4.8 C
Скопје
15/02/2025 02:23
МАКТЕЛ

   

Родителите раскажуваат: Инклузивното образование е најдоброто за децата со атипичен развој

     

Со таа цел решив овој пат вниманието да го насочам на позитивните примери, и да поразговарам со родители на деца со атипичен развој  кои имаа позитивни искуства со инклузивните училишта.

Мајка на дете со атипичен развој (современ термин кој е соодветен е и деца со невролошка дивергенција) кое следи настава со типични деца вели дека напредокот  кај нејзиниот син е исклучителен, пред сè благодарение на, како што рече, прекрасната асистентка и на врсничката поддршка, со удел на наставничките и специјалните едукатори.

   

-Инклузивното образование е одлично замислено на хартија, но малку поинакво во пракса. Сите деца не добиваат доволна поддршка, најголемиот број објекти не се пристапни, училиштата немаат соодветни стручни тимови ниту обука за наставниците, ниту буџети за сензорни соби и други неопходни реквизити. Но, од прва рака тврдам дека сето тоа е споредно, а целта на инклузијата се остварува кога за тоа има вистинска желба од сите вклучени. Пред само година и пол мојот син со атипичен развој не сакаше ни да се приближи до училницата, па цел септември вртевме кругови околу училишната зграда, а цело полугодие низ ходниците.

Денес, тој секое утро оди на училиште со насмевка и останува по неколку часа, активно партиципирајќи во наставата. Соучениците од неговото одделение покажаа дека заслужуваат дипломи за одлични другари! Тие не само што му помагаат во завршувањето на училишните задачи, го мотивираат кога му паѓа концентрацијата, го охрабруваат да остане во училницата кога ќе ги забележат знаците на неговата хиперактивност, ги следат неговите интереси и можности, туку и секојдневно го гушкаат и му покажуваат дека го разбираат иако е невербален,  го прифаќаат и го сакаат. Децата не знаат што е стигма и дискриминација додека ние возрасните не ги научиме! – вели таа.

Она што ми остави интересен влечаток од овој разговор е потенцирањето на мајката дека нејзиното дете забележливо повеќе учи од неговите врсници отколку од интеракција со повозрасните. Имено, според теоријата за социјалното учење, учењеро кај луѓето (а пред се кај децата) се случува преку набљудување, имитирање и е под влијание на фактори како што се внимание, мотивација, и емоции.На таа возраст учењето е повеќе резултат на размена со врсниците отколку што е следење на наставниците. Дополнително инклузивната средина го предизвикува децата со атипичен развој да ги реализираат своите потенцијали за развој и социјализација кои можеби, во друг контекст би останале незабележани.

-И конечно, инклузијата не е замислена само да им помага на  лицата со попреченост да ги остварат своите права, да им се понуди можност да се развиваат низ социјална интеракција и да учат од своите врсници (што според некои истражувања е шест пати поефикасно отколку учење од возрасен), таа им помага на типичните деца да научат што е различност, пријателство, емпатија, солидарност, почитување… Бенефитите се за сите! Да не заборавиме и дека попреченоста не е нешто што им се случува на другите, шансите вашите деца да добијат братучед, ќерка или внуче со попреченост се 1 во 25 случаи. Никој не е над сите статистики, па затоа инклузијата не треба да биде нешто за што се залагаме само декларативно, туку мора да направиме сè таа да функционира во пракса. – вели таа.

Позитивна промена кај своето дете забележува и Домника Кардула, иако потенцира дека нивното искуство на почетокот било компицирано, пред се поради отпорот кај други родители, но и поради тоа што во училиштето недостасувал соодветен кадар.

-Немавме дилема дека ќе посетува редовна настава. Почетокот на образовниот процес подеднакво тежок како и мoментот кога сфативме дека Ерато има развојни проблеми. Образовниот систем во тоа време беше апсолутно неспремен, училиштето без стручен кадар, дефектолог и без никаква обука на наставниот кадар за работа со оваа категорија на деца. Прашања од типот: Кој ви дозволил да ја упишете во редовна настава, како ќе ја оценуваат, кога ќе и се подобри здравствената состојба и слични нонсенс прашања. Сфативме дека тој настап беше во дослух со учителката и дека е таа сакаше да се ослободи од Ерато – раскажа нејзината мајка.

