Овие одлуки се дел од табела од 281 страници, која Американската агенција за меѓународен развој (USAID) ја испрати до Конгресот, наведувајќи ги странските програми за помош што планира да ги продолжи и оние што ќе ги прекине. Администрацијата на Трамп има намера да ја прекине финансиската поддршка на САД за Гави, организацијата која помогна во набавката на клучни вакцини за децата во земјите во развој, спасувајќи милиони животи во изминатите 25 години, и значително да ја намали поддршката за напорите за борба против маларијата, една од најсмртоносните болести во светот, пренесува Њујорк Тајмс. Администрацијата одлучи да продолжи со некои клучни грантови за лекување на ХИВ и туберкулоза, како и со испорака на хуманитарна помош за земјите погодени од граѓански војни и природни катастрофи. Овие одлуки се дел од табела од 281 страници, која Американската агенција за меѓународен развој (USAID) ја испрати до Конгресот, наведувајќи ги странските програми за помош што планира да ги продолжи и оние што ќе ги прекине. Документите нудат широк преглед на огромниот опсег на повлекувањето на администрацијата од повеќедецениските напори да се претстави САД како сочувствителен сојузник на земјите во развој и лидер во борбата против заразни болести кои одземаат милиони животи годишно.
Придружното писмо ги прикажува останките од УСАИД по кратењата, при што повеќето средства се елиминирани, а само 869 од над 6.000 вработени остануваат активни. Вкупно, администрацијата одлучила да продолжи со 898 грантови на USAID и да прекине 5.341, се вели во писмото. Останатите програми вредат до 78 милијарди долари, но само 8,3 милијарди од тие средства сè уште не се распределени. Бидејќи овие грантови покриваат повеќегодишни проекти, ова укажува на масовно намалување на буџетот од 40 милијарди долари што USAID го трошеше годишно. Портпарол на Стејт департментот, кој сега го води она што останало од УСАИД, потврди дека програмите на листата за прекин се точни и изјави дека „секоја укината програма била индивидуално оценета за усогласеност со приоритетите на агенцијата и администрацијата, а укинувањата биле извршени таму каде што секретарот Рубио утврдил дека програмата не е во согласност со националните интереси или политиките на агенцијата.“ Меморандумот до Конгресот го претставува планот за странска помош како еднострана одлука. Сепак, бидејќи средствата за здравствени програми како ХИВ или вакцинација се алоцирани од Конгресот, не е јасно дали администрацијата има законска моќ да ги укине овие програми. Ова прашање моментално е предмет на неколку судски спорови. Меѓу укинатите програми е и финансирањето за Организацијата за храна и земјоделство на Обединетите нации, која врши надзор на болести што можат да се пренесат од животни на луѓе, вклучително и птичји грип, во 49 земји. Исто така, укинати се некои големи програми за следење и борба против маларијата, еден од водечките причинители за детска смртност во светот.
Министерот за здравство на Сиера Леоне, д-р Остин Демби, чија земја се потпира на поддршката од Гави за набавка на вакцини, изјави дека е „шокиран и загрижен“ од одлуката за укинување на американското финансирање и предупреди дека последиците ќе се почувствуваат низ целиот свет.„Ова не е само бирократска одлука, туку прашање на детски животи и на глобалната здравствена безбедност,“ рече тој. „Поддршката за Гави во Сиера Леоне не е само локален проблем, тоа е прашање од кое имаат корист целиот регион и светот.“ Покрај обидот да ги вакцинира сите деца со рутински вакцини, Сиера Леоне моментално се бори со појава на mpox (мајмунска сипаница), за што Гави обезбеди и вакцини и клучна логистичка поддршка. „Се надеваме дека американската влада ќе остане глобален лидер каков што секогаш била – вложувањето во Гави не е трошок, туку инвестиција,“ рече д-р Демби. Гави проценува дека спасил 19 милиони детски животи од своето основање пред 25 години. САД придонесуваат со 13 проценти од неговиот буџет. Укинатиот грант за Гави изнесуваше 2,6 милијарди долари до 2030 година. Гави се потпираше на ветувањето дадено минатата година од претседателот Џозеф Р. Бајден за следниот циклус на финансирање. Новите вакцини, со потенцијал да спасат милиони животи во земјите со ниски приходи – како онаа што ги штити децата од тешка форма на маларија и другата што ги заштитува тинејџерките од вирусот што предизвикува рак на грлото на матката – неодамна станаа достапни, а Гави го прошируваше својот опсег на поддршка за овие земји. Губењето на американските средства ќе ја ограничи способноста на организацијата да продолжи со обезбедување на основните вакцини – како оние против морбили и детска парализа – за сè поголемиот број деца во најсиромашните земји, а камоли да го прошири опсегот со нови вакцини. Според проценките на Гави, губењето на поддршката од САД може да значи дека 75 милиони деца нема да добијат рутински вакцини во следните пет години, а повеќе од 1,2 милиони деца ќе починат како резултат на тоа. САД беа меѓу најголемите донатори на организацијата од нејзиното основање, а станаа најголем во текот на пандемијата на Ковид-19. Додека европските земји традиционално обезбедуваа значително финансирање, многу од нив сега ги намалуваат трошоците за странска помош поради промените во американската политика за Украина и барањата на САД тие да ги зголемат своите одбранбени трошоци. Јапонија, исто така голем донатор на Гави, се соочува со девалвација на својата валута. Извор: Новинска агенција МЕТА
