Кога ќе се погледнат насловите и содржините на текстовите во медиумите и објавите на социјалните мрежи изминативе денови во врска со пожарот во дискотеката во Кочани, може да се примети забележи ниско ниво на сензационалност во пласираните содржини, со попатно ковање на теории на заговор од мистичен и езотеричен карактер. Од друга страна, забележливо е пласирање на спинови за виновниците и кондицијата на домашниот здравствен систем токму од владините претставници, кои по трагедијата во Кочани бараат од медиумите трпеливост и да не се објавуваат и шират дезинформации, пишува „Вистиномер“
Во продолжение ви ja пренесуваме објавата во целост: Како се пишува добра вест во морето од лоши вести? Теоријата на новинарството нема цврсти правила како се прави добра вест. Постојат неколку основни, а потоа сѐ е оставено на умеењето на поединецот или, пак, на уредничките ставови на луѓето во медиумите. Патем, многу е полесно да се препознае лоша вест, отколку да се направи добра вест.
Овој цитат е од текстот објавен на „Вистиномер“, пред точно 10 години, кој кога ќе се случат големи трагедии како стравичниот пожар во дискотеката „Пулс“ во Кочани, за жал повторно станува актуелен. Имаше ли бран од дезинформации и „лоши вести“ во информирањето за пожарот во кочанската дискотека и трагичните последици што ги предизвика? Кога ќе се погледнат насловите и содржините на текстовите во медиумите и објавите на социјалните мрежи изминативе неполна недела наназад, може да се забележи релативно ниско ниво на сензационалност во пласираните содржини, со попатно ковање на теории на заговор од мистичен и езотеричен карактер.
Од друга страна, забележливо е пласирање на спинови за виновниците и кондицијата на домашниот здравствен систем (овде, овде, овде и овде) токму од владините претставници, во прв ред премиерот Христијан Мицкоски и министерот за внатрешни работи Панче Тошковски, кои по трагедијата во Кочани бараат од медиумите трпеливост и да не се објавуваат и шират дезинформации (овде и овде). И на социјалните мрежи осамнаа некои шпекулации и дезинформации во врска со бројот на настраданите и начинот на кој полицијата и протипожарната служба се справувала со катастрофата (овде и овде). Кога се случува трагедија од големи размери како оваа, вниманието на јавноста по правило се навраќа на други слични несреќи со масовни жртви. А, по правило, професионалните и етичките стандарди на медиумите паѓаат надолу.
„Вистиномер“ и по повод овој трагичен настан потсети кои се највисоките професионални и етички стандарди до кои треба да се придржуваат медиумите при известување од трагедии како последната во Кочани. Кога кон крајот на 2021 се случи трагичната сообраќајна несреќа на автопатот Струма во Бугарија, во која целосно изгоре автобусот и настрадаа 45 лица од Македонија, а 7 беа повредени, медиумите објавуваа различни верзии и шпекулации околу причините, кои подоцна во текот на истрагата беа демантирани.
Во тогашниот случај се шпекулираше дека во автобусот се шверцувало нафта, што била причина за експлозија, потоа шпекулации дека во автобусот се шверцувале големи количини на пиротехнички матeријал кои ја причиниле експлозијата, како и тврдењата дека се превезувала хeмиска супстанција од која се правела дрога, а која, пак, била високо запалива. Преголемата брзина со која возел возачот на автобусот, дека заспал, немало траги од кочење… беа останатите наводи од спектарот на шпекулации, подоцна демантирани, а дел од медиумите ги објавија демантите и фактите, а дел не.
Интересно е што меѓу изворите на дезинформации и шпекулации околу причините за оваа автобуска несреќа, кои подоцна низ стандардна постапка добиле и судска завршница, се и политичари кои го искористиле траорниот момент да ја манипулираат јавноста.
Трагедијата во Кочани го повлече тригерот за барање одговорност и за другите големи трагедии во државата, како пожарот во модуларната болница во Тетово на 08.09.2021 (14 жртви) и автобуската несреќа кај Ласкарци на 13.02.2019 (16 жртви).
Додека се молиме за преживеаните и се подготвуваме да ги испратиме трагично загинатите на 16 март, како Влада ветуваме дека горчливата лекција од Кочани е научена, пораката е примена: државата нема да седи со вкрстени раце и нема да дозволи правдата да заталка и да се девалвира низ институционалните лавиринти изградени да ги штитат токму недопирливите!, најави вицепремиерот Изет Меџити.
Пред неговата најава на социјалните мрежи почна да циркулира објавата на Лејла Кадриу, поранешна обвинителка во ОЈО Тетово, која на почетокот ја водеше истрагата за трагедијата со модуларната болница во Тетово, а потоа беше разрешена од Советот на јавни обвинители. Нејзината објава беше споделена и во медиумите, со наводите дека постои можност истрагата за пожарот во дискотеката во Кочани да се забошоти слично како истрагата за пожарот во модуларната болница во Тетово.
Слично како и во случајот со трагедијата во Кочани, и кога изгоре модуларната болница во Тетово почнаа да се шират дезинформации околу бројот на загинатите, како и шпекулативни објави на социјалните мрежи со кликбејт наслови и содржина. Меѓутоа, факт е дека пред 3 дена (на 18.03.2025) Основниот суд Тетово започна повторно судење за пожарот во модуларната болница во Тетово.
„Порталб“ потсети дека рочиштата за повторното судење беа откажани четири пати, а предметот ќе биде повторно суден откако Апелациониот суд Гостивар го врати предметот во Основниот суд Тетово. По првото судење во Судот во Тетово, кое заврши во јуни 2023 година, а беа обвинети поранешниот медицински директор на тетовската болница и поранешниот економски директор, лекарот одговорен за „КОВИД“ центарот и тетовската болница, Апелациониот суд во Гостивар во мај 2024 година одлучи да ја врати постапката против директорите од почетокот, бидејќи беше неиздржана пресудата.
Сообраќајната несреќа кај селото Ласкарци (во близина на скопската општина Сарај) беше судски процесуирана, но роднините на загинатите не беа задоволни од висината на казната за сопственикот на превозникот „Дурмо турс“ од Гостивар, па процесот сè уште е во жалбена постапка.
Пишува: Стојан Синадинов
