Групацијата на Европската инвестициска банка (ЕИБ) потпиша 89 милијарди евра ново финансирање минатата година. Групацијата направи повеќе инвестиции од кога и да било досега за зајакнување на енергетската безбедност на ЕУ, мобилизирајќи над 100 милијарди евра за проекти во нови и надградена инфраструктура, како што се мрежи и интерконектори, обновливи извори, нето-нула индустрии, ефикасност и складирање. Речиси 60 % од вкупното финансирање, ги поддржа зелената транзиција, климатските активности и одржливоста на животната средина. Нашите прелиминарни резултати уште еднаш сигнализираат голема профитабилност. Истовремено, операциите на ЕИБ со поголем ризик за поддршка на најиновативните компании во Европа нагло се зголемија. Рекорд од 8 милијарди евра во капитал и квазикапитални инвестиции, од ЕИБ и Европскиот инвестициски фонд (ЕИФ), се очекува да мобилизира 110 милијарди евра капитал за раст за стартапи, растечки компании и европските пионери. Подобната безбедност и инвестициите за одбрана се удвоија во 2024 година, а целта е да се удвои оваа цифра оваа година. Понатаму, Групацијата ЕИБ значително ги прошири своите подобни инвестиции во проекти со двојна употреба, кои сега вклучуваат заштита на границите, воена мобилност, деминирање и деконтаминација, вселена, кибербезбедност, опрема за заштита од пречки, заштита на морското дно и критичната инфраструктура, истражување и развој и дронови.
Гледајќи напред, Групацијата ЕИБ планира да ги зголеми своите вкупни инвестиции на 95 милијарди евра во 2025 година, со водечки иницијативи за поддршка на европските шампиони во технологијата и посветената програма на TechEU, критичните суровини, управувањето со водата, енергетската ефикасност на малите и средните компании и посветена платформа за промовирање одржливи и достапни домувања. Паралелно со зголемувањето на својот инвестициски капацитет и влијание, Групацијата ЕИБ постигнува значителен напредок во намалувањето на бирократијата за клиентите и го скрати времето до пазарот, потребно за одобрување и распоредување на нови инвестиции. Во текот на 2024 година, таа воведе поедноставени процедури за процена кои покриваат повеќе од 40 % од нејзиното работење. „Поставивме нови рекорди со нашето финансирање во 2024 година. Станавме подготвени да ги поддржуваме приоритетите на ЕУ во овој нов политички мандат. И ќе играме уште поголема улога во 2025 година – надградувајќи ги одличните перформанси на Групацијата ЕИБ за да го зголемиме нашето влијание, зајакнувајќи ја безбедноста и конкурентноста на Европа со стратешки и амбициозни инвестиции“, рече претседателката на Групацијата ЕИБ, Надја Калвињо, кога ги презентираше годишните резултати на Групацијата ЕИБ во Брисел. Поставување рекорди. Финансирањето на Групацијата ЕИБ, извршено во 2024 година, се очекува дека ќе напојува речиси 15 милиони домаќинства со чиста енергија, ќе создаде до 1,5 милиони нови работни места во Европа во следните неколку години, ќе ги унапреди терапиите против ракот и ќе помогне да се обезбеди достапно домување од Хрватска до Латвија. Подетално, најважните моменти од минатата година вклучуваат:
- се очекува дека засилените активности со поголем ризик ќе мобилизираат околу 110 милијарди евра во нови инвестиции. Ова вклучува рекордни 7,2 милијарди евра инвестиции на ЕИФ во екосистемот на капиталните фондови и 1 милијарди евра ризичен долг на ЕИБ.
- Повеќе од 14 милијарди евра вкупни инвестиции распоредени од ЕИФ за поддршка на малите бизниси и иноватори во Европа, вклучително и во 102 фондови за ризичен капитал, како што е посветен фонд за поддршка на стартапи во сопственост на жени и стартапи со родова рамнотежа во вселенската и длабоката технологија.
- Рекордни 51 милијарда евра – околу 60 % од минатогодишните инвестиции – за поддршка на зелената транзиција, климатските активности и одржливоста на животната средина, од првата светска фабрика за гуми со нулта емисија во Романија до поддршката за одржлива мобилност во Валенсија, задржувајќи ја Групацијата ЕИБ на добар пат да ја исполни својата цел за поддршка од 1 трилион евра во климатски инвестиции во критичната деценија до 2030.
- Рекордни 31 милијарда евра за поддршка на енергетската безбедност на ЕУ, вклучително и за ефикасност, обновливи извори, складирање и електрични мрежи, што се очекува да поддржи над 100 милијарди евра инвестиции. Водечките иницијативи вклучуваат контрагаранции за зајакнување на европските производители на ветерни турбини, производство на батерии за електрични возила во Франција и Островот на принцезата Елизабета во Белгија. За мрежите и складирањето, финансирањето се искачи на рекордни 8,5 милијарди евра, мобилизирајќи 40 % од вкупните инвестиции на Европа во тој сектор во 2024 година, вклучувајќи ги надградбите на преносната мрежа и интерконекторите во Шпанија, Чешка и Германија.
- Поддршката за подобните безбедносни и одбранбени проекти се удвои до 1 милијарда евра, вклучително и распоредување сателити со двојна употреба во Полска, надградба на пристаништата за да се задоволат потребите на бродовите на НАТО во Данска и инвестирање на ЕИФ во посебни приватни инвестициски фондови. Оваа година се очекува дополнително удвојување на годишните инвестиции на 2 милијарди евра.
