Пред руската инвазија на Украина, рејтингот на Зеленски беше 28 отсто, а на неговата партија 11 отсто. Сепак, поради руската инвазија, Украинците застанаа зад претседателот и неговата популарност достигна рекордни нивоа. Но, во текот на изминатите две години, неговата популарност постојано опаѓа. Според анкетите, во април 2024 година, 54 отсто од Украинците имаа доверба во Зеленски, а во јануари оваа година 49 отсто – не толку ниско како што тврди Трамп, но далеку од 90-те отсто што неговиот рејтинг беше во мај 2022 година.
Повеќе фактори придонесоа за падот на популарноста на Зеленски, вклучително и распространетата корупција под неговата администрација и зголемениот замор од тековната војна. Украинскиот претседател, целосно свесен за својата ранливост, јасно стави до знаење дека не му се допаѓа идејата за конкуренција. Влогот е голем за него затоа што ако повторно изгуби на избори, може да се соочи со кривично гонење за корупција или разни форми на одмазда од неговите ривали. Анкетите веќе покажуваат дека тој би изгубил доколку веднаш се одржат избори.
Веќе се појавија сериозни опоненти во трката за претседателската функција
Неговиот главен ривал е Валери Залужни, генерал со четири ѕвезди, кој беше на чело на вооружените сили на Украина до февруари 2024 година. Анкетите покажуваат дека Залужни, доколку се кандидира за претседател, би го победил Зеленски. Јавноста има најголема доверба во него, дури 72 отсто во јануари. Иако претседателот го разреши Залужни од неговите должности поради неуспешната контраофанзива во 2023 година, се шпекулираше дека за тоа придонесе и неговата популарност во Украина. Генералот беше испратен во странство за да биде амбасадор на Украина во Велика Британија , функција која сè уште ја извршува.
Залужњи се уште не изразил амбиција да се кандидира, но нема гаранции дека нема да се предомисли. Доколку остане надвор од трката, би можеле да се приклучат и други воени личности, како Кирил Буданов.
Буданов, шефот на украинската разузнавачка служба, има рејтинг на јавна доверба од 62 отсто. Тој неодамна се повлече од јавниот живот по една година настап во медиумите. Се појавија гласини дека канцеларијата на Зеленски планира да го отстрани, што резултираше со негово ненадејно повлекување. Но, тоа би можело повторно да се појави кога ќе започне кампањата.
Порошенко исто така е „во игра“, но се соочува со санкции
Поранешниот претседател Петро Порошенко, кој иако има низок рејтинг, останува опасен ривал на Зеленски. Од 2019 година, против него се отворени повеќе од 130 кривични случаи, вклучително и едно за предавство за одобрување на програма за снабдување јаглен од регионот на Донбас, контролиран од Русија.
Порошенко е отворен критичар на Зеленски и не ги крие своите политички амбиции. Тој отпатува во САД каде се сретна со тимот на Трамп. Кога се обиде да оди на Минхенската безбедносна конференција во февруари, не му беше дозволено. Тој сега се соочува со владини санкции на „основа за национална безбедност“, кои вклучуваат замрзнување на имотот. Пораката што ја испратија санкциите е јасна: Порошенко ќе биде отстранет од претседателската трка уште пред да започне. Во овој контекст на перципиран политички прогон, други потенцијални предизвикувачи не се појавија бидејќи се плашеа премногу да се кандидираат. Боксерскиот шампион Олександр Усик би можел да стане потенцијален мистериозен кандидат. Во земја каде што поранешен комичар стана претседател, успешен спортист не изгледа како неверојатен кандидат. Иако јавно не изрази никакви политички амбиции, тој почна да се појавува на анкети и неговиот рејтинг моментално изнесува 60 проценти.
Изборите може да бидат полоши од инвазија
Расте загриженоста за начинот на кој Зеленски се справува со опозициските фигури, но досега нема силен јавен укор од сојузниците. По конфронтацијата во Белата куќа, европските лидери му изразија поддршка на Зеленски. Ова му даде привремено намалување на притисокот во татковината, но не е јасно колку долго ќе издржи. Покрај жестокото политичко ривалство и одмазда, украинската политичка сцена е обележана и со постојани поделби во општеството. Војната ги засили емоциите и ја подели земјата на половина, создавајќи нестабилна ситуација. Ултранационалистите не само што имаат влијание меѓу одредени сегменти од населението, туку се и овластени како активни учесници во војната. Сè уште постои дел од општеството кој е проруски настроен и не сака конфликтот да продолжи.
Ако изборите се наметнат од странство во оваа нестабилна ситуација, тие би можеле да се покажат попогубни од руската инвазија или губењето на индустриските центри во Украина. Опасноста не е само што третина од населението нема да може да гласа и дека легитимноста на изборите би била доведена во прашање. Вистинската закана е дека гласањето може да запали војна на сите против сите уште пред да започне. Актуелниот претседател кој се плаши од губење на реизборот и политичките ривали кои се решени да ја вратат важноста може да прибегне кон искористување на социјалните поделби. Воените и безбедносните агенции би морале да дејствуваат, што само ја интензивира потенцијално експлозивната мешавина.
Ако претседателските избори можат опасно да го поларизираат општеството во време на мир, како што видовме во САД, тие можат да направат многу поголема штета во војна. Исфорсираните избори во Украина кои служат на политичката агенда на странска сила без сомнение се рецепт за катастрофа. Гласањето треба да се одржи откако ќе се воспостави траен прекин на огнот што ќе им овозможи на сите Украинци да гласаат без страв од поларизација и конфликт.
