Милошоски уверува дека отворањето на оваа тема не е дефокусирање од економската криза, ниту пак, е поврзано со претстојните локални избори. Сепак, зачудува од каде излезе баш во овој период оваа работа со грбот? Зарем сè друго ни е таман во државата? Или ова е најбитното прашање и тоа најмногу ги мачи граѓаните? Нема ли во моментот побитна тема од менувањето на грбот? На Милошоски му пречи тоа што државниот грб ја ставал Македонија во „ друштво на Белорусија, Таџикистан и Ангола“, ама не го загрижува тоа што државата падна 12 места на Индексот за перцепција на корупцијата и 88-то место го дели со Казахстан, Суринам и Виетнам? Зошто токму сега Милошоски и неговата ВМРО-ДПМНЕ го отвораат прашањето за промена на државниот грб? Изгледа грбот е најважната работа во државата, побитна и од престрелките меѓу младите кои станаа секојдневие, па се вади пиштол и за паркинг место. Побитна и од евроинтеграцијата, борбата со корупцијата, криминалот, сиромаштијата, хаосот во здравството…И додека се полемизира за промената на грбот, нѝ се врати шугата: деновиве е потврдена во основно училиште во кумановско, пренесуваме текст во целост од Вистиномер. Потпретседателот на Собранието и пратеник од ВМРО-ДПМНЕ, Антонијо Милошоски, одговарајќи на новинарски прашања пред презентацијата на наоди од анкета за перцепцијата на јавноста за евроинтеграцијата на државава, го искажа следниот спин околу потребата од менување на државниот грб: Спин: Ако зборуваме за современи државни обележја, засновани на одредена објективна хералдика, тогаш навистина Македонија не сметам дека би требало да остане во друштво со Белорусија, со Таџикистан и со Ангола. Ова се меѓу ретките земји во светот коишто сè уште имаат советска симболика по однос на државните грбови. Сметам дека Македонија има и добро историско наследство, кое може да ги поврзе и АСНОМ, и Илинденскиот период, и претходните периоди на нашата заедничка држава, и тоа да се отслика во еден државен грб којшто би бил подобар и би ги одразувал на еден поквалитетен начин определбите на Македонија, и во таа симболика да биде дел од европското друштво на држави [Извор: Грид.мк; 360 степени – датум: 17.02.2025]
Контраспин: Собранискиот потпретседател и пратеник од редовите на најголемата владејачка партија, Антонијо Милошоски – а и долгогодишен министер за надворешни работи во владите на Никола Груевски – бранејќи ја идејата за промена на државниот грб ја спинуваше вистината и рече дека Македонија треба да има современ државен грб и со неговата симболика да биде дел од европското друштво на држави, а не да остане во друштво на Белорусија, Таџикистан и Ангола. Неспорно и сосема легитимно право на власта, па и не само на власта, туку и на секој од пратениците, е да излезе со иницијатива, заложба, да покрене одреден проблем, вклучително и прашањето за изгледот на државниот грб. Но, зошто токму сега Милошоски и неговата ВМРО-ДПМНЕ (партискиот лидер, премиерот Христијан Мицкоски прв јавно ја обзнани идејата) го отвораат прашањето за промена на државниот грб? Има ли власта анализа какви финансиски импликации ќе има смената на грбот и врз граѓаните и врз државата, со оглед на тоа што ќе треба да се менуваат личните документи, таблите пред институциите, банкнотите….
