Рускиот претседател Владимир Путин отсекогаш бил мајстор за манипулации, а неговиот последен маневар со американскиот претседател Доналд Трамп уште еднаш покажува колку е вешт да манипулира со ситуации во своја полза. Неодамнешниот телефонски разговор меѓу двајцата лидери, кој номинално имаше за цел да најде пат кон мирот во Украина, всушност ја покажа способноста на Путин да го надмудри Трамп додека прави отстапки без да се откаже од ништо од суштинска вредност, наведува порталот Хил.
Од самиот почеток Путин го постави тонот, оставајќи го Трамп да чека повеќе од еден час пред да ја прифати поканата. Овој временски интервал, за време на кој Путин учествуваше на телевизиска конференција со руски бизнис-лидери, не беше случаен. Тоа беше пресметан потег на моќ, со кој Путин ја потврди својата доминација, не само над Трамп, туку и пред неговата домашна публика во Русија, наведува порталот Хил. Овој настан потсетува на слично понижување што го претрпе Стив Виткоф, специјалниот пратеник на Трамп, кој наводно морал да чека осум часа пред да се сретне со Путин во Москва. Оваа театралност има јасна цел: да се испрати порака дека Путин ја контролира ситуацијата, поставувајќи ги условите по свое темпо.
Opinion – Putin’s calculated move with Trump shows Russia’s edge https://t.co/ZqbtUbZR9i via @YahooNews
— Cindy Takaht (@CindyTakaht) March 25, 2025
Кога разговорот конечно започна, Путин брзо ја покажа својата тактичка предност. Додека Трамп и украинскиот претседател Володимир Зеленски, наводно, барале целосен прекин на огнот, Путин понудил само ограничен прекин на нападите врз украинската енергетска инфраструктура – далеку од она што Трамп веројатно го очекувал. Дури и овој полуакт беше претставен со двојна вредност, при што Кремљ изјави дека паузата ќе се однесува само на енергетската инфраструктура, додека Белата куќа предложи да се однесува на пошироката инфраструктура.
Со оглед на тоа дека Русија има историја на толкување договори во согласност со нејзините сопствени интереси, тешко дека Москва ќе се согласи на пошироко толкување. Поверојатно е дека Путин сам ја дизајнирал оваа понуда, знаејќи дека тоа е најмалата отстапка што може да ја направи додека го држи Трамп ангажиран. Овој вешто направен „компромис“ му овозможи на Путин да дејствува кооперативно, истовремено задржувајќи ја способноста на Русија да продолжи со пошироките воени операции во Украина, каде што ја има предноста поради недостатокот на човечки ресурси на Украина и двоумењето на Трамп во однос на воената помош, наведува порталот Хил.
И покрај зголемените жртви и огромниот економски напор, Русија остана немилосрдна во нејзината потрага по територијални освојувања. Одбивањето на Путин да се согласи на сеопфатен прекин на огнот гарантира дека неговите сили можат да продолжат со офанзивата, консолидирајќи ги позициите во Источна Украина и продолжувајќи со бомбардирањето на украинските градови и инфраструктура. Овој пристап веќе доведе до убиени и повредени десетици илјади украински цивили, како и штета од околу половина трилион долари. Во меѓувреме, Украина постигна значителни успеси во нападите врз руската енергетска инфраструктура, директно загрозувајќи го еден од клучните извори на приходи на Кремљ за финансирање на војната. Сепак, и покрај овие неуспеси, Путин останува уверен во својата долгорочна позиција, особено со оглед на реториката на Трамп што сугерира промена во американската политика.
