Кога децата растат слушајќи дека никогаш не се доволно добри, дека нивните напори не ги достигнуваат стандардите или дека секогаш прават нешто погрешно, тоа остава трага. Луѓето кои биле премногу критикувани како деца често развиваат одредени особини кога ќе пораснат, пишува „Е-клиника“. Една од овие особини може да биде постојана внатрешна борба, но некои од нив всушност можат да се претворат во нивни предности и сила. Дури и ако не го сфаќаат тоа, критиката од детството го обликува нивниот поглед кон себе и начинот на кој се движат низ светот како возрасни. Но, едно е јасно: начинот на кој сме биле воспитувани како деца сè уште влијае на нас. Премногу се самокритични: Кога растеме постојано слушајќи критики, лесно е да ги усвоиме. Со текот на времето, тој надворешен глас на сомнеж и неодобрување станува нашиот внатрешен глас. Луѓето кои биле премногу критикувани како деца често стануваат свои најголеми критичари. Се преиспитуваат, се сомневаат во себе, ги минимизираат своите достигнувања и се борат да бидат вистински задоволни од својот труд. Дури и кога ќе направат нешто добро, чувствуваат дека не е доволно добри или дека можеле да направат повеќе. Оваа навика на самокритика може да биде исцрпувачка, но не секогаш е очигледна за другите. Однадвор изгледаат како перфекционисти или успешни луѓе, но внатрешно, често се борат со внатрешен глас кој им вели дека не се доволно добри – исто како што им било кажувано кога биле мали.
Тешко прифаќаат комплименти: Додека растат, децата почесто се критикувани отколку пофалени. Кога ќе направеле нешто добро, тоа било или игнорирано или проследено со коментар дека можело и подобро. Затоа, кога ќе станат возрасни, пофалбите им се непознати, дури и сомнителни. Луѓето кои биле премногу критикувани како деца често се чувствуваат непријатно кога добиваат комплименти. Често ги одбиваат, ги минимизираат своите напори или дури чувствуваат дека не ги заслужуваат. Не е дека не ги ценат убавите зборови – само што толку многу време поминале верувајќи дека не се доволно добри, што прифаќањето на пофалба им изгледа неприродно. Многу се чувствителни на критика: Детето што расте во средина со постојани критики учи да ја поврзува повратната информација со негативност. Дури и како возрасни, ова може да ги направи посебно чувствителни на било каква критика – без разлика колку е добронамерна. Истражувањата покажуваат дека нашиот мозок ја обработува социјалната одбиеност, вклучително и критиката, на ист начин како физичката болка. Тоа значи дека за некој кој бил често критикуван како дете, дури и блага повратна информација може да звучи многу поостро отколку што било намерно. Поради ова, можат да реагираат дефанзивно или критиката да ја сфатат премногу лично. Можат да анализираат секој збор премногу, повторно и повторно да го разгледуваат во своите мисли долго по завршувањето на разговорот. Не е дека не сакаат да се подобрат – туку критиката за нив отсекогаш звучела повеќе како напад отколку како средство за раст. Имаат силен страв од неуспех: Кога критиката е постојан дел од детството, неуспехот престанува да се гледа како искуство за учење и почнува да се доживува како доказ дека не сте доволно добри. Како резултат, многу возрасни кои биле премногу критикувани како деца развиваат интензивен страв од неуспех.
Тие може да избегнуваат ризици, да одложуваат важни задачи или да се занимаваат само со работи во кои се сигурни дека ќе успеат. Самата помисла на грешка може да биде парализирачка, бидејќи во нивниот ум, неуспехот не е само за конкретната задача – туку и за нивната вредност како личност. Овој страв може да ги спречи да ги искористат можностите и да се развијат. Наместо да го гледаат неуспехот како чекор кон успех, за нив тој е нешто што мора да се избегне по секоја цена. Премногу размислуваат: Пред да донесат некоја одлука – без разлика колку е мала – во својата глава поминуваат низ секое можно сценарио. Што ако нешто тргне наопаку? Што ако некој се налути? Што ако не е доволно добро? Овој бесконечен круг прашања може да биде исцрпувачки, но да се игнорира е невозможно. Дури и по донесувањето на одлуката, претерувањето со размислување не престанува. Повторно анализираат разговори, прашувајќи се дали кажале нешто погрешно. Преиспитуваат пораки и мејлови што веќе ги испратиле. Без разлика на поддршката што ја добиваат, секогаш постои дел од нив што се грижи дека можеле да направат нешто подобро. Имаат потреба да им угодуваат на другите: Кога децата растат во средина каде што често се критикувани, тие учат дека одобрувањето е нешто што мора да го заслужат. Кога ќе пораснат, ова може да се претвори во длабока потреба да ги направат сите околу себе среќни – дури и на сопствена штета. Се борат со поставување граници, тешко кажуваат „не“, дури и кога се преоптоварени. Често се извинуваат за работи што не се нивна вина. Се трудат да избегнат конфликти, дури и ако тоа значи дека ги потиснуваат своите вистински чувства. Во основата на ова однесување лежи стравот од разочарување на другите. Кога критиката била редовен дел од детството, угодувањето на другите станува начин да се избегне тоа. Но, постојаното ставање на другите на прво место може да доведе до исцрпеност, фрустрација и губење на сопствените потреби. Се борат со сопствената вредност: Кога критиката е постојан дел од детството, таа не влијае само на однесувањето – таа го обликува идентитетот. Со текот на времето, луѓето престануваат да ја гледаат критиката како повратна информација за нивните постапки и почнуваат да ја доживуваат како одраз на тоа кои се тие. Кога ќе пораснат, тоа може да се манифестира како длабока несигурност, неможност да ја препознаат сопствената вредност или чувство дека никогаш нема да бидат доволно добри. Дури и кога ќе постигнат успех, често чувствуваат дека не го заслужуваат. Најтешката лекција за нив е да научат да се гледаат себеси на поинаков начин.