Милошоски уверува дека отворањето на оваа тема не е дефокусирање од економската криза, ниту пак, е поврзано со претстојните локални избори. Сепак, зачудува од каде излезе баш во овој период оваа работа со грбот? Зарем сè друго ни е таман во државата? Или ова е најбитното прашање и тоа најмногу ги мачи граѓаните? Нема ли во моментот побитна тема од менувањето на грбот? Што е со евроинтеграциите, борбата со корупцијата, криминалот, економските проблеми и сиромаштијата, социјалната несигурност, хаосот во здравството… На улиците се гине како да сме на бојно поле – што од пукотници, што од дивеење во сообраќајот. Овие и многу други прашања не се битни? Ќе стасаат ли тие на дневен ред или „ќе се поттурнуваат под тепих“, како што се турка настрана прашањето за уставните измени и обврската за внесување на Бугарите во Уставот. А во меѓувреме ќе се подгреваат конфликти и етнички тензии и ќе се дебатира за тоа дали ни чинат или не ни чинат државните симболи – грбот, химната, знамето (ДУИ), па ќе се полемизира околу употребата на албанскиот јазик – да биде службен јазик (ВРЕДИ). Истовремено ќе се трага по двотретинско мнозинство – минимум 80 пратенички гласови, колку што се неопходни за да се изменат овие системски закони, ќе се прават калкулации и сето тоа нема да помине без драмолетки во собраниската сала, а и надвор од неа. Така и досега низ годините поминувале вакви и слични иницијативи за разни теми од националниот фолклор, кога собраниската дебата ќе натежне од гнев и омраза, што потоа неизбежно ќе се разлее и во јавноста. И тоа ќе трае ли ќе трае, со месеци и месеци сè додека не се измориме од мудрување и „не си ги извадиме очите“, па да не можеме да видиме дека европскиот воз повторно нè одминал. Впрочем, Милошоски самиот кажува дека дебатата за промената на грбот нема да оди брзо. Иницијативата треба да отвори дијалог преку кој би стигнале до консензус во одреден период, без ограничувања дали тоа ќе се случи за три, шест или девет месеци од сега. Што значи дебата може ќе се развлече девет месеци, ама според Милошоски, ќе добиеме „современ државен грб којшто би бил подобар и би ги одразувал на еден поквалитетен начин определбите на Македонија, и во таа симболика да биде дел од европското друштво на држави“. А, нели, таму во европското опкружување, само нас нè чекаат, онака поплавени, потонати во криминал и корупција. Никако во друштво на Белорусија, Таџикистан или Ангола, ама може со Казахстан, Суринам и Виетнам Милошоски е загрижен што државниот грб ја ставал Македонија во „ друштво на Белорусија, Таџикистан и Ангола“, ама не го загрижува тоа што државата падна 12 места на Индексот за перцепција на корупцијата и 88-то место го дели со Казахстан, Суринам и Виетнам? Северна Македонија годинава според Индексот за перцепција на корупцијата, кој секоја година го објавува Транспаренси Интернешнл, се најде на 88-то место од 180 држави. На скалата каде 0 е најкорумпирана, а 100 е најмалку корумпирана, С. Македонија има 40 поени, односно два поени помалку од 2023 година, кога беше рангирана на 76-та позиција. Од земјите во регионот, полошо рангирани се Босна и Херцеговина на 114-то место и Србија која се наоѓа на 105-то место. Во меѓувреме, Албанија е на 80-то место, Бугарија на 76-то, Косово на 73-то, а Грција на 59-то место. Хрватска е на 63-та позиција, додека Црна Гора на 65-та позиција.
Ова воопшто не го загрижува Милошоски? Или според него доволно е само Македонија да има современ државен грб и „оп“ веднаш ќе бидеме „дел од европското друштво на држави“?!
Извор: transparency.org
Ништо не е поважно од промената на грбот! Изгледа навистина грбот е „најбитната“ работа во државата, побитна и од престрелките меѓу младите кои станаа секојдневие, па се вади пиштол и за паркинг место. А, бидејќи на врвот приоритетната листа на власта се симболите и разни романтичарски теми, останува имамот Муарем Исмаили од Иса Бег џамијата во Чаир да укажува дека премногу лесно се посегнува по оружјето и дека е крајно време општеството да се вразуми и да престане да се самоуништува. Како што го стори тоа деновиве испровоциран од последното убиство во Чаир заради банална расправија за паркинг меѓу две групи млади момчиња: Парампарче се правите, како Тексас станавме, срамота сме на светов. Ако сме стасале дотаму во прв ред во џамија да се молиме, а во џебови кокаин да носиме, налет и на тоа!