Секако, отпорот на средината не ги предомислил да го бараат најдоброто за своето дете што потоа се претвора во приказна за некои интересно склопени пријателства.

-На почетокот на Ерато и беше тешко прилагодувањето односно седењето во клупа многу време, сакаше да излегува и да седи со двајцата домари во нивната канцеларија (имаше посебна симпатија кон нив, а и тие кон неа), сакаше да се шета по ходниците (па ни дадоа солуција нека си седи во ходникот ако сака!!!!), но ниту во еден момент не била насилна, ниту удрила некого (она и не умее да удира). Едноставно чувствуваше дека не е пожелна и тоа ја фрустрираше. Во другото одделение имаше девојче со церебрална парализа во количка и Ерато ја обожаваше, секој момент кога ќе ја видеше само ја гушкаше и сакаше со неа да седи. Енергиите им беа блиску и Ерато покрај неа се чувствуваше сигурно. Ерато е слабо вербална, не умее да каже што ја мачи. Ако умееше можеби ќе кажеше дека не сака да оди, така да секако остана на нас да процениме што би било подобро за неа. Проценивме дека во тој период од нејзиниот живот мораме да и дадеме шанса, да биде меѓу деца со типичен развој и да учи од нив. Едукативниот дел ни беше не важен во споредба со социјализирањето и структурата на денот. Да има еден ред, да знае дека наутро се спрема за настава, дека ќе мора да се научи да слуша други авторитети, други правила –  вели Кардула.Раскажува дека секоја нова школска година Ерато била подобра.

-Секогаш придружувана од асистент, работеше по посебна образовна програма и зададените цели ги оставруваше. Секоја година доаѓаа нови деца со слични проблеми па Eрато престана да биде ‘главна звезда“.Таа се описмени, научи да пишува, да чита со мали потешкотии бидејќи има и дислескија (која ние ја дијагностициравме). Со леснотија препишува текст, препознава предмети, бои , букви итд. Соучениците ја прифатија од самиот почеток и немаа проблем со неа. Се обидуваа да ја вклучат во активностите и она ги сакаше. Секое одење се гушкаше со нив едноставно сакаше да биде во нивна близина. Освен со девојчето со атипичен развој од другото одделение не створи другари. Кога отиде на полуматурската забава беше многу среќна и остана до крај што ни беше радост – раскажа мајката на Ерато и заклучи ретроспективно гледано, независно од проблемите со кои се соочиле доколку би можеле да бираат од почеток пак би го избрале истото.

Лени Фрчкоска Фото: Зоран Кардула

 

Најново

НЕ ПРИФАЌАМЕ ДОГОВОР МЕЃУ САД И РУСИЈА БЕЗ УЧЕСТВО НА УКРАИНА Зеленски стравува дека Путин ќе сака да постигне двострани преговори со Трамп

Sase Ivanovski

(ВИДЕО) Шекеринска: Поголеми издвојувања за одбраната се со цел да избегнеме војна

Sase Ivanovski

Го гласаа за да го врати уставното име, а сега разговара да ни ги смени и грбот и химната. За ова ли гнијат уставобранителите по затвори?

Sase Ivanovski

Агенцијата за национална безбедност започнува со примена на полиграфско тестирање

Sase Ivanovski

Пандов: Некои полицајци кои работат во затворот Шутка не треба да носат униформа – го срамат затворскиот систем

Sase Ivanovski

(ВИДЕО) Илиевски: Шокантно е што за Мицкоски не се приоритет здравството, платите и стандардот, туку промена на грбот и химната

Sase Ivanovski

Се огласи Кремљ за нападот на Чернобил:„Уште една измислица“

Sase Ivanovski

Зеленски во Минхен: Русија се подготвува за војна со НАТО следната година

Sase Ivanovski

Едукативна трибина за одговорно играње игри на среќа

Sase Ivanovski

Министерот за одбрана на Трамп: Дипломатијата е важна, но на крајот се важни куршумите и тенковите

Sase Ivanovski

Тројца тешко повредени откако со автомобил излетале од патот кај Македонска Каменица

Sase Ivanovski

(ВИДЕО) ЗЕКИ ПАША ЈАЛИСИ Позната како најскапата куќа во Турција која се наоѓа на брегот на Босфорот во Истанбул.