- Рекордни 38 милијарди евра за забрзување на социјалната и територијалната кохезија, вклучувајќи кредитни линии за земјоделците во Романија, иновативни стартапи во Грција и проекти за праведна транзиција во Естонија.
- Групацијата ЕИБ, исто така, обезбеди финансиска поддршка за зајакнување на климатската отпорност и адаптација од реконструкцијата по лизгањето на земјиштето во Италија до инвестиции за обновување во европските региони погодени од разорните поплави.
- Со исплатени повеќе од 2,2 милијарди евра од 2022 година, инвестициите на Групацијата ЕИБ во Украина помагаат да се поправат училишта, детски градинки и болници, да се надградат транспортот и заштитата на енергетската инфраструктура, како и да се поддржи приватниот сектор.
Покрај Украина, операциите на Групацијата ЕИБ надвор од Европската Унија ја поддржуваат стабилноста во соседството на ЕУ и партнерските земји на нивниот пат кон членство во ЕУ, вклучително и со надградба на железниците во земјите, како на пример од Албанија и Црна Гора. Поддржувајќи ги глобалните приоритети на ЕУ и помагајќи да се засили гласот на Европа во светот, финансирањето на Групацијата ЕИБ, исто така, им помага на земјите погодени од суша Како Јордан да управуваат со снабдувањето со вода. Благодарение на зајакнатите партнерства внатре и надвор од Европската Унија инвестициите на ЕИБ помагаат да се елиминираат болестите како детска парализа и ја поддржуваат одржливата инфраструктура низ целиот свет – од Виетнам до Индија. Подготвени за предизвиците што претстојат. Под водство на претседателката Калвињо, која ја презеде функцијата во јануари 2024 година, Групацијата ЕИБ ги ажурираше своите внатрешни политики и инвестициската стратегија со цел да го максимира влијанието и да ја зголеми поддршката за заедничките европски приоритети. Промените вклучуваат:
- Стратешки патоказ, усогласен со политиките на ЕУ и договорен од 27-те земји-членки на ЕУ (акционерите на ЕИБ) за фокусирање на ресурсите кон инвестиции со значајно влијание во осум клучни приоритети.
- Обновена рамка што ја проширува активноста на Групацијата ЕИБ во областите на безбедноста и одбраната, со поедноставени внатрешни процедури и нови партнерства со надворешни чинители, како што се Фондот за иновации на НАТО и Европската агенција за одбрана.
- Гувернерите на ЕИБ го одобрија зголемувањето на „коефициентот на задолженост“, застарено ограничување за инвестициите на Групацијата ЕИБ.[1] Ова ќе ѝ овозможи на Групацијата ЕИБ да ги реализира потребните стратешки инвестиции за исполнување на целите на политиките на ЕУ, притоа зачувувајќи го соодносот на својата моќ и капитал.
- Акционен план со основни елементи за подлабока унија на пазарите на капитал.
- Акции и предлози за намалување на бирократијата, подобрување на употребливоста на правилата за известување за одржливост на ЕУ и оптимизирање на употребата на буџетските инструменти на ЕУ.
- Засилена иницијатива од замисла до продажба за поедноставување на внатрешните процеси и зајакнување на ефикасноста, овозможувајќи многу побрзи одобрувања за нови финансирања.
- Акционен план за подобрување на транспарентноста, одговорноста и благосостојбата на работното место, вклучително и назначување народен правобранител за брзо решавање на заедничките прашања на работното место и унапредување на работната средина.
Порелевантно од кога било во 2025 година. Гледајќи напред, оперативниот план на Групацијата ЕИБ покрива до 95 милијарди евра нови инвестиции во 2025 година, поддржани од ѕвездениот кредитен рејтинг на Групацијата и силната капитална позиција. Новите иницијативи усогласени со приоритетите на новата Европска комисија кои ќе се воведат во 2025 година вклучуваат:
- Одржување цел од 60 % зелено финансирање.
- Зголемување на поддршката за водечки технологии, вклучително и чисти технологии, вештачка интелигенција, чипови, квантни компјутери со високи перформанси, здравствени науки и медицински технологии, како и најсовремениот индустриски капацитет на Европа.
- Излезна платформа за да се олесни огласувањето на европските растечки компании на пазарите на ЕУ или преземањето на овие ветувачки иноватори од страна на европските компании.
- Продолжување на многу успешната Иницијатива за европски шампиони во технологија (ETCI) како дел од пошироката цел да се засилат капиталните и вложените должнички инвестиции за пораст на иновативните стартапи во Европа.
- Понатамошно удвојување на поддршката за индустријата за безбедност и одбрана на Европа
- Паневропска инвестициска платформа за достапно и одржливо домување, заедно со Европската комисија и зголемено финансирање за секторот домување.
- Зголемување на инвестициите во проекти за критични суровини, како што е фабриката Келибер за производство на литиум во Финска договорени минатата година.
- Наменска програма за води од околу 4,5 милијарди евра за фокусирање на инвестициите кон отпорност на поплави и за справување со недостигот на вода во услови на интензивирање на сушата.
- Нова поддршка за европските земјоделци преку земјоделско осигурување и други шеми за намалување на ризикот, надоврзувајќи се на фондот од 3 милијарди евра за подобрување на пристапот до финансии за младите земјоделци и жени.
- Програма од 2,5 милијарди евра за зголемување на инвестициите во енергетска ефикасност на малите и средни компании за да можат да ги намалат емисиите на CO2 и сметките за електрична енергија.
