на западните земји

Sase Ivanovski

Билатерална средба на МЕП Муртезани со новиот српски министер за европски интеграции, Старовиќ

Sase Ivanovski

ЕУ СО ГОДИНИ „УБИВА“ НЕКОИ ЗЕМЈИ ВО ЧЕКАЛНАТА Милановиќ вели дека е лицемерно да ѝ се ветува членство на Украина

Sase Ivanovski

„ПЕСКОВ ЗБОРУВА ВО ОРВЕЛСКИ СТИЛ“ Келог ги отфрли тврдењата на портпаролот на Путин дека САД го кочат мировниот процес

Sase Ivanovski

ПОМАЛКУ ГУЖВИ НА ТАБАНОВЦЕ, ОД ПЕТОК СТАРТУВА „ONE STOP SHOP“ Ќе се контролира само влезот на луѓе и на стоки

Sase Ivanovski

ГЕРО: Никогаш не би го кажал она што Драган Павловиќ Латас го кажал за таткото на струмичкиот градоначалник Костадин Костадинов

Sase Ivanovski

Трамп размислува да го депортира Маск од САД

Sase Ivanovski

Иран го осудува одбивањето на Советот за безбедност на ОН и МААЕ да ги осудат израелските напади

Sase Ivanovski

ЕК демантира дека Фон Дер Лајен имала „долг“ разговор со Вучиќ во Севиља

Sase Ivanovski

Средба во Севиља на премиерот Санчез и Сиљановска – Давкова – теми за разговор ЕУ интеграциите и економска соработка

Sase Ivanovski

На паркинг во Скопје пронајден починат 40-годишник од струмичко

Sase Ivanovski

Наскоро игран филм за Дарко Панчев во продукција на „Петровски Брадрс“

Sase Ivanovski

Германски медиуми: Вучиќ се плаши од избори – ќе има уште апсења

Sase Ivanovski

На предлог на Министерството за здравство, Владата на денешната седница ја усвои информацијата за потребата од обемна реконструкција и доизградба на болничките капацитети во Штип и Тетово, изградба на нов здравствен објект во Кичево, како и инвестиции во опрема и дигитална трансформација на здравството на национално ниво

Sase Ivanovski

ВМРО ДПМНЕ: Денот во 60 секунди – Следната учебна година свидетелства во дигитална форма, два онколошки лекови префрлени во позитивната листа, Македонија ќе отвори две дополнителни ленти за излез на граничниот премин Богородица

Sase Ivanovski

Човекот кого го сметаат за ,,совест” на Путин го отпиша Вучиќ: Србите сакаат тој да си замине, неговиот легитимитет веќе не постои

Sase Ivanovski

БРАВО: МАМАС АЈВАР НА БИЛБОРД НА ТАЈМС СКВЕР ВО ЊУЈОРК

Sase Ivanovski

(Видео) Пожари во Валандово и Дојран, МВР испраќа хеликоптер за гаснење

Sase Ivanovski

СТЕФКОВСКИ: На покана на Амбасадорката на САД во Македонија, Н.Е. Ангела П. Агелер, вечерва присуствував на приемот организиран во Амбасадата на Соединетите Американски Држави по повод Денот на независноста – 4 Јули

Sase Ivanovski

ЗНАМ: СДСМ во паника по Конгресот на ЗНАМ: Катастрофален пораз на претстојните локални избори, национална казна!

Sase Ivanovski

Кос до Северна Македонија, Албанија, Србија, Босна и Косово: Имате 6 милијарди евра на располагање, парите ќе ги вратиме ако нема напредок

Sase Ivanovski

Македонија добива грант од 350 илјaди евра од ЕБОР за изработка на стратегија за полнење електрични возила и инфраструктура

Sase Ivanovski

Милошоски: Менувањето на Уставот за Бугарија е само отворање на вратата низ која тие имаат намера да протнат уште десетина тешки барања

Sase Ivanovski

Мицкоски до Кос на Самитот во Скопје: Идентитетот не ни е само македонската кујна туку и Гоце Делчев, Шапкарев, Илинденското востание, браќата Миладиновци итн

Sase Ivanovski

Уапсена е скопјанка, со остар предмет и се заканувала на сосетката

Sase Ivanovski

ВЕЛИЧКОВСКИ: Кои домашни политичари ја ставале Северна Македонија во “српскиот свет” и што добиле за возврат?