Она што ја прави оваа ситуација уште поповолна за Путин е очигледната подготвеност на Трамп да прифати отстапки кои ја ослабуваат позицијата на Украина. Во својата изјава по повикот, Кремљ истакна дека напредокот кон мирот ќе бара прекин на западната воена помош и разузнавачка поддршка за Украина. Трамп веќе ја сигнализираше својата подготвеност да ја забави испораката на оружје и да го ограничи споделувањето разузнавачки информации – потег што е директно усогласен со интересите на Русија. Со ставање на можноста за прекин на огнот во игра, Путин може да го задржи Трамп ангажиран додека истовремено принудува дополнително повлекување од Соединетите Држави, свесен дека секое намалување на помошта од Западот само ја зголемува преговарачката моќ на Русија во конфликтот. Пристапот на Трамп веќе му донесе на Путин низа победи.
Второ, практично ги уништи сите надежи за идното членство на Украина во НАТО, слабеејќи ги нејзините долгорочни безбедносни перспективи. И трето, со отворено кршење на меѓународното право, сугерирајќи Украина да ѝ отстапи територија на Русија, Путин ја промени целата динамика на ситуацијата. За Путин тоа не се мали придобивки, тие се клучни чекори кон остварување на неговите воени цели без потреба од значителни отстапки. Нејзината крајна цел останува непроменета: повторно да ја воспостави руската доминација над Украина, да ја диктира нејзината надворешна политика и да ја консолидира контролата врз регионите кои Москва незаконски ги анектираше.
Фактот дека овие региони сега се формално интегрирани во Русија преку правни инструменти дополнително укажува на намерата на Путин да го направи ова територијално освојување трајно. Дури и додека ги продолжува овие преговори, Путин веројатно гледа можност да купи време, да ги консолидира своите придобивки и на крајот да претстави рамка за „мир“ што ја зацементира територијалната експанзија на Русија, а истовремено му нуди на Трамп политичка победа што може да ја продаде дома.
Со Трамп во Белата куќа, Путин би можел да најде лидер подготвен дополнително да го намали американскиот притисок врз Русија, да ги укине санкциите, па дури и да ги обнови економските врски, а сето тоа ќе биде од корист за Москва, додека Украина ќе ја остави во нестабилна позиција. Во меѓувреме, очекувано беше одмерен одговорот на Зеленски на поканата на Трамп и Путин. Зеленски е свесен за непредвидливата природа на Трамп и сè уште е под впечаток на неговата лична средба со Трамп во Овалната соба. Тој претпазливо прифати ограничен прекин на огнот во енергетската инфраструктура, истовремено ставајќи до знаење дека суштинските барања на Украина и понатаму не се преговараат и дека Киев го задржа правото да одредува свои сојузи и воени партнерства.
За Украина, секоја дискусија за замрзнување на конфликтот долж сегашната линија на фронтот е неодржлива доколку Русија не ги повлече воените дејствија за освојување на територија и не дозволи меѓународен мониторинг да обезбеди усогласеност со меѓународното право. Без такви гаранции, секој прекин на огнот ризикува да стане де факто признавање на нелегалните територијални освојувања на Русија. Сепак, се чини дека Зеленски ја испушта од раце ситуацијата и секој ден станува послаб.
Стратешкото трпение на Путин продолжува да вродува со плод. Искористувајќи го трансакцискиот пристап на Трамп кон дипломатијата, тој се постави себеси во позиција да може да ги диктира условите на преговорите, а истовремено да извлекува отстапки од САД. Ако Трамп го гледа својот ограничен договор со Путин како дипломатски успех, тоа само го зајакнува верувањето на Путин дека може да обезбеди уште поповолни услови во иднина. Реалноста е дека Путин нема вистински интерес за мир, барем не под услови кои вклучуваат враќање на украинската територија или враќање на статус кво од пред 2014 година. Со оглед на тоа што Трамп сега му нуди можност, Путин го искористува моментот, ја игра долгата игра и обликува наратив што го одржува Западот поделен и Украина ранлива. Како што војната се одолговлекува, останува прашањето: Дали САД ќе ја препознаат манипулацијата на Путин каква што е, или ќе му дозволат да продолжи да ги диктира условите на преговорите? Ако историјата е некаква индикација, Кремљ се обложува на второто и досега беше во право, се заклучува во текстот објавен на порталот Хил.
