Со години наназад, пациентите со дијабетес во Македонија се соочуваат со истиот пекол, трчање од аптека до аптека, барајќи го неопходниот инсулин, но и ленти, глукомери, пумпи…што неретко ги нема на залиха. Недостатокот на инсулин, периодичните кризи и стравот дека терапијата ќе биде прекината станаа дел од реалноста на луѓето што живеат со ова хронично заболување. Иако властите во повеќе наврати ветуваа стабилно снабдување, реалноста на терен беше поинаква, празни рафтови, доцнење на набавките и неизвесност кај пациентите кои не можат да си дозволат „паузи“ во лекувањето. Сега, Министерството за здравство уверува дека инсулинот е обезбеден за наредните две години и дека аптеките и болниците се снабдени.
„Јавната набавка на инсулин е завршена, потпишан е договор и извршено е снабдување на аптеките и болниците со лекот за регулирање на шеќер во крвта. Министерството за здравство и Националната комисија за дијабет, одлучија набавката за инсулин да се направи секоја втора година што мене ми се допаѓа. Многу е порационално да нема недостиг, секоја година се набавува, па додека пак се направи набавката, некогаш 2-3 до 10 дена недостасува. Ќе се набавува на 2 години, така веќе е завршена јавната набавка, потпишан е договорот со стандардниот добавувач, истиот речиси 10-15 години. Ова е рационализирање и мислам дека е подобро за сите граѓани, особено за тие со дијабет, изјави вчера министерот за здравство, Арбен Таравари. Но, пациентите остануваат претпазливи, со горчливо сеќавање на бројните кризи што досега им го загрозуваа здравјето. Претседателот на Сојузот на здруженија на дијабетичари во Македонија, Диме Велев, во изјава за Фактор вели дека факт е дека имаше недостаток на одредени инсулини, но дека се надеваат дека повеќе нема да дозволат луѓето кои живеат со оваа болест повторно да се соочуваат со истите проблеми.
„Благодариме што е направена набавката и тоа побрзо од вообичаеното, и искрено се надеваме дека повеќе нема здравствените власти да дозволат пациентите со дијабетес да остануваат без сензори, глукомери, ленти, инсулински пумпи и така натаму. Веруваме дека ќе бидат набавени производи со минимум стандарди за квалитет според она што го налагаат и Европската агенција за лекови (ЕМА) и Федералната агенција за лекови на САД. Се надеваме дека ќе добиеме современи дигитални производи наменети за сите пациенти со дијабетес во Македонија, а не цената да биде пресудна“, истакна Велев. Тој предупредува дека со постојните помагала пациентите не добиваат квалитетна грижа и дека системот мора да се усогласи со светските стандарди.
„Со она што сега располагаме, тоа не е по никакви стандарди. Компанијата Тајсон Био веќе три години не ги произведува глукомерите кои ние ги користиме, а како ги има во нашава земја, навистина немам објаснување. Самата компанија вели дека не е конкурентна на пазарот, а кај нас сè се набавува по најниска цена. Бараме хибридни системи за децата и младите со дијабетес тип 1 кои ќе им обезбедат квалитетен живот, без никакви компликации и со контрола на секои шест месеци. Со таквите хибридни системи практично станува збор за автоматска испорака на инсулин, при што за секоја индивидуа дозирањето и времето на примање е различно. Наместо парите да ги трошат за лекување на последиците од дијабетот, надлежните да ги насочат во набавка на современи инсулински пумпи и сензори. Од Сојузот на здруженија на лица со дијабет уште еднаш со апел до Владата и Министерството за здравство – сите 3500 кои се на инсулин да имаат медицинско помагало што постојано и точно ќе ја контролира гликемијата. Меѓутоа реалноста со која се соочуваат овие граѓани е далеку од розева. Едвај девет проценти или околу 300 лица имаат инсулински пумпи што овозможуваат поквалитетен живот. Останатите, чекајќи на современи помагала, речиси секој ден одат по лекари“, посочи Велев, и додаде дека очекуваат покана за средба со Министерството за здравство и лекарите од Националната комисија за дијабетес. „Досега не сме одржале состанок за да почнеме да зборуваме и да ги решаваме проблемите“, потенцира Велев.
Анита Буховски
фото: Unsplash
