Европските лидери го реконструираат пристапот кон продажбата на оружје на Турција додека се наѕира договорот за Украина. Во знак на затоплување на европско-турските односи, европските лидери почнаа да го креваат своето противење за клучните продажби на воена техника, на Турција добро познатиот ривал на Грција. Потегот доаѓа откако Турција, втората по големина армија на НАТО, се смета дека потенцијално игра клучна улога во безбедносните цели на Европа, додека сомнежите се зголемуваат за посветеноста на Вашингтон на одбраната на континентот. Грција во исто време за овој чин бурно реагира против Франција поради потенцијалната продажба на ракетата воздух-воздух Метеор на Турција. Продажбата на ракетите и турската понуда за набавка на европскиот „Еурофајтер“ се заканија дека ќе ја избришат воената предност на Грција во однос на нејзиниот ривал Турција. И покрај тоа што Франција и Грција неодамна потпишаа договор за одбрана, францускиот претседател Емануел Макрон, наводно, ги отфрлил грчките повици за блокирање на продажбата на ракетите на Турција.
„Мислам дека одлуката на Франција е поврзана со она што се случува во Украина“, тврди професорот за меѓународни односи Федерико Донели од Универзитетот во Трст во Италија.
„Турција и европските земји имаат ист геостратешки интерес. Ако ја прашате Турција и турските креатори на политиката, за нив, главната закана за безбедноста и стабилноста на земјата и интегритетот на земјата останува Русија. Така што мислам дека во оваа точка Франција, Турција, дури и другите европски земји се спојуваат по истото прашање – додава Донели.
Турција геостратешка сила за Европа
Со повеќе од 800.000 персонал во своите вооружени сили, вклучително и резервисти, Турција е втората по големина армија на НАТО. Значењето на турската војска за европската безбедност би можело да се зголемува со заканата од Русија и Вашингтон кои бараат Европа да преземе поголема одговорност за својата одбрана.
„Сметаме дека е важен дел од заедничкиот сојуз да се засили Европејците додека Америка се фокусира на области во светот кои се во голема опасност“, предупреди потпретседателот на Соединетите Американски Држави Џеј-Ди Венс на овомесечната Минхенска безбедносна конференција.
Лошата состојба на Турција за човекови права ги затегна односите со Европската Унија, заедно со авторитарната репутација на турскиот лидер Реџеп Таип Ердоган. Но, таквата загриженост е надмината од безбедносните стравови.
„По руската инвазија на Украина. Турција почнува да се доживува од членките на НАТО како важен сојузник“, објаснува Донели.
„Можеби тоа не е најдобриот сојузник досега бидејќи знаеме дека Турција не е лесен партнер, но во исто време е и најкорисен.
Русија колективна закана за Европа?
Европските лидери се состанаа овој месец за да разговараат за Украина и за безбедносната закана со која се соочува континентот. Со оглед на тоа што турската армија ги менаџира своите европски колеги, Анкара вели дека може да одигра клучна улога во одбраната на Европа.
„Европските сојузници разбраа дека без Турција не можеме да ја продолжиме одбраната на европскиот континент и евроатлантската безбедност“, тврди советникот на турскиот претседател Месут Касин.
„И дали Турција е подготвена да ја поддржи оваа европска безбедносна и одбранбена способност? Одговорот е „да“ – вели тој.
Украинскиот претседател Володимир Зеленски, исто така, внимава на турската војска. За време на неговата посета на Турција во вторникот, Зеленски ја подвлече важноста на украинските сојузници да распоредат војници за да гарантираат каков било мировен договор постигнат со Русија.
„Две прашања кои се многу, многу важни: силна украинска армија и распоредување во Украина на други армии како од Европа и САД, нашите партнери“, изјави Зеленски на заедничката прес-конференција со Ердоган.
Зеленски рече дека разговарал за ова прашање со Ердоган, но дека е премногу рано да се открие исходот од разговорите. Додека Ердоган има блиски врски со својот украински колега, турскиот лидер одржува добри односи и со рускиот претседател Владимир Путин. Турската војска учествуваше во некои од најтешките мировни операции на ОН во светот, од Косово до Сомалија. Сепак, рускиот министер за надворешни работи Сергеј Лавров ја отфрли можноста за присуство на мировници на НАТО во Украина. Како и да е, важноста на големата и способна турска армија сè уште би можела да игра клучна улога во Европа, бидејќи европската загриженост расте во врска со сигурноста на нивниот американски сојузник.
