Обемот на струкот од 89 сантиметри (или повеќе) кај жените и 101 сантиметар (или повеќе) кај мажите, што често е показател за дебелина, е еден од неколкуте кардиометаболички фактори на ризик. Овие фактори вклучуваат и висок шеќер во крвта и покачен крвен притисок. Според податоците на Американскиот центар за контрола и превенција на болести, речиси половина од сите Американци имаат висок крвен притисок, повеќе од една третина имаат предијабетес, а околу 40 отсто од населението се смета за дебело. Овие здравствени состојби придонесуваат за натрупување масти во црниот дроб, што може да доведе до фиброза или лузни на црниот дроб, предупредуваат експертите. „Повеќето луѓе не се свесни за ова, но пред некој да развие дијабетес, обично прво има масен црн дроб. Ова е поврзано со нарушување на регулацијата на шеќерот – кога имате висок шеќер во крвта, црниот дроб складира масти за да се ослободи од дел од шеќерот, а тој вишок масти ја нарушува функцијата на црниот дроб“, изјави д-р Ендрју Фриман, директор за кардиоваскуларна превенција и здравје во Националниот еврејски здравствен центар во Денвер, Колорадо. Масна храна и алкохол – опасна комбинација
Д-р Фриман предупредува на опасната комбинација на масна храна и алкохол, особено за време на спортски натпревари.
„Луѓето прават токму она што не треба да го прават – за време на Супербол или големи фудбалски натпревари, јадат виршли, колбаси, сланина, феферони и шунка. Ова преработено месо припаѓа во истата категорија на ризик како и цигарите поради поврзаноста со ракот“, нагласува Фриман. „Кога консумирате таква преработена храна со висока содржина на масти и шеќери, нивото на инсулин се зголемува, што води до инсулинска резистенција, зголемен шеќер во крвта, а потоа и масен црн дроб. Ако врз сето тоа додадете алкохол, ризикот уште повеќе расте“, додава тој. Алкохолот ги оштетува клетките на црниот дроб, кои се обидуваат да го метаболизираат, што води до дополнително натрупување на масти. Овој процес може да предизвика воспаление и лузни, кои на крајот можат да доведат до цироза, зголемен ризик од откажување на црниот дроб и рак на црн дроб. Оваа двојна штета од масните наслаги и алкохолот може да биде причина за значително зголемено создавање на лузни на црниот дроб, како што открива студијата спроведена кај умерени до тешки конзументи на алкохол кои веќе имаат хронични здравствени проблеми.
„Резултатите од студијата идентификуваат многу ризична група на луѓе кои се склони кон заболувања на црниот дроб. Тие сугерираат дека постојните здравствени состојби можат значително да влијаат на тоа како алкохолот го оштетува црниот дроб“, изјави водечкиот автор на студијата, д-р Брајан Ли, вонреден професор по клиничка медицина на Медицинскиот факултет Кек при Универзитетот во Јужна Калифорнија. Колку алкохол се смета за „тежок“ внес? Според студијата, објавена во стручното списание „Клиникал гастроентеролоџи енд хелатолоџи“, жени кои консумират 20 грама или повеќе дневно и мажи кои внесуваат 30 грама или повеќе, се категоризирани како „тешки“ конзументи на алкохол.
Сепак, оваа количина вообичаено се смета за „умерен“ внес, според Американскиот центар за контрола и превенција на болести. Еден стандарден пијалак содржи околу 14 грама чист алкохол, што е еквивалентно на: околу 150 милилитри вино со 12 отсто алкохол
околу 350 милилитри пиво со 5 отсто алкохол една чашка жесток алкохол (виски, вотка, ракија) „Многу луѓе не се свесни дека пијат многу повеќе од препорачаните количества. Ако во ресторан ви донесат 150 милилитри вино, ќе помислите дека чашата не е доволно наполнета. Луѓето често пијат повеќе, без да сфатат“, вели д-р Фриман. Како да се намали внесот на алкохол? За оние кои сакаат да го намалат внесот на алкохол, едноставно решение е да избираат безалкохолни пијалаци, особено во друштвени ситуации. Безалкохолните коктели (mocktails) се одлична алтернатива, бидејќи многу од нив се подготвуваат со овошни сокови, сода и сирупи. Ако е тешко да се намали внесот, експертите препорачуваат примена на SMART методот за поставување цели: (Specific) Специфичен – Поставете јасна цел, на пример, намалување на консумирањето алкохол на три дена неделно. (Measurable) Мерлив – Одредете колкаво количество ќе намалите, дали ќе користите помала чаша?
(Achievable) Остварлив – Избегнувајте ситуации каде што е тешко да одолеете на алкохол.(Relevant) Релевантен – Размислете за придобивките од намалувањето на алкохолот врз вашето здравје.(Time-based) Временски дефиниран – Одредете временска рамка за намалувањето на внесот.
„Ако поставите нереална цел, постои поголема веројатност да се откажете. Подобро е да правите постепени, остварливи чекори“, вели д-р Санам Хафиз, невропсихолог од Њујорк. Во последниве години, се повеќе студии укажуваат дека дури и мал внес на алкохол може да биде штетен по здравјето, а се докажува и директна врска помеѓу алкохолот и зголемен ризик од рак.„Алкохолот е докажан канцероген кој може да се избегне. Тој е одговорен за околу 100.000 случаи на рак и 20.000 смртни случаи годишно во САД – повеќе од бројот на смртни случаи од сообраќајни несреќи поврзани со алкохол“, предупредува д-р Вивек Мурти, поранешен висок функционер во Службата за јавно здравје на САД. Заклучокот е јасен: прекумерниот внес на алкохол, особено во комбинација со нездрава исхрана, може сериозно да го оштети црниот дроб и да го зголеми ризикот од сериозни заболувања.
