Американскиот претседател Доналд Трамп изјави дека рускиот претседател Владимир Путин му рекол „многу силно“ во телефонски разговор во среда дека ќе одговори на украинскиот напад со дронови врз руските аеродроми, додека ќорсокакот околу војната се одолговлекува, а украинскиот претседател Володимир Зеленски го отфрла предлогот на Русија за прекин на огнот, пренесоа американските медиуми. Американскиот претседател во објава на социјалните мрежи изјави дека неговиот долг разговор со Путин „бил добар, но не бил разговор што ќе доведе до моментален мир“. Ова е прв пат Трамп да се изјасни за смелиот напад на Украина во Русија. САД не биле однапред известени за операцијата, според Белата куќа, поента што Трамп ја нагласи за време на разговорот со Путин, според советникот на Путин за надворешни работи. САД неодамна предводеа дипломатски притисок за запирање на целосната инвазија, која започна на 24 февруари 2022 година. Трамп, во својата објава на социјалните мрежи, не кажа како реагирал на ветувањето на Путин да одговори на нападот на Украина, но неговата објава не покажа никаква фрустрација што Трамп ја изрази кон својот руски колега во последните недели поради неговото продолжување на војната. Јуриј Ушаков , советникот на Путин за надворешни работи, на брифингот изјави дека двајцата лидери го опишале разговорот како „позитивен и доста продуктивен“ и ја потврдиле својата подготвеност да останат во контакт.
„Верувам дека беше корисно за Трамп да ги чуе нашите проценки за тоа што се случило“, рече Ушаков, истакнувајќи дека дискусијата за нападите била една од клучните точки во разговорот. Тој не одговори на прашањето каков би можел да биде рускиот одговор на нападите. Трамп постојано ветуваше дека брзо ќе ја заврши војната, па дури и рече дека ќе го постигне тоа пред да положи заклетва. Но, тој го изгуби трпението со Путин во последните недели, јавно молејќи го да престане да се бори, па дури и кон крајот на минатиот месец изјави дека рускиот лидер „апсолутно полудел“.
Сепак, Трамп не се обврза да поддржи двопартиски обид за санкционирање на Путин.
Телефонскиот повик беше првиот познат разговор на Трамп со Путин од 19 мај. Тие, според Трамп и Ушаков, разговарале и за нуклеарната програма на Иран и можноста Русија да се вклучи во разговори со Техеран, додека САД го притискаат да се откаже од својата брзо напредувачка нуклеарна програма. Не беше јасно дали Трамп планирал да разговара и со Зеленски. Белата куќа не одговори на порака во среда попладне.
Зеленски го отфрла рускиот план и се залага за разговори.
Украинскиот лидер претходно во среда го отфрли планот за прекин на огнот на Русија како „ултиматум“ и го повтори повикот за директни разговори со Путин за прекин на ќор-сокакот околу војната, која трае речиси 3,5 години. Сепак, Путин не покажа подготвеност да се сретне со Зеленски, изразувајќи гнев во средата поради, како што рече, неодамнешните „терористички акти“ на Украина врз руските железнички линии во регионите Курск и Брјанск на границата меѓу двете земји.
„Како можат да се одржат вакви (самитски) состаноци во такви околности? За што ќе разговараме?“, праша Путин во видеоповик со високи руски функционери. Путин ја обвини Украина дека бара примирје само за да ги надополни своите залихи од западно оружје, да регрутира повеќе војници и да подготви нови напади како оние во Курск и Брјанск. Двете страни разменија меморандуми во кои ги наведоа своите услови за прекин на огнот за дискусија на директните мировни разговори меѓу делегациите во понеделник во Истанбул, што е нивна втора средба за нешто повеќе од две недели. Зеленски претходно го предизвика Путин да се сретне со него во Турција, но Путин се воздржа. Русија и Украина поставија црвени линии што го прават брз договор малку веројатен, и покрај меѓународниот дипломатски притисок предводен од САД за запирање на борбите. Предлогот на Кремљ од Истанбул содржеше список на барања што Киев и неговите западни сојузници ги сметаат за неуспешни.
Зеленски рече дека втората рунда разговори во Истанбул не се разликувала од првата средба на 16 мај. Зеленски ги опиша последните преговори во Истанбул како „политички настап“ и „вештачка дипломатија“ дизајнирана да одложи време, да ги одложи санкциите и да ги убеди Соединетите Држави дека Русија е вклучена во дијалог.
„Истите ултиматуми што ги зборуваа тогаш – сега само ги ставаат на хартија… Искрено, овој документ изгледа како спам. Тоа е спам наменет да нè преплави и да создаде впечаток дека прават нешто“, рече Зеленски во својата прва реакција на рускиот документ.
Украинскиот лидер рече дека не гледа голема вредност во продолжувањето на разговорите на сегашното ниво на делегации. Министерот за одбрана Рустем Умеров ја предводеше украинската делегација во Истанбул, додека Владимир Медински, помошник на Путин, го предводеше рускиот тим.
Зеленски рече дека сака прекин на огнот со Русија пред евентуалниот самит со Путин, на кој евентуално ќе учествува и Трамп, во обид да се отстранат пречките за мировен договор.
Втората рунда мировни преговори во понеделник меѓу руските и украинските делегации во Истанбул траеше нешто повеќе од еден час и не донесе никаков напредок во однос на завршувањето на војната. Тие се согласија само да разменат илјадници од нивните мртви и тешко ранети војници.
Исто така, нова размена на затвореници со Русија би можела да се случи во текот на викендот, рече Зеленски.
Паралелно со разговорите, двете страни продолжија со офанзивни воени дејствија по должината на фронтовската линија долга околу 1.000 километри и извршија длабински напади.
Украинската безбедносна служба во среда даде повеќе детали за спектакуларниот викенд напад со беспилотни летала врз руските воздухопловни бази, за кој тврди дека уништил или оштетил 41 руски авион, вклучувајќи и стратешки бомбардери.
Агенцијата објави повеќе снимки на кои се гледаат беспилотни летала како се движат под и над паркирани авиони, а некои од нив се во пламен. Исто така, се тврди дека меѓу погодените авиони имало авиони А-50, Ту-95, Ту-22, Ту-160, Ан-12 и Ил-78, додавајќи дека беспилотните летала имале високо автоматизирани способности и делумно биле пилотирани од оператор, а делумно со користење на вештачка интелигенција која го летала дронот по планирана рута во случај да го изгуби сигналот.
Беспилотните летала не беа целосно автономни и „човекот сè уште избира која цел да ја погоди“, рече Кејтлин Ли, експерт за војување со беспилотни летала во RAND, тинк- тенк организација .
Украинската безбедносна агенција соопшти дека во вторникот предизвикала експлозија на морското дно под Керчкиот мост, витална транспортна врска меѓу Русија и нелегално анектираниот Крим, тврдејќи дека тоа предизвикало штета на структурата.
Но, портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков, во средата изјави дека немало штета.
Руското Министерство за одбрана соопшти во среда дека неговите трупи ја презеле контролата врз уште едно село во северниот украински Сумски регион, на границата со Русија. Путин на 22 мај објави дека руските трупи имаат за цел да создадат тампон зона што би можела да помогне во спречувањето на украинските прекугранични напади. Оттогаш, руското Министерство за одбрана тврди дека неговите сили ја презеле контролата врз девет села во Сумски регион.