Sase Ivanovski

Палевски повторно бара изземање на обвинителите, вели дека фалсификувале докази

Sase Ivanovski

Со пакет мерки да ги решиме грбот, химната и другите заостанати прашања, порача Таравари

Sase Ivanovski

Пандов: На дисциплинска двајцата затворски полицајци кои му го дале телефонот на Васил Јованов

Sase Ivanovski

Во ресторан струмичанец избодел сограѓанин

Sase Ivanovski

Жена украла 1000 евра од дебитна картичка, ја поттикнал пријател

Sase Ivanovski

Сума од 12 милони евра од ТАВ за реновирање на 8-ми Септември

Sase Ivanovski

Трошоците на животот во јануари 2025, во однос на јануари 2024 година зголемени за 4.9 %

Sase Ivanovski

Одбраната тврди дека не ги видела пораките што наведуваат дека Палевски планирал да оди во Москва

Sase Ivanovski

ПАРТИЈАТА НА ВЛАСИТЕ ИМА НОВ ЛИДЕР Стерјо Папули е избран за претседател

Sase Ivanovski

ЗАМРЗНАТИ 2,9 МИЛИОНИ ЕВРА НА ФИРМАТА СО КОЈА ПРАВЕЛ ДУБАРИ ДИРЕКТОРОТ НА РЕК БИТОЛА Наместен тендерот за ископ во рудникот Брод Гнеотино

Sase Ivanovski

KРИВИЧНИ ПРИЈАВИ ЗА ДИРЕКТОР И СЛУЖБЕНИЦИ ВО РЕК-БИТОЛА И ЗА ТРОЈЦА ОД БЈН Правно лице го оштетило буџетот за 178.370.320 денари

Sase Ivanovski

ИЗРАЕЛСКИТЕ ЗАЛОЖНИЦИ ЌЕ БИДАТ ОСЛОБОДЕНИ В САБОТА Хамас сака да го зачува примирјето во Газа

Sase Ivanovski

ЗАГИНА ПАЛЕСТИНЕЦ ВО ИЗРАЕЛСКИ НАПАД ВРЗ ГАЗА Примирјето меѓу Хамас и Ерусалим е на стаклени нозе

Sase Ivanovski

(ВИДЕО) ДВАЈЦА АВСТРАЛИСКИ БОЛНИЧАРИ РЕКОА ДЕКА ЌЕ УБИВААТ ИЗРАЕЛСКИ ПАЦИЕНТИ Ќе ги праќале во џенемот

Sase Ivanovski

ГИ ЗАПОЗНАВАМЕ РЕТКИТЕ БОЛЕСТИ Болест поврзана со хепатоцитен нуклеарен фактор 1β (HNF1β)

Sase Ivanovski

АМЕРИКАНСКАТА ЦЕНТРАЛНА БАНКА НЕ ГО СЛУША ТРАМП Нема да брза со намалување на каматите

Sase Ivanovski

ТРАМП Е СИГУРЕН ДЕКА ЌЕ ГО РЕШИ ПРОБЛЕМОТ СО ТИК-ТОК Може да го продолжи и рокот за престап на мрежата

Sase Ivanovski

ЌЕ СЕ РАЗВЕДАТ ЛИ БЈАНКА И КАНЈЕ ИЛИ НЕ? Еве зошто Ценсори веќе не го поднесува контроверзниот рапер

Sase Ivanovski

СИЛЕН ДОЖД ГО ПОГОДИ ГРЧКИОТ ОСТРОВ КЕФАЛОНИЈА Страшно невреме му се заканува и на Закинтос

Sase Ivanovski

АКО НИЕ ЈА ТРПИМЕ ГРЕТА ТУНБЕРГ, ВИЕ ЌЕ ГО ТРПИТЕ ИЛОН МАСК Десната рака на Трамп загрме во Минхен

