Тешко ми е да пишувам за Крешник. Особено затоа што беше извонредно прониклив и конкретен уредник, па секоја и најмала трага од патетика или вишок зборови во моите текстови ги ловеше со неумолива прецизност, а со својата убиствено деликатна духовитост, знаеше да ме насмее до солзи – на моја сметка.
Сега го нема.
Поминаа две години. Денеска ќе наполнеше 57 години. На овој ден нè напушти, на својот роденден. И јас денеска сакам да му се обратам, со сиот ризик дека ќе бидам патетичен и премногу емотивен – спротивно на неговата – истовремено топла и човечка длабочина и едноставност. И ќе бидам патетичен, со сиот ризик дека нема да пројдам низ неговиот филтер на – речиси британски – хумор и воздржливост.
Крешник,
Две години без твојот глас и присуство, твојата остра и прецизна мисла… две години откако престана да чука твоето срце. Две години без нови шеги од твојот арсенал, твојата тивка сила, и твојата лојалност. Две години без твојата братска близина што никогаш не ја дефиниравме со зборови.
Немаме формална комеморација оваа година. Немам говор како минатата година. Знам дека ти ќе беше посреќен така – да нема официјални говори и комеморации. Но знам дека ќе беше восхитен и горд со концертот што го приредија Идриз Амети, Мухамед Ибрахими и твојот син, Јон, кој сега е веќе формирана музичка ѕвезда.
Секој ден мислам на тебе. Секој ден те спомнуваме во Редакција. За тебе знаат и новите колешки и колеги. Кога би се појавил од некаде, ќе биде како никогаш да не си заминал. Во изминатите две години не еднаш ми се случи да посегнам по телефонот да ти се јавам да се консултирам со тебе за важни прашања. И тогаш, во дел од секунда, ти си тука, присутен и реален, за веднаш потоа да настапи големото Отсуство.
Како и секогаш, во одлуките што треба да ги донесам, секогаш имаш свое место. И знаеш веќе, често постапувам и различно од твојот совет. Се разбира, потоа си велам – требаше да постапам како што би постапил Тој.
Сè уште си присутен на безброј начини. Во нашата Редакција. На улица. На терасата од новото кафуле веднаш до ЦИВИЛ. Во смеата што експлодира по некоја досетка што личи на твојот начин на размислување. Тивка, неизлеана солза тогаш е како ехо на смеата.
Да, замина.
Но присутен си.
Присутен си на безброј прекрасни начини.
Не во минатото.
Сега.
Сакан.
Крешник.
***
Dy vjet pa Kreshnikun
Ekam të vështirë të shkruaj për Kreshnikun. Veçanërisht sepse ai ishte redaktor jashtëzakonisht i mprehtë dhe i saktë—çdo fije patetizmi apo fjalë e tepërt në tekstet e mia do ta kapte me saktësi të pamëshirshme, dhe me humorin e tij tejet të hollë, dinte të më bënte të qesh me lot—në llogari time.
Tani nuk është më.
Kanë kaluar dy vjet. Sot do të mbushte 57 vjet. Na la pikërisht në këtë ditë—në ditëlindjen e tij. Dhe sot dua t’i drejtohem atij, me gjithë rrezikun që të jem shumë emocional dhe patetik—në kundërshtim me thellësinë e tij njerëzore, të ngrohtë dhe të thjeshtë. Dhe po, do të jem patetik, me gjithë rrezikun që të mos kaloj nëpër filtrin e tij të përmbajtjes dhe humorit – thuajse britanik.
Kreshnik,
Dy vjet pa zërin dhe praninë tënde, pa mendimin tënd të mprehtë e të saktë… dy vjet qëkur zemra jote pushoi së rrahuri. Dy vjet pa ndonjë shaka të re nga arsenali yt, pa forcën tënde të heshtur dhe pa besnikërinë tënde të palëkundur. Dy vjet pa afërsinë vëllazërore që kurrë nuk patëm nevojë ta përkufizonim me fjalë.
Këtë vit nuk ka ndonjë përkujtim zyrtar. As fjalim, si vitin e kaluar. E di që ti do të ishe më i lumtur kështu—pa fjalime zyrtare e përkujtimore. Por e di edhe që do të ishe i mahnitur dhe krenar për koncertin që e bënë Idriz Ameti dhe biri yt, Joni, i cili tani është një yll i mirëfilltë i muzikës.
Çdo ditë mendoj për ty. Çdo ditë të përmendim në redaksi. Edhe koleget dhe kolegët e rinj e dinë për ty. Po të vije befas, do të dukej sikur kurrë nuk je larguar. Jo rrallë, gjatë këtyre dy viteve, më ka ndodhur ta kap telefonin për të të thirrur, për të kërkuar mendimin tënd për ndonjë çështje të rëndësishme. Dhe në atë sekondë të vetme—je aty, i pranishëm dhe i gjallë—derisa pastaj vjen mungesa e madhe.
Si gjithmonë, edhe kur duhet të marr vendime, ti je aty. Dhe, siç e di tashmë, shpesh veproj ndryshe nga ajo që do më kishe këshilluar. Natyrisht, më pas them me vete – duhej të veproja siç do të vepronte Ai.
Ende je i pranishëm në pafund mënyra. Në redaksinë tonë. Në rrugë. Në tarracën e kafenesë së re ngjitur me CIVIL-in. Në të qeshurat që shpërthejnë pas ndonjë batute që kujton mënyrën tënde të menduarit. Një lot i heshtur, i paderdhur, është si jehonë e asaj të qeshure.
Po, u largove.
Por je këtu.
Je i pranishëm në pafund mënyra të bukura.
Jo në të kaluarën.
Tani.
I dashur.
Kreshnik.
***
Two years without Kreshnik
It’s hard for me to write about Kreshnik. Especially because he was an exceptionally sharp and precise editor – he would catch every trace of pathos or excess word in my texts with merciless accuracy, and with his disarmingly delicate wit, he could make me laugh to tears – at my own expense.
Now he’s gone.
Two years have passed. Today he would have turned 57. He left us on this day – his birthday. And today, I want to speak to him, at the risk of being too emotional, even too pathetic – so different from his warm and deeply human simplicity. And yes, I’ll be sentimental, even if it wouldn’t pass his filter of near-British restraint and humor.
Kreshnik,
Two years without your voice and your presence, your sharp and precise thoughts… two years since your heart stopped beating. Two years without a new joke from your arsenal, your quiet strength, and your unwavering loyalty. Two years without that brotherly closeness we never had to define with words.
There’s no formal commemoration this year. No speech like last year. I know you would’ve preferred it that way – no official ceremonies. But I also know you would’ve been proud and moved by the concert that Idriz Ameti and your son, Jon, performed. Jon, who is now a fully formed music star.
I think of you every day. We mention you every day at the office. Even the new colleagues know about you. If you were to walk through the door, it would feel like you had never left. More than once over the past two years, I’ve instinctively reached for the phone to call you and ask for advice. And in that brief second – you’re there, present and real – until the Absence sets in again.
As always, when I face decisions, you still have your place in them. And as you already know, I often go against your imagined advice. Of course, I then say to myself—I should’ve done it the way he would have.
You’re still present in countless ways. In our newsroom. On the street. On the terrace of the new café next to CIVIL. In the bursts of laughter that follow a witty remark that reminds us of your way of thinking. A quiet, unshed tear then echoes that laughter.
Yes, you left.
But you are still here.
You are present in countless beautiful ways.
Not in the past.
Now.
Loved.
Kreshnik.