И додека се полемизира за промената на грбот, ни се врати шугата, заразна болест која најчесто се јавува кога одржувањето на лична хигиена е на ниско ниво. Речиси истовремено со информацијата за заложбите на Милошоски за промена на грбот стаса и веста дека шугата е потврдена во основно училиште во кумановско Романовце, а во целата држава бројот на заболени лани се зголемил за 46,3 отсто во споредба со 2023 година (според податоците од ИЈЗ).
Но тоа не е сè од палетата „небитни вести“ кои се поклопија со тајмингот на заложбите на власта за промена на грбот. Во Зоолошката градина во Скопје на 11 февруари угинаа седум берберски овци, ама за тоа јавноста дозна дури на 17 февруари од објава на Фејсбук профилот на Зоолошката градина, а истиот ден со соопштение излезе и Агенцијата за храна и ветеринарство (АХВ). Нејасно е зошто требало да поминат шест дена за да се сподели веста со јавноста, или можеби дека се „само“ угинати овци во прашање?! Целата оваа трагикомична ситуација со грбот можеби најдобро се илустрира преку познатата реплика од прислушуваните разговори, онаа на Зоран Ставрески, поранешен вицепремиер и министер за финансии во Владата предводена од Никола Груевски, а сега советник на премиерот Мицкоски: Не знам што праиме. Мислам, ние сме лудаци. Ние сме лудаци. Ова што го правиме е ненормално….. Ние сме лудаци. Ние трошиме на чоколада а немаме леб дома, тоа праиме ние. Којзнае дали тој го посоветувал премиерот дека во овој момент приоритет над приоритетите во државата е промената на изгледот на грбот, па токму на тоа да се стави фокусот и таму да се трошат ресурси, време и енергија. *********** Пак му се „нафрлија“ на грбот . Актуелниот државен грб е усвоен пред речиси 16 години – на 16 ноември 2009 година, со донесување на Законот за грбот на Република Македонија (Службен весник бр 138 ). Во членот 2 од Законот е опишан грбот: (1) Грбот на Република Македонија претставува поле опкружено со житни класје кои се поврзуваат на врвот, испреплетено со плодови од афион и тутунови лисја, што се поврзани на дното со лента прошарана со народни мотиви. (2) Среде во полето се оцртува планина во чие подножје тече река, а зад планината изгрева сонце. А со членот 3 од Законот се прецизира дека: Ликовно-графичкиот приказ на грбот на Република Македонија е составен дел на овој закон.
Фото: Принтскрин Службен весник
Всушност, тогаш се отстрани црвената петокрака ѕвезда од грбот на Народна Република Македонија од 1946 година. Инаку, предлог за отстранување на петокраката дојде уште во 1992 година од тогашниот пратеник Фаик Абди (Собрание, стенографски белешки стр.78). Овој предлог неколку пати ќе го актуелизира пратеникот Никола Поповски. Во 2007 година истото решение ќе го предложи и тогашниот премиер Никола Груевски, а по обезбедена двотретинска поддршка во 2009 година влегува во собраниска процедура, по што во ноември истата година беше изгласан Законот за грбот, токму во периодот кога Милошоски е министер за надворешни работи (2006-2011). Според хералдичките стандарди македонскиот грб се карактеризира како амблем. Во декември 2014 година Владата предводена од Груевски усвои предлог за нов грб, кој беше поддржан и од ДУИ. Станува збор за црвен лав на златно-жолта заднина во форма на штит, како и круна во горниот дел во форма на тврдина. Но, тогашната владина коалиција на ВМРО-ДПМНЕ и ДУИ не успеа да го реализира докрај овој предлог, бидејќи беше неопходно двотретинско мнозинство гласови во парламентот.