Sase Ivanovski

Фудбалот е повеќе од игра: Првиот мини терен од компанијата Mozzart блесна во Охрид

Sase Ivanovski

Судот пресуди во корист на Костадинов и Струмица, водата била безбедна за пиење

Sase Ivanovski

АЈДЕ ДА И ПОМОГНЕМЕ НА ЛИДИЈА КОЈА СЕ БОРИ СО МУЛТИПЛЕКС СКЛЕРОЗА

Sase Ivanovski

Герасимовски со водњанци: Реконструирани 20 улици во општината, приоритет се безбедноста и подобра инфраструктура во маалата

Sase Ivanovski

Тошковски и Кондратович: Одлична соработка на полето на безбедноста, потпишан протокол за реадмисија и голема поддршка од Литванија на европскиот пат на Македонија

Sase Ivanovski

Почина 72-годишен пешак во Скопје, во него удри мотоциклист

Sase Ivanovski

Италија во следните три години ќе издаде половина милион визи за странски работници од земји надвор од ЕУ

Sase Ivanovski

Младите и евроскептицизмот: Над 40% со позитивен став кон ЕУ, но без верба во брза ЕУ интеграција на земјата

Sase Ivanovski

Клековски: Скапата биолошка терапија ја има на Онкологија, за двата генерички лека што ги немаат дистрибутерите, има соодветна замена

Sase Ivanovski

Шекеринска: Време е да инвестираме во мирот и стабилноста

Sase Ivanovski

ЛУЃЕ ПОЛЕКА ЌЕ СЕ ПОТЕПАМЕ Сообраќајка во Куманово, повредени две лица

Sase Ivanovski

Кос: Уставните измени се единствен услов за отворање на преговорите, идентитетот на Македонците не може никој да им го одземе

Sase Ivanovski

Уставниот суд ненадлежен за Предлог законот за независните кандидати, само ако стане закон може да стане предмет пред уставните судии

Sase Ivanovski

Запленети околу 100 килограми марихуана во Струмица, лишени од слобода три лица

Sase Ivanovski

(ВИДЕО) Мицкоски: Ќе продолжиме да ги следиме европските вредности не затоа што тоа ни го наложува некој, туку затоа што тоа е нашиот пат и избор

Sase Ivanovski

Рама: Никогаш не сме биле поблиску до ЕУ

Sase Ivanovski

СДК: ЈАС СУМ ОТРПНАТ, АМА СЕ ПОТРЕСОА МОИТЕ НАЈБЛИСКИ, ВЕЛИ ИГОР ЏАМБАЗОВ ПО ЛАЖНОТО ВИДЕО СОЗДАДЕНО СО ВЕШТАЧКА ИНТЕЛИГЕНЦИЈА ДЕКА ИСТЕПАЛ ФАРМАЦЕВТИ

Sase Ivanovski

БОГОЈЕСКИ: СИТУАЦИЈАТА Е СТРАШНА! Над 50% млади од Македонија се против ЕУ!

Sase Ivanovski

(ВИДЕО) Три автобуси и едно комбе опожарени во кочанската населба Оризари

Sase Ivanovski

Костовски: Максим Димитриевски е најголемо разочарување, лажен патриот и приврзок на Мицкоски

Sase Ivanovski

Филипче: Во Берлин ги бранев македонските интереси, го повикувам ВМРО-ДПМНЕ заедно да се бориме амандманот да не помине

Sase Ivanovski

ВАШИОТ ИДЕНТИТЕТ СЕ МАНАСТИРИТЕ, ПОГАЧАТА, ПИНЏУРОТ И ПОЛНЕТИТЕ ПИПЕРКИ И ТОА НЕ МОЖЕ НИКОЈ ДА ВИ ГО ОДЗЕМЕ, КАЖА ЕВРОКОМЕСАРКАТА МАРТА КОС

Sase Ivanovski
Вчитувам....