Масимо Морати, автор во „Osservatorio Balcani“, во интервју за српската ТВ Н1 вели дека ситуацијата во Србија се развива брзо и дека владата нема капацитет да одговори на грижите и барањата на луѓето. Тој исто така посочува дека Европската унија и САД имаат двојни стандарди во однос на Србија и дека реакциите на ЕУ се „непостоечки“ и не се во согласност со нејзините вредности. Интервјуто со Морати го пренесуваме во целост: Српските граѓани протестираат веќе три месеци по уривањето на настрешница во Нови Сад, при што загинаа 15 лица. И гледаме протести на студенти, професори, наставници. Како ја гледате моменталната општествено-политичка ситуација во Србија? Тоа е ситуација која секојдневно се развива многу брзо и станува сѐ поголема и поголема. Сето ова не започна со уривање на настрешница во Нови Сад. Тоа би го поврзал со пукотниците во училиштето Рибникар и во Младеновци, кои ги разбудија луѓето, повторно се почувствуваа мобилизирани. Владата нема капацитет адекватно да одговори на загриженоста на луѓето за безбедноста во училиштата и демократијата, бидејќи сите се сеќаваме дека изборите во декември минатата година беа многу контроверзни. И сега гледаме недостиг на доверба дека јавните работи, ваквите значајни јавни работи, се извршуваат на вистински начин. Затоа, има прогресивна ерозија на довербата на луѓето и студентите во институциите. И затоа тоа што го гледам е многу проблематично. А како ја гледате реакцијата на владата? Видовме напади, навреди. Го видовме тој среден прст на луѓето што протестираат. Го видовме тој провладин митинг во Јагодина. Па, како ви изгледа сето тоа?
Треба да се направи разлика меѓу реакциите на функционерите кои од една страна ветуваат станови за млади студенти, а од друга страна спомнуваат распоредување на специјални полициски единици, без реално да имаат причина за тоа. А сведоци сме и на она што се случува во позадина. Го видовме средниот прст и тоа беше, знаете, прилично проблематичен гест. И искрено, знаете, не е убаво да се поврзува таквиот прст со српскиот народ, како што пишуваше на еден транспарент. Видовме и распоредување на луѓе кои се обидуваа да ги заштитат тие транспаренти. Не знаеме кои се, од каде доаѓаат, кој ги плаќа. Многу од она што се случува во позадина, зад сцената, како што е протерувањето на 13 работници на невладини организации поради сомневање дека организирале некаква револуција. Значи, владините функционери ги спомнуваа овие обоени револуции, но искрено, мислам, толку е тешко да се докаже и нема докази за такво нешто. Затоа, се прашувам дали ова е повеќе наратив кој служи за зацврстување на редовите на поддржувачите на владата, а не за вистинска загриженост. И би помислил дека митингот во Јагодина веројатно беше начин за збивање на редовите на владините поддржувачи. Мислам дека тоа е мојата анализа. Видовме дека Владата вчера декласифицираше некои документи. Дали е тоа малку предоцна? Па, мислам дека никогаш не е доцна, бидејќи судството мора да си ја заврши работата, обвинителот да си ја заврши работата, обвиненијата да се потврдат. Правдата мора да биде задоволена. Сепак, тие рекоа дека ги објавиле сите документи пред неколку месеци. Сега велат дека има уште документи за објавување. Така, луѓето веројатно сега се прашуваат дали ова е сѐ или има нешто друго што треба да се објави? Искрено, како што рекоа демонстрантите, луѓето имаат право да знаат што се случува, како се доделуваат јавните договори, што се случува во деловното уредување, бидејќи тоа е во сечиј интерес. Луѓето имаат право да знаат и затоа протестираат. Студентите беа нападнати и од владини функционери и од таблоидите. Видовме многу напади, но не видовме вистинска и силна реакција од Европската Унија. Зошто мислиш дека е тоа?
Да, реакциите беа изненадувачки благи, па дури и непостоечки, да бидам искрен. Основните вредности на Европската Унија, како што велите, се демократијата, правдата, почитувањето на владеењето на правото и почитувањето на човековите права. Така што јас сум малку загрижен што нема јасна порака од ЕУ во однос на нејзиниот однос со Србија. И мислам дека студентите и јавноста овде сфатија дека ваквите пораки што доаѓаат се нејасни и сите се загрижени. Очекувам да има реакција во наредните денови и недели. Но, досега, мислам дека можеше малку повеќе како поддршка на основните вредности на ЕУ. И ја видовме реакцијата од САД, од Ричард Гренел велејќи дека САД не ги поддржуваат оние што ги напаѓаат институциите затоа што не им се допаѓа владата. Тоа звучеше малку смешно бидејќи пред четири години нивниот претседател го повика народот да упадне во зградата на Конгресот. Но, како ја гледате таа реакција? Речиси слични реакции имаме и од Русија и од Пекинг. И, знаете, луѓето сега велат дека ако на САД, Русија и Кина не им се допаѓаат овие протести, се чини дека тие прават нешто како што треба. Да, во сите години кога сум во земјите од поранешна Југославија, тие секогаш велеа дека меѓународната заедница има двојни стандарди. Оваа недела, како што истакнавте, ова е очигледно двоен стандард. Во истата недела кога беа помилувани лицата кои го нападнаа Капитол Хил, Гренел вели дека луѓето не треба насилно да преземаат институции и дека не треба да се користи сила за преземање институции. Мислам дека двојните стандарди овде се јасни и очигледни за сите. Но, она што е уште позагрижувачки е што тие кажуваат работи што се неточни,бидејќи немаше насилство во име на учесниците и беше многу мирно, многу организирано. Насилството дојде од непознати лица, според податоците на невладините организации имало најмалку 50 напади врз демонстранти. Тоа се работи за обвинителот, не само да ги казни овие луѓе туку да даде пример за да не му текне на никого слично. Извор: Новинска агенција МЕТА
