ЕК нагласува дека има Стратегијата за развој на казнено-поправниот систем 2021-2025, но потенцира дека за нејзина целосна имплементација потребни се средства, дополнителен кадар и политичка посветеност. ЕК забележува дека била формирана меѓуресорска група за следење и оценување на спроведувањето на Стратегијата.

Дополнителна загриженост, која ја нотира ЕК е пренатрупаноста на затворите. Според податоците од март 2022 година станува збор за 2.462 осудени и приведени лица. Приоритет треба да биде реновирањето на најзапуштената зграда во Идризово, согласно пепораките на европскиот Комитетот за превенција на тортура, а за професионалноста на менаџирањето на затворите потребно е назначувањето на директорите, вклучувајќи ги оние кои се в.д. да биде исклучиво врз основа на Законот за извршување санкции од 2019 година. 

Потребно е продолжување на редовните контроли на затворите. Како проблем, кој постојано се повторува е нотирана корупцијата во затворите, која во извештајот го доби епитетот ендемска. Во документот на ЕК се споменува дека во февруари оваа година е усвоен годишен план за борба против корупцијата и тоа треба да се спроведе.

Забележано е дека по усвојувањето на програмата за почетна и континуирана обука и специјализација на службеници, конечно профунционирал затворскиот тренинг центар во Идризово и се организираат обуки за нововработените.

И натаму проблем е недостигот од здравствена заштита и соодветни мерки за лекување на зависноста од дрога во затворите, што останува прашање на сериозна загриженост и нешто што треба да го реши Министерството за здравство.

Надворешниот механизам за надзор врз полицијата, вклучително и за затворската полиција, се уште не е целосно функционален, забележува ЕК, додавајќи дека Собранието се уште ги нема избрано претставниците од трите граѓански организации. Мора да се решат прашања од минатото што влијаеле врз ефективното учество на претставници од граѓанското општество, вклучително и продолжување на нивниот едногодишен мандат, нагласува ЕК.

Во 2021 година, механизмот за граѓанска контрола на Народниот правобранител постапил по осум претставки, две против полициски службеници и шест против припадници на затворската полиција, што претставува намалување од претходната година, кога постапувала по 21 претставки.

Поднесе едно барање до Јавното обвинителство за покренување на постапка за утврдување кривична одговорност, наспроти десет слични барања во 2020 година. Ова доведе до постапување по предмет пред Основниот кривичен суд Скопје за малтретирање при вршење на должност од страна на полициски службеник.

Во 2021 година, соодветното одделение во Јавното обвинителство отвори 91 нови случаи (кривични пријави) против 213 лица со полициски овластувања или припадници на затворската полиција кои се осомничени за извршување на кривични дела.

Како резултат на истрагите, 33 лица беа обвинети, беа поднесени 20 предлог-обвинителни акти и беа изречени првостепени пресуди против 50 лица (шест затворски казни, 36 условни казни, четири глоби и четири ослободителни пресуди) во 2021 година.

-Има потреба од засилено подигнување на свеста околу надворешниот механизам за надзор врз полицијата за да се постигне добро разбирање на системот. Сите пријавени случаи мора да се истражат без одлагање, а заштитните механизми против несоодветно постапување од страна на полицијата мора систематски да се спроведат. Во 2021 година, Одделот за внатрешна контрола и професионални стандарди во рамките на Министерството за внатрешни работи постапуваше по 63 претставки околу употребата на прекумерна физичка сила од страна на полициски службеници (65 претставки во 2020 година), од кои 19 беа утврдени дека се неосновани, а кај 40 недостасуваа докази. Беа поднесени три кривични пријави за несоодветно постапување при вршење на должност и беше поднесено едно известување до Јавното обвинителство, се наведува во извештајот на ЕК.

Процесот на враќање во општеството на лицата, кои ја отслужиле затворската казна треба да се реализира преку меѓуинституционална соработка меѓу затворите и пробациската служба.