Sase Ivanovski

НЕРЕДОТ НЕ СМЕЕ ДА СТАНЕ МОДЕЛ ЗА НОВ СВЕТСКИ ПОРЕДОК Штајнмајер ја обвинува владата на Трамп за безобѕирност

Sase Ivanovski

АМЕРИКАНСКАТА ВОЈСКА СЕ ПОВЛЕКУВА ОД ЕВРОПА!? Потпреседателот Венс во Минхен ќе соопшти важна одлука

Sase Ivanovski

СЕ ОГЛАСИ ТИМОТ НА МИЛИЦА ТОДОРОВИЌ ЗА АПСЕЊЕТО НА НЕЈЗИНИОТ СВРШЕНИК! Еве што велат најблиските соработници на пејачката

Sase Ivanovski

УКРАИНА Е ПОДГОТВЕНА ДА ПРЕГОВАРА ЗА СЀ! Само украинскиот народ може да одлучи за промена на границите

Sase Ivanovski

(ВИДЕО) ВЛАТКО ЃОРЧЕВ Е МАКЕДОНЕЦОТ КОЈ ГИ МОЛЕЛ АМЕРИКАНЦИТЕ ДА НЕ ЈА РУШАТ ВЛАДАТА НА ГРУЕВСКИ Поранешната вработена во Стејт департментот покажа фотографија од поранешниот пратеник

Sase Ivanovski

ЌЕ СЕ УРИВА ДИВОГРАДБАТА НА КИРО КРСТЕВСКИ ПЛАТНИК Спорната парцела ѝ припадна на Општина Центар

Sase Ivanovski

РУСИТЕ ДОБИЛЕ ОЧИЛА КОИ ЕКСЛОДИРААТ ШТОМ СЕ ВКЛУЧАТ Спречена саботажа од сомнителна донација на опрема

Sase Ivanovski

АЕРОДРОМ ОРГАНИЗИРА БЕСПЛАТЕН СКРИНИНГ НА ТИРОИДНАТА ЖЛЕЗДА Први се прегледаа деветтоодделенците од „Гоце Делчев“

Sase Ivanovski

Ивор Мицковски: Трамп со Путин исцртува нов светски поредок

Sase Ivanovski

ЕДИНСТВЕНИОТ ДИПЛОМИРАН ОЏАЧАР КАЈ НАС Е – ОЏАЧАРКА „Загадениот воздух и пожарите се последица на нечисти оџаци и горење сè и сешто“

Sase Ivanovski

НОВ ПЕДИЈАТРИСКИ ПУНКТ ВО ПОЛИКЛИНКАТА БИТ ПАЗАР Идејата е да се отворат пунктови и на другите скопски поликлиники

Sase Ivanovski

МОДЕРНА КУЈНА ОД 100.000 ЕВРА ЗА ГРАДИНКАТА „СРНИЧКА“ Таму се готви за половина од децата во Аеродром

Sase Ivanovski

Синот на норвешката принцеза повторно обвинет за силување: Нападнал ТВ-презентерка во подрумот на својот замок

Sase Ivanovski

Ванг Ји: Кина ќе „игра до крај“ доколку САД продолжат да ја потиснуваат

Sase Ivanovski

Тинејџерка нападнала социјална работничка во Тетово

Sase Ivanovski

Штип: Општината со бесплатни канти за ѓубре ќе им помага на пензионерите и самохраните родители

Sase Ivanovski

Здружение „Просветление“ бара да му се врати стариот статус на предметот Етика во религиите

Sase Ivanovski

На целиот потег од Карпош 1 до поликлиника „Букурешт“ покрај булеварот Партизански Одреди нема ниту една корпа за ситни отпадоци

Sase Ivanovski

СЛАВЕСКИ: Пратениче Апасиев не е во ред да лажете, патните трошоци веќе се вклучени во бруто платите на сите работници

Sase Ivanovski

(ВИДЕО) ОРДАНОВСКИ: Трамп ја мрази Европа затоа што таа е се што он не е, слобода, толеранција, хуманизам, солидарност, транспарентност, демократија, соживот…

