Модерните јавачи на апокалипсата олицетворени во политичките партии, и оние на власт и оние во опозиција, покосија стотици илјади млади луѓе принудувајќи ги да се иселат од родната земја во потрага по нормален живот. Овој злостор и „геноцид“ кон сопствениот народ е поголем од сите оние асимилаторски политики водени во минатите векови од страна на нашите соседи. Ако сакате некому да му ја објасните состојбата во која се наоѓа нашава држава, иако карактеризирањето на Македонија како држава е навистина незаслужен комплимент, без да изустите ниту збор, доволно е да го однесете на централниот градски плоштад во Скопје каде реата од канализацијата која тече под валканите ѓоа мермерни плочки, ќе му го даде вистинскиот одговор.
Покрај задушливата смрдеа ретко што друго може да ви асоцира дека се наоѓате во главниот град на државата која некогаш се викаше Република Македонија. Околу вас не се слуша македонскиот јазик, ниту пак од уличните свирачи може да чуете некоја македонска песна, мелосот повеќе потсетува како да сте во некоја земја од Блискиот Исток, ориенталните мириси од кои доминира мирисот на овчата маст, како и „стајлингот“ на минувачите околу вас само го потврдуваат тој впечаток.
Како за 30 години успеавме да ја загубиме државата?…Ако ги занемариме бесмислените теории дека сме наследници на Александар Македонски и ако барем малку се потрудиме во историските факти да ја пронајдеме нултата точка од каде некој човек почувствувал дека е Македонец и дека се разликува од оние кои живееле околу него, ќе се задржиме на втората половина на осумнаесеттиот и почетокот на деветнаесеттиот век. Тогаш, некои жители на Отоманската империја кои живееле на територијата наречена Македонија сфаќаат дека се разликуваат од нивните соседи Бугари, Срби, Грци, но и од Турците, Арнаутите, Власите и другите националности кои знаеле да продефилираат низ оваа територија, секоја од нив оставајќи дел од својот семенски материјал сакајќи да ја обележи територијата и можеби во иднина да ја присвои.
Населението кое живеело на овие простори, пред сè поаѓајќи од линијата на помал отпор се приклонувало кон оние кои му нуделе полесен живот, а за возврат не барале многу, доволно било да се промени презимето, црквата, јазикот или училиштето, а за сè друго ќе се погрижат новите сонародници. И така сиротиот Македонец, секогаш каскајќи зад другите, ниту се образувал, ниту стекнал материјални богатства, ниту пак свест дека треба да има своја држава. Софија, Белград, Атина биле местата каде се живеело подобро, каде немало зулуми, данок во крв, пљачкосување од страна на башибозукот, но немало ни сопствен дом, сопствен јазик и сопствен идентитет.
Но и покрај асимилаторските тенденции на соседите, поединци успеале барем во еден дел од своите животи јавно, јасно и гласно да се декларираат како Македонци и нивниот глас да се чуе во Санкт Петербург, Лондон, Париз, Виена… за да биде сведоштво за тоа дека на територијата наречена Македонија живееле Македонци кои зборувале македонски јазик и се разликувале од своите соседи. Ѓорѓија Пулевски, Димитрија Чуповски, Крсте Мисирков… не биле доволни да мобилизираат доволен број од македонското население, ниту пак да ги убедат влијателните политичари на големите сили дека Македонија треба да биде независна држава на македонскиот народ.
Па така, од немајкаде едно востание кое траело онолку време колку што било потребно да се мобилизира турската војска и од Битола да дојде до Крушево пешки, е единствениот „пиемонт“, за кој како давеник за сламка се фаќаат модерните историографи за да ја потенцираат „вековната борба против турското ропство“.
Нашата неспособност здушно ја користат соседите кои ја земаат работата во свои раце и ја бркаат Турција отаде Босфор,а ослободената територија одново ја поробуваат, распарчувајќи ја на три дела.
Во периодот пред и потоа Македонецот се бори сам против себе, а за интерес на другите. Голем број од единиците на српската, бугарската и грчката армија се пополнети од Македонци кои во Втората Балканска војна се борат меѓу себе создавајќи го синдромот на самоуништување кој сè уште е spritus movens на секој Македонец. Рамнодушноста со која денес се прифаќа реата од градскиот плоштад во Скопје само зборува за тоа дека ние како нација воопшто не сме еволуирале во насока на зацврстување на нашиот идентитет, туку напротив, ерозијата на македонското национално ткиво како рак се шири сè повеќе и повеќе.
