Социјалдемократска партија СПО веројатно ќе победи, нејзината власт ќе зависи од коалициските преговори. ФПО станува сè посилна, но останува без партнери. Коалициите меѓу центристичките партии ќе бидат клучни за стабилноста на Виена. Во еден од најважните изборни тестови во Австрија за 2025 година, Виена се подготвува за изборите за Градскиот и на Покраинскиот совет на 27 април, кои ќе ја одредат иднината на главниот град во наредните пет години. Според најновите анализи и собрани анкети, политичката сцена во Виена доживува значајни промени, кои можат да доведат до редефинирање на владејачките коалиции и општествената рамнотежа. На претходните избори во октомври 2020 година, кои се одржаа во сенка на ковид-19 пандемијата, Социјалдемократската партија (СПО) освои 41,6 отсто од гласовите, задржувајќи ја својата доминација. Меѓутоа, сегашните анкети укажуваат на значителен пад, со проценти што се движат од 35 до 38 отсто. Ова го прави СПО најслаба во последните две децении, освен за време на кризите.
Најголемо изненадување го претставува спектакуларниот скок на Слободарската партија (ФПО). Од скромните 7,1 отсто во 2020, ФПО сега се искачува на 20-25 проценти, потврдувајќи го својот раст низ цела Австрија. Оваа промена е делумно објаснета со незадоволството од власта, економските тешкотии и миграциските прашања, кои ФПО ги става во центарот на својата кампања. Зелените, кои во 2020 забележаа историски резултат од 14,8 проценти, сега се враќаат на пореални 10-12 отсто, што ги прави клучен фактор за можни коалиции. Народната партија (ОВП), која некогаш беше втора сила во Виена, продолжува со паѓање и сега се движи околу 8-10 отсто, додека либералните Неос остануваат стабилни. Коалициски сценарија: Што може да се очекува? Во пресрет на изборите за Виенскиот градски совет, политичките аналитичари разгледуваат неколку можни коалициски комбинации што би обезбедиле функционално мнозинство. Доминантната Социјалдемократска партија (СПО) се наоѓа пред клучен избор, дали да продолжи со сегашниот партнер Неос, да се врати кон поранешните сојузници Зелените или, во најрадикално сценарио, да размислува за соработка со Народната партија (ОВП). Секоја од овие опции носи специфични предизвици и политички последици. Најверојатната коалиција останува СПО и Неос, иако нивната заедничка поддршка се намалува според анкетите. Ако овој сојуз не успее да обезбеди мнозинство, СПО би морала да бара поддршка кај Зелените, со кои има историја на соработка, но и значајни идеолошки разлики во последниве години. Сценариото со ОВП сепак останува најмалку веројатно, главно поради длабоките идеолошки поделби и ризикот од губење на гласачката база за двете партии, иако на последните парламентарни избори влегоа во коалиција и формираа влада на Австрија заедно со Неос.
Паралелно, Слободарската партија (ФПО), иако очекува да постигне значителен прогрес, веројатно ќе остане во опозиција бидејќи ниту една од главните партии не е подготвена да соработува со неа. Клучниот фактор во сите овие пресметки ќе биде точното распределување на мандатите и можноста некои од помалите партии да го преминат изборниот цензус од 5 отсто, што дополнително би ги комплицирало коалициските преговори. Во секој случај, изборните резултати ќе одредат дали Виена ќе продолжи по патот на прогресивните реформи или пак ќе се сврти кон постабилни и конзервативни политики. Виена – тврдина на социјалдемократијата. Виена историски претставувала еден од најзначајните политички бастиони на социјалдемократијата во Европа, каде што СПО непрекинато доминира на локалните избори од Втората светска војна наваму. Оваа уникатна позиција се должи на длабоко вкоренетиот „црвен“ идентитет на градот, формиран низ децении на напредна социјална политика, вклучувајќи го и легендарниот систем на општествени станови што го обликуваа современото лице на австриската престолнина. Од 1945 година наваму, СПО успева да ја задржи власта во градот дури и во периоди кога на национално ниво била во опозиција, што ја прави виенската локална управа вистински „држава во држава“. Меѓутоа, последните избори покажаа тенденција на постепено намалување на поддршката, од историските 60 отсто во 1970-тите до 41,6 отсто во 2020 година, што укажува на промени во политичкиот пејзаж. Оваа ерозија на традиционалната изборна база е делумно поврзана со демографските промени, вклучувајќи раст на средната класа и промени во гласачкото однесување, како и со појавата на нови политички играчи како Зелените и Неос.
Иако градот останува цврсто во рацете на социјалдемократите, сегашните предизвици го прават ова доминирање помалку сигурно отколку во минатото, особено со зголемениот удел на десничарската ФПО, која во 2015 година речиси ја престигна СПО. Оваа динамика ја прави Виена интересен случај на постепена трансформација на традиционално силен социјален демократски модел под притисок на современите политички текови. Виенските избори во 2025 година претставуваат клучен момент за австриската политика, бидејќи ќе ја тестираат издржливоста на традиционалниот социјалдемократски модел во ера на зголемена политичка фрагментација. Овие избори се важни не само поради можната промена на локалната власт, туку и како индикатор за националните политички трендови – особено засилениот раст на десницата преку ФПО, кој би можел да ги преиспита основните принципи на виенскиот социјален систем. Резултатите ќе имаат директно влијание врз идните коалициски комбинации, при што секоја промена во односот на силите може да доведе до редефинирање на политиките во клучни области како станбеното прашање, транспортот и социјалните услуги. Најважно, овие избори ќе одговорат дали Виена ќе продолжи да биде „црвена тврдина“ или, пак, ќе стане терен на подлабока политичка трансформација, што би имало симболично значење за цела Европа, односно да се преструктуира под притисок на десничарскиот бран.