Фото: heraldika.org.mk
По повеќе од една деценија прашањето за менување на грбот повторно го отвори премиерот Христијан Мицкоски. На 12 февруари тој одговарајќи на новинарско прашање потврди дека партиите од владејачката коалиција ВМРО-ДПМНЕ и „Вреди“ разговарале на оваа тема:. Ова прашање го отворивме. Ние сме една од двете постсоцијалистички држави што сè уште го имаат стариот државен грб, со некои мали модификации. Мицкоски потсети дека договор за менување на државниот грб имало меѓу ВМРО-ДПМНЕ и ДУИ во 2014 година, кога двете партии беа во иста влада. Официјален предлог за нов грб нема, меѓутоа во јавноста се шири дебатата за оваа тема Од ВРЕДИ се подготвени да преговараат за промена на грбот, но истовремено бараат да се смени химната и дефиницијата за албанскиот јазик. Ова го изјави лидерот на Движење Беса, Биљал Касами во емисијата Дејли клик, на ТВ 21 Во принцип сме подготвени да разговараме за промена на грбот, но во еден пакет со промена на химната, со промена на дефиницијата за албанскиот јазик кој во Уставот се води како 20% и секако со решавање на некои други проблеми со што државата ќе влијае на мултиетничката реалност на општеството на РСМ и нејзиниот пат кон ЕУ…Барања а не условувања, уставни барања, во случајов ова се барања на коалицијата, на албанскиот дел од коалицијата …Сепак, помеѓу коалициските партнери во Владата нема консензус на оваа тема. ЗНАМ не ја гледа потребата за промена на државниот грб. Лидерот на оваа партија, Максим Димитриевски смета дека актуелниот грб ги отсликува македонската историја и реалност: Сите тие симболи нам нѝ значат вклучувајќи го и лавот и сонцето од Кутлеш коешто за жал согласно преспанскиот договор повеќе не е составен дел од таа иконографија. Но, како и да е – исто така е и петокраката. Јас лично сметам дека овој грб којшто државата во моментов го има ги задоволува сите потреби и од историски континуитет и од географски континуитет и ја отсликува реалноста на македонскиот народ и држава. Ние од ЗНАМ сметаме дека не треба да се дозволи од државните обележја да имаме дополнително наметнување на политиката и партизација. Предлогот не го поддржува ниту опозициската СДСМ. Ние сметаме дека државниот грб сосем соодветно ги отсликува сите хералдички карактеристики на ова поднебје. Јасен е континуитетот и од придобивките на Народноослободителната и антифашистичка војна, нема никаква поделба во однос на етнички групи. Доколку има таква иницијатива со сите демократски средства најостро ќе се спротивставиме на промена на државниот грб, вели претседателот на СДСМ, Венко Филипче И за ДОМ е неприфатлив предлогот за промена на државниот грб. Партијата ја повикува власта да не прави дефокус на јавноста од потребата да се фати во борба против корупцијата, аерозагадувањето, здивените цени во маркетите и на електричната енергија, а сè заради зголемување на сопствениот рејтинг пред претстојните локални избори. ДУИ, пак, очекува да се отвори и прашањето за знамето. Пратеникот Блерим Беџети вели дека и Албанците во земјава треба да го чувствуваат државното знаме како свое. Според него, националното знаме на Македонците треба да се одвои од државното. Тој вели дека партијата би учествувала и во дискусиите за промена на државниот грб, химната, како и за отстранување од Уставот на формулацијата за албанскиот јазик. Секако и во делот на Законот за албанскиот јазик, но и за државното знаме за да има чувство дека е на сите. Мислам дека во овој пакет, македонското национално знаме треба да се одвои од државното знаме А од ЛДП предлагаат, рисот кој се наоѓа и на металната петденарка и на националниот фудбалски дрес, да го краси и државниот грб. Сметаат дека нема да создаде проблеми со соседните држави, потекнува од Шар Планина и ќе симболизира поглед кон иднината, наместо „враќање назад во минатото“. За промена на државните симболи и измената на Уставот е потребно двотретинско и Бадентерово мнозинство во Собранието. Сите коментари и забелешки поврзани со овој и другите написи на Вистиномер, барањата за корекции и појаснувања, како и предлозите за проверка на изјавите на политичарите и ветувањата на политичките партии, можете да ги доставите преку овој формулар Извор: Новинска агенција МЕТА