Но ,како велат, будалиот и Господ го чува, па така за време на Втората светска војна ни се насмевнува среќата и Македонецот добива своја држава, свои институции, школи, факултети, театри, црква, успева колку толку да изгради одредена економија која овозможува нормален живот и за прв пат во историјата создавање на средната класа како темел на секое нормално, модерно општество. Со распадот на заедничката федерација, Македонија успева да стане независна, суверена и самостојна, а Македонецот конечно да има своја национална држава. Но синдромот на самоуништување ниту ора ниту копа, туку си тлее и „седи во секој од нас и го чека вистинскиот час“.
Со промена на секоја влада, од година во година, состојбите стануваат сѐ полоши и полоши, но подносливи. Системот од поранешна Југославија сè уште функционира по инерција и дава впечаток дека институциите функционираат и си ја вршат својата работа, сè до оној кобен момент пред 17 години кога на власт во Македонија доаѓа ВМРО-ДПМНЕ предводена од Никола Груевски.
За период од 10 години тој успева целосно да ја уништи, искраде и обезличи македонската држава, преку проектите за антиквизација , „Скопје 2014“, огромниот грабеж на народни пари и уништување и присвојување на демократските институции. Тој ги уништува основните постулати на една модерна држава, воведувајќи своевидна диктатура, грубо пресметувајќи се со неистомислениците и правејќи од Македонија лична сопственост. Девастацијата на македонското општество отиде до таму што дури и кроткиот понизен, послушен граѓанин (или посоодветно – поданик, кој „кубурот го чува за зловреме“) срамежливо ја крена главата против режимот и со помош на нашите пријатели од надвор успеа да ја поврати државата и да влее малку надеж за иднина. Но залудно, оние кои дојдоа по Груевски продолжија со самоубиствената политика на разградување, распродавање и уништување на секоја сегмент кој барем малку од Македонија правеше пристојна самоодржлива држава. Во седумте години кои следеа по Груевски растурањето на системот дојде до тој степен што ниту една институција, буквално ниту една институција, ниту пак сегмент од животот не функционира.
Корупцијата стана секојдневие, во државава не можат да се извадат лични документи, образовниот и здравствениот систем дишат на жабри, само партиските војници и послушници можат да напредуваат во кариерата, одговорност не постои, политичарите си ги зголемија платите за 78%, а ги намалија казните за кривичните дела поврзани со злоупотреба на службената положба и овластување, осудените криминалци седат дома наместо во затвор…
Сето ова е резултат на синдромот на самоуништување и немањето сенс за сопствениот идентитет и држава. Модерните јавачи на апокалипсата олицетворени во политичките партии, и оние на власт и оние во опозиција, покосија стотици илјади млади луѓе принудувајќи ги да се иселат од родната земја во потрага по нормален живот. Овој злостор и „геноцид“ кон сопствениот народ е поголем од сите оние асимилаторски политики водени во минатите векови од страна на нашите соседи. Но погубноста на овие политики на нашите политичари е во тоа што овој пат самите си ја сечеме гранката на која седиме.
За жал, јас не гледам дека во догледна иднина оваа тенденција на самоуништување би била спречена, туку напротив, таа само ќе продолжи сè до оној момент кога природните закони ќе определат кој е доволно јак да преживее, а кој не. Македонецот повеќе ја губи таа сила и ја пропушта шансата која му ја даде историјата да има, но и да одржи, изгради и унапреди сопствена држава. Нашите внуци распрскани по светот ќе стануваат на некоја друга химна, ќе се заколнуваат пред некој друг устав, ќе целиваат некое друго знаме и самите несвесни дека се спасиле од синдромот на самоуништување, бидејќи нивните предци успеале да го направат невозможното да се уништат самите себеси. Нам не ни требаат ниту гордост, нескршливост и слични празни фантазмагории; ни треба ред, функционален правен поредок со владение на правото и последично лична одговорност. Тоа остварување би било сосема доволно за вовед во речиси нормална држава. До тогаш, Господ да ни е на помош.
Мартин Гавриловски (Авторот е адвокат)