Sase Ivanovski

Денес се збогуваме со проф. д-р Јован Јуруковски, истакнат гинеколог и акушер, чие влијание во медицината и образованието ќе остане запаметено

Sase Ivanovski

ФЗОРСМ: Управата за извршување на санкиции алармираше за нередовност на здравственото осигурување на издржување на казна затвор

Sase Ivanovski

Повеќе од 60 отсто од странските инвеститори со намалени нарачки и недостиг на работна сила

Sase Ivanovski

Руски дрон ја погоди нуклеарната централа во Чернобил, тврди Украина

Sase Ivanovski

АНАЛИЗА: ММФ алармира за реформи и одржливост на пензискиот систем, ќе се надмине сумата од 2 милијарди евра

Sase Ivanovski

Контраспин: Неколку извртувања на вистината на Ангеловски за ЕУ во „Само вистина“

Sase Ivanovski

Студенти развија апликација за следење на жешките точки и еколошкиот статус на Охридското и Преспанското Езеро

Sase Ivanovski

Европската комисија вети дека ќе преземе цврсти и непосредни мерки против тарифите на Трамп

Sase Ivanovski

„Мечиња за дечиња“ – уметничка акција за заштита на личните податоци и за лажни вести

Sase Ivanovski

Федерален судија ѝ нареди на администрацијата на Трамп да ги „одмрзне“ средствата за стотици организации

Sase Ivanovski

ЕФЦСН: Чекор кон побезбеден информациски простор во Европа

Sase Ivanovski

“Министерство за внатрешни работи – МВР”: МВР во мобилизација на сите потенцијали за успешно спроведување на безбеден сообраќај

Sase Ivanovski

Герасимовски: Дебар Маало со серенади, вино и поезија ги прослави Свети Трифун и Свети Валентин

Sase Ivanovski

(ВИДЕО) Трипуновски од Кавадарци: Со новите Програми и Уредби кои што ги донесовме за тековната 2025 година посветуваме сериозен акцент на лозарството

Sase Ivanovski

ВМРО-ДПМНЕ: Собранието ќе расправа по предлог Концепцијата за гимназиско образование, откако ќе биде изготвена преку отпочнатиот инклузивен процес

Sase Ivanovski

(ВИДЕО) СДСМ: Шокантни изјави на Таравари, Владата создаде економска криза, сега ѝ требаат теми за дефокусирање

Sase Ivanovski

СДСМ: Шокантно е што за Мицкоски не се приоритет здравството, платите и стандардот туку промена на грбот и химната

Sase Ivanovski

Министерство за правда-МП, достави до Влада допис за предлог за разрешување на државен јавен обвинител

Sase Ivanovski

(ВИДЕО) СДСМ: По бурните реакции на стручната јавност против концепција за гимназиско образование – бараме јавна расправа во Собранието

Sase Ivanovski

Премиерот Мицкоски оствари средба со претседателот на Европскиот совет Антонио Кошта

Sase Ivanovski

ВМРО-ДПМНЕ: СДС без никакво чувство за граѓаните, повторно во заштита на капиталот, трговците и високите цени

Sase Ivanovski

Министерот Дурмиши оствари состанок со трговците и диструбутерите за одлуката за ограничување на маржата

Sase Ivanovski

Санкционирани 809 сообраќајни прекршоци, 232 за брзо возење

Sase Ivanovski

СРЕДБА НА ПРЕТСЕДАТЕЛОТ ГАШИ И ЕДУАРДАС БОРИСОВАС, АМБАСАДОР НА ЛИТВАНИЈА

Sase Ivanovski

Меџити: Ако има улици со имиња од Русија и Украина, зошто не и од албанската историја?

Sase Ivanovski

Меџити: Законот за правична застапеност ќе ја унапреди правичната застапеност, балансерот имаше контраефекти

Sase Ivanovski

Нема табу теми – Меџити потврди разговори за химната, грбот и јазикот, но не и договор

Sase Ivanovski

Изет Меџити: Работиме на долгорочни решенија кои ќе стават крај на загадувањето изјави првиот вицепремиер

Sase Ivanovski
Вчитувам....