Партијата ВМРО-ДПМНЕ во предизборната програма „Платформа #1198 – Македонија повторно твоја“ за единаесеттите по ред парламентарни избори кои се одржаа на 8 мај 2024, меѓу останатите ветувања за социјалната грижа и подобрување на животниот стандард на пензионерите, најави носење закон со кој ќе им се овозможи да учествуваат на пазарот на труд без откажување на правото на пензија.
Ветување: ПЕНЗИЈА ПЛУС ПЛАТА За пензионерите кои биле во редовен работен однос до највисоко дозволената возрасна граница за работа, законски ќе овозможиме да учествуваат на пазарот на труд без откажување на правото на пензија. На овој начин би се помогнало да се намали недостатокот на квалификувана работна сила и значително би се зголемил стандардот на оваа категорија граѓани. Оваа мерка ќе биде применлива само за оние работни места за кои работодавачите ќе докажат дека не можат да најдат лице кое е невработено.
[Извор: Предизборна програма „Платформа #1198 – Македонија повторно твоја“ (стр. 147) ; датум: 26.05.2024]
ОБРАЗЛОЖЕНИЕ: Собранието на С. Македонија на 49. седница во редовна постапка, на 20.05.2025 година го донесе Законот за работно ангажирање на лица. Законот предложен од група пратеници нема да ги лиши лицата ангажирани во согласност со овој закон од веќе стекнати права, како социјална помош, надомест поради невработеност, семејна или старосна пензија, како и стипендија или правото на редовни студии.
Во оваа законска категорија граѓани спаѓаат пензионерите, студентите, сезонските работници, а особено оние ангажирани во земјоделството, овоштарството, угостителството и во сервисните дејности, невработените, но и вработените, лица помлади од 18 години, кои ги исполнуваат условите за работа, како и странците со регулиран престој, појасни Бојан Стојаноски, пратеник од пратеничката група на ВМРО-ДПМНЕ и коалицијата „Твоја Македонија“.
Законот за работно ангажирање на лица – како формална рамка за препознавање и заштита на илјадници лица ангажирани за сезонска, привремена или повремена работа кои се надвор од системот за правна и социјална заштита – беше изгласан со меѓупартиски консензус, што беше поздравено и од Германското друштво за меѓународна соработка (GIZ) и Центарот за истражување и креирање политики (ЦИКП).
Изработен како школски пример за како тоа се развива јавна политика на основа на докази, овој закон ги пресретнува современите потреби на пазарот на трудот, и ги формализира работните ангажмани овозможувајќи ја неопходната заштита за ангажираните лица. Истовремено, овој закон нуди можност за брза и лесна пријава на работниците, проширувајќи го пристапот на работодавачите до работна сила која во моментов недостига на пазарот на трудот, изјави д-р. Марија Ристеска, извршна директорка на Центарот за истражување и креирање политики – ЦИКП Скопје.
За управување со информацискиот систем за пријава и одјава на работно ангажираните лица ќе биде задолжена Агенцијата за вработување на Република С. Македонија, додека даноците и другите давачки ќе бидат спроведени преку Управата за јавни приходи.Прилагодувањето на информацискиот систем ќе се реализира со донаторска поддршка од страна на Германската развојна соработка.
Новото законско решение носи можност за излегување од сивата економија и поголема сигурност за многу работници во земјава. ГИЗ со гордост ја поддржа оваа реформа, која овозможува фер и безбеден пристап до пазарот на труд за сите, a особено за сезонските и повремените работници. Сметаме дека ова е значаен придонес кон посоцијално праведно и економски одржливо општество, посочи Давид Оберхубер, директор на ГИЗ Северна Македонија.
Драгана Бојковска, пратеничка во Собранието од редовите на ВМРО-ДПМНЕ, зборувајќи за Законот за работно ангажирање на лица во поткастот „ВМРО-ДПМНЕ Зборува, пратеничка група“, посочи дека сега се нуди можност за дополнителна заработка на младите, пензионерите и другите лица кои сакаат да бидат дополнително работно ангажирани, и се води борба со сивата економија:
Овие работници ги ставаме во формалната економија, притоа работодавачите се должни да плаќаат данок на личен доход, придонеси по однос на пензиско инвалидско осигурување и придонеси по однос на здравствено осигурување. Освен што добива работникот одредена заштита по однос на плаќања на овие давачки, добива и самата држава, бидејќи не само што водиме борба со сивата економија, сега и се полни веќе и буџетот на државата, што значи дека ќе имаме повеќе средства за граѓаните и ќе можеме да реализираме повеќе мерки или проекти…, вели Бојковска.
Според досегашната преземена иницијатива и нејзина реализација во Собранието на С. Македонија, ова предизборно ветување на ВМРО-ДПМНЕ за можноста пензионерите – како и припадници на широк спектар социјални групи – да заработат и плата покрај редовната пензија го оценуваме како исполнето.
Извори:
- (18.04.2024) „Платформа #1198 – Македонија повторно твоја“ – [проверено на 26.05.2025]
- (13.02.2025) Собрание на Република Северна Македонија Предлог на закон за работно ангажирање на лица – [проверено на 26.05.2025]
- (21.05.2025) Мета ЦИКП: Законот за работно ангажирање на лица се усвои со меѓупартиски консензус – [проверено на 26.05.2025]
- (25.05.2025) ВМРО-ДПМНЕ Бојковска: Законот за работно ангажирање на лица претставува значаен чекор во борбата против сивата економија – [проверено на 26.05.2025]
Оценил: Стојан Синадинов