Десетици Руси се подложени на задолжително психијатриско лекување поради нивните политички ставови, тврдат адвокатите и групите за човекови права, пишува Ројтерс. Како што велат, ова е тренд кој се забрза од почетокот на војната во Украина. Ројтерс потсетува на таканаречената „казнена психијатрија“ која се користеше во Советскиот Сојуз од крајот на 1960-тите до почетокот на 1980-тите како метод за борба против политичкото несогласување. Ројтерс анализираше податоци од меѓународни експерти и две руски организации за човекови права, интервјуираше тројца адвокати и прегледа материјал поврзан со двајца активисти кои судот ги испрати на психијатриско лекување во болница во Сибир. Двете жени биле отпуштени од лекување по неколку недели, опишувајќи го нивниот престој во болницата во Сибир како тешко искушение кое ги оставило со трајни лузни.
Екатерина Фатјанова (37) била примена во психијатриска болница во нејзиниот роден град Краснојарск на 28 април минатата година, откако е обвинета за дискредитација на руската војска со објавување напис во мал опозициски весник што го води во слободно време. Фатјанова се најде на суд иако таа не е автор на текстот во кој се наведува дека зад нападот врз Украина стојат руски империјалистички цели, наведува агенцијата. Тврди дека во болницата ѝ биле извршени болни, понижувачки и непотребни процедури, меѓу кои и гинеколошки преглед. Таа била отпуштена од болница на 27 мај откако лекарите утврдиле дека нема ментално растројство или болест.
„Верувам дека вистинската цел на моето сместување во таа институција беше морално да ме скрши и да ме изолира од општеството, можеби како казна за мојот активен граѓански ангажман“, вели Екатерина.
Роберт ван Варен, холандски професор и активист за човекови права, кој со децении го проучувал она што тој го нарекува „политичка злоупотреба на психијатријата во Русија“, изјави за Ројтерс дека документирал 23 такви случаи годишно од 2022 година, во споредба со просекот од пет случаи годишно помеѓу 2015 и 2021 година. Руското Министерство за правда, комесарот за човекови права и Кремљ не одговорија на барањето за коментар за наводната злоупотреба на психијатријата за политички цели. Кремљ соопшти дека не коментира поединечни случаи во системот на кривичната правда. Барањето за коментар беше одбиено и од болницата во Краснојарск. Во советско време, илјадници дисиденти беа хоспитализирани во психијатриски установи од чисто политички причини. Наредбата за нивно лекување се засноваше на претпоставката дека само некој ментално болен ќе се спротивстави на Комунистичката партија. Меѓу најпознатите се случаите на дисидентот и писател Владимир Буковски и нобеловецот Џозеф Бродски.
Руската организација за човекови права Меморијал идентификуваше 48 лица кои моментално се подложени на психијатриско лекување за политички мотивирани случаи. Од 48-те, двајца се во психијатриски болнички одделенија во затворите, додека другите 46 се во редовни психијатриски болници. Најчестите обвинувања против нив се однесуваат на критиките за војната во Украина. Од групата идентификувана од Меморијал, 13 беа обвинети според законите за цензура донесени по избувнувањето на војната во Украина. Најмладото лице кое беше подложено на принудно психијатриско лекување поради учество во антивоен протест наполни 20 години минатата недела во болница, тврди Меморијал. Судот го испрати на лекување во февруари минатата година, откако тој, како тинејџер, побара дозвола да организира антивоен митинг во 2023 година.